تازه ترین ویرانی

تازه ترین خبر در مورد میراث تاریخی این است که به سرعت در حال خراب کردن بخش هایی از چهارباغ زیبای اصفهان هستند تا به جایش سازه هایی شبیه دوران صفویه بسازند.*

ماجرا از این جا شروع شد که قدرت الله نوروزی، شهردار اصفهان اوایل تیرماه گفت که: «تا قبل از برگزاری جشنواره بین المللی فیلم نوجوانان و جوانان بخش های زیادی راه سازی در چهارباغ انجام می گیرد تا فضای خوبی در اختیار مردم قرار گیرد.» هیچ کس (حتما جز روسا) نمی دانست که منظور آقای شهردار این است که این منطقه زیبا و تاریخی را خراب کنند. و به فکر هر آدم سالمی می رسید که منظور تر و تمیز کردن و مرتب کردن و گلکاری کردن آن منطقه است اما اکنون که به طور ناگهانی ریخته اند و همه جا را خراب کرده اند معلوم شده که قصدشان این است که «این بخش از چهارباغ را به شکل دوران قدیم در آورند!

تغییر شکل چهارباغ به قبل از رضاشاه

در این ارتباط علی‌رضا جعفری‌زند، یکی از باستانشناسان (که البته خود نقشی در این ماجرا ندارد) در گفت‌وگویی با خبرنگاران، در مورد پروژه ی مورد علاقه شهردار می گوید: «پروژه کف‌سازی چهارباغ با هدف کف‌سازی به صورت سنتی در حال انجام است تا به یک گردشگاه مانند آنچه در دوره‌های قدیم وجود داشته تبدیل شود. بر اساس طرحی که اکنون در دست اجراست، کف را سنگفرش می‌کنند و در بخش وسط نیز طرح آب‌نما اجرا می‌شود.» و سپس توضیح می دهد که: «این محدوده در دوره صفویه ایجاد شده و در اصل به صورت یک گردشگاه است نه یک خیابان با تفکر و برداشتِ امروز از خیابان. در دوره صفویه چهارباغ یک گردشگاه بوده که دو طرف آن باغ‌های سلطنتی و سردرهای باشکوه وجود داشته و قسمت وسط آن سه باند بوده است که تا قبل از رضاشاه، یک پیاده‌رو مربوط به زنان و یک پیاده‌رو متعلق به آقایان بوده و در بخش وسط نیز مخصوص حوض‌ها بود و رفت‌ و آمد کالسکه ها. در سال 1309 چهارباغ به مرور به وضعیت موجود امروز تبدیل می‌شود و به مرور آسفالت شده و محل رفت‌وآمد ماشین‌ها می‌شود، تا امروز که تصمیم دارند این محدوده را به شکل اولیه‌ی آن بازسازی کنند.»

آرزوهای شهردار برای چهارباغ آینده

جناب قدرت الله نوروزی، شهردار اصفهان نیز از آرزوهای خود (که به طور قطع آرزوی روسای جمهوری اسلامی هم هست) برای آینده چهارباغ این گونه به خبرنگاران گفته است: «در آینده از سی‌وسه پل وارد میدان انقلاب خواهید شد. روزی را می بینیم که در تمام سطح چهارباغ میزهای متعددی وجود دارد که مملو از جمعیت است. غذاهای مختلفی در چهارباغ وجود دارد.کاربری‌های اطراف چهارباغ تغییر کرده است. خانواده‌ها غذا می‌گیرند و در چهارباغ می‌نشینند. از شلوغی در چهارباغ جای نشستن نخواهد بود. دروازه دولت نیز مملو از آدم است که همه امکانات مورد نیازشان برای ساعت‌ها ماندن در چهارباغ وجود دارد.»

البته ایشان از یک آرزوی بزرگ خود که «زنانه ـ مردانه» کردن گذرگاه هاست سخنی نگفته است، ولی تردیدی نیست که چنین موجوداتی اگر زورشان برسد این کار را هم خواهند کرد. همانگونه که یکی از خواست های انقلاب ویرانگرشان از ابتدا جداسازی زن و مرد بوده است و هر کجایی که توانسته اند این کار را کرده اند.

----------

*چهارباغ در دوران صفویه ساخته شد، و در دوران قاجاریه به مخروبه ای مبدل شد به طوری که «دیولافوآ، سیاح فرانسوی درباره آن می نویسد: «با این که خیابان حزن آور و متروک است، طرف عصر که کاروان ها به سمت جنوب حرکت می کنند مختصر جنب و جوشی در آن پیدا می شود اما این رفت و آمد چند نفر قاطرچی و مردم فقیر را چگونه می توان با آن جلال و شکوه و ازدحام گردش کنندگان دویست سال پیش مقایسه کرد».

در دوران رضاشاه چهارباغ با الهام از شکل اصلی آن به زیبایی و با توجه به نیازهای روز ساخته شد که تا همین امروز نیز کارآیی داشته است. چهارباغ به عنوان یکی از خیابان ها زیبای جهان شناخته شده است