رادیو زمانه، اقتصاد ایران سالیان درازی است که تحت سلطه «سلطان»های مرئی و نامرئی است. سال‌ها پس از افشای سلطان شکر که از وابستگان ناصر مکارم شیرازی بود، حالا رسانه‌ها و پلیس ایران بدون افشای نامی از شناسایی و دستگیری «سلطان سکه» خبر می‌دهند. او اما چگونه توانسته ۲۶۰ هزار قطعه را خریداری کند؟
سلطان سکه به گفته فرمانده پلیس تهران توانسته در برنامه حراج سکه بانک مرکزی که از سال گذشته آغاز شد، دو تُن سکه طلا معادل ۲۶۰ هزار قطعه سکه خریداری کند.
آنگونه که حسن رحیمی فرمانده پلیس تهران گفته سلطان سکه ۵۸ سال سن دارد. برای خرید سکه در طرح پیشفروش تنها نبوده بلکه «افرادی» برای او کار می‌کردند.
به گفته رحیمی سلطان سکه در سال ۹۶ دو تُن سکه در بازار خریداری و با قیمتی که خودشان تعیین کردند، به فروش رساندند. او گفته است که «دو تن از اعضای این باند قبل از نوروز ۹۷ دستگیر شدند».
پدیده «کارت ملی اجاره‌ای»
سال قبل وقتی که جزئیات تازه‌ای از اختلاس در صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه منتشر شد، جبار کوچکی‌نژاد رئیس کمیته تحقیق و تفحص از این صندوق گفت که «متخلفان شرکت‌های صوری را به نام برخی افراد کارتن‌خواب ایجاد و اقدام به دریافت وام کردند».
حال فرمانده پلیس تهران گفته که در بازار ارز نیز «تعدادی از صرافی‌ها کارت ملی حدود ۱۸۰۰ تن را که بیشترشان معتاد و بیکار بودند، اجاره کرده و با این کارت‌ها حدود دو میلیارد دلار ارز به نرخ دولتی دریافت کردند».
نرخ اجاره کارت‌ها به گفته رحیمی روزانه ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان بوده است.
روزنامه ایران هم درباره «سلطان سکه» به نقل از یکی از فروشندگان گزارش کرد: «در اوج نوسانات بازار سکه پدیده‌ای به نام اجاره کارت ملی در بازار باب شده بود».
به گفته این فروشنده سکه و «طلا، طبق قانون تمام فروشندگان در ازای دریافت کارت ملی اقدام به فروش سکه می‌کنند و عده‌ای کارت ملی خود را روزانه ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار تومان اجاره می‌دادند».
عبادالله محمدولی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان طلا در بازار تهران هم موضوع کارت ملی اجاره‌ای در بازار سکه و طلا را تائید کرده و گفته است: «برخی کارت ملی را روزانه در ازای مبلغی که تا ۴۰ هزار تومان هم می‌رسید اجاره می‌دادند تا خریداران عمده براحتی بتوانند خرید کنند.»
بازار به کام «دلالان وابسته»
از آغاز طرح حراج سکه گزارش‌هایی مبنی بر «حضور افراد خاص» در این بازار و «خرید عمده سکه توسط افراد شناخته شده» منتشر شد. با این حال بانک مرکزی تا اردیبهشت امسال طرح پیشفروش و حراج سکه را ادامه داد تا سرانجام دبیرکل بانک مرکزی ۷ اردیبهشت با بیان اینکه «در حراجی شاهد اتفاقاتی بودیم که برای ما خوشایند نبود» از پایان این طرح خبر داد.
محمود احمدی بدون بیان جزئیات بیشتر «حضور افراد قیمت‌ساز در محل حراج» که به گفته او «بسته‌های ۱۰۰ قطعه‌ای را هم با قیمت بالاتر می‌خریدند» را از جمله اتفاقات «ناخوشایند» و «سودجویانه» در بازار اعلام کرد.
پیش از این اما خبرگزاری تسنیم که به سپاه پاسداران نزدیک است، حضور «افراد خاص و شناخته شده» در بازار سکه را گزارش کرده بود.
حسن حسینی شاهرودی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم آذر سال گذشته «حراج سکه» را به نفع «دلالان بازار» دانسته و گفته بود: «دستگاه‌های دولتی و نیمه دولتی از خریداران عمده سکه هستند».
رسانه‌های ایران دو دلال اصلی بازار سکه را «وحید. م» و «محمد. س» معرفی کرده‌اند. به گزارش رسانه‌ها این دو تن در روزهای نخست طرح حراج سکه، تمامی سکه‌های حراج شده را با قیمت بالاتر خریداری کردند.
سکه ۱۰۰ درصد گران شد
بانک مرکزی هدف از اجرای طرح پیشفروش و حراج سکه را «تامین تقاضا» و «کنترل قیمت» اعلام کرد. آبان سال گذشته پیش از اجرای این طرح قیمت یک قطعه سکه تمام طلا کمتر از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود.
در جریان اجرای این طرح حدود هشت میلیون قطعه سکه توسط بانک مرکزی فروخته شده و پس از توقف آن قیمت سکه به سه میلیون تومان ــ دو برابر قیمت پیش از اجرای طرح ــ رسیده است.
معاون اقتصادی بانک مرکزی گفته که در جریان حراج و پیشفروش سکه حدود ۱۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان نقدینگی جذب شده است.
حال دولت و بانک مرکزی در طرح دیگری که به منظور «کنترل بازار» به اجرا گذاشته‌اند، سکه‌های پیش‌خریدشده را با گواهی پیشفروش سکه تعویض کند. در این طرح دارندگان سکه و یا رسید تحویل سکه می‌توانند با واگذاری سکه‌های خود به بانک مرکزی، گواهی پیشفروش دریافت و این گواهی را در بازار «ثانویه» معامله کنند.
