کیهان لندن ـ رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان نسبت به مهاجرت نیم میلیون نفر از مردم این استان بر اثر کمآبی هشدار داده و گفته «در حال حاضر مردم سیستان دار و ندارشان را از دست دادهاند و البته جایی را هم ندارند که این بار به آنجا کوچ کنند.»
وضعیت فجیع خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان که روندی ۱۸ ساله را طی میکند، حالا چنان از مرزهای خطر گذشته که امسال برای دومین بار به عنوان کمبارشترین استان ایران اعلام شد.
طبق گزارش اداره تحقیقات هواشناسی سیستان و بلوچستان از ابتدای سال زراعی ۱۳۹۶-۹۷ حدود ۳۴۵ روز سپری شده که فقط ۲۹ میلیمتر باران در این استان باران باریده و برخی مناطق چون چابهار نیز حدود ۲۰۰ روز اصلا باران نداشتهاند!
چنین فاجعهزیستمحیطی منجر به کاهش شدید دخائر پشت سدها شده و با کمبود شبکه آبرسانی استاندارد، بیش از هزار و ۲۰۰ شبکه آب آشامیدنی با تانکر آبرسانی میشود.
گزارشها حاکیست که ۱۳ شهر استان سیستان و بلوچستان با بحران کمآبی روبرو هستند و از ۶۱۳ حلقه چاه تأمین آب این استان فقط ۱۴۴ چاه در حد معمول آب دارند و آب ۱۷۸ چاه نیز به نصف رسیده! همچنین ۵۰ درصد آب چاهها خشک شده و ۹۶ چاه نیز در حال خشک شدن هستند.
شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان تیرماه امسال اعلام کرده بود هزار لیتر آب در ثانیه در منطقه سیستان توزیع میشود، در حالی که تقاضای مردم، این رقم را به ۲۴۰۰ لیتر میرساند.
کاهش بارندگی در سیستان و بلوچستان خصوصا هنگامی که ۵۰ درصد مردمان این استان کشاورز و روستانشین هستند، باعث گسترش هولناک مهاجرت و حاشیهنشینی ساکنان این استان شده است.
آنگونه که محمدنعیم امینیفرد رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان اعلام کرده، «معیشت مردم این دیار عمدتا از طریق کشاورزی تامین میشود و خشکسالی در سیستان و بلوچستان بلاواسطه در همه وجوه زندگی مردم اثر گذاشته است.»
به گفته اللهبخش ریگی رئیس اداره تحقیقات هواشناسی سیستان و بلوچستان، برای تأمین آب مورد نیاز مردم سیستان و بلوچستان بارشها باید ۳ برابر افزایش داشته باشد که «با توجه به الگوهای پیشیابی چنین اتفاقی نخواهد افتاد.»
موج مهاجرت اجباری مردم استان سیستان و بلوچستان اتفاقی است که حبیبالله دهمرده نماینده زابل در مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به آن هشدار داده و گفته که «نیم میلیون نفر از ساکنان شمال این استان که عمدتا کشاورز هستند، مهاجرت خواهند کرد.»
وی درباره وضعیت مردم این خطه از ایران گفته است: «در حال حاضر مردم سیستان دار و ندارشان را از دست دادهاند و البته جایی را هم ندارند که این بار به آنجا کوچ کنند. در سیستان نه درآمدی، نه کارخانهای و نه صنعتی وجود ندارد. اگر دولت این اقدامات را انجام ندهد مهاجرت ۵۰۰ هزار نفر از مردم سیستان به سایر نقاط کشور شروع میشود.»
علاوه بر کاهش شدید بارشها در سالهای اخیر در استان سیستان و بلوچستان، مسدود کردن رود هیرمند به سوی ایران از طرف کشور افغانستان و پرداخت نکردن حقابه باعث تشدید این وضعیت و خشکسالی حتی دریاچه هامون شده است.
حبیبالله دهمرده نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه کشاورزی و دامپروی در این استان به رودخانه هیرمند وابسته بوده، آن را به رود نیل برای مصر تشبیه کرده و گفته که «منشأ اصلی رودخانه هیرمند در افغانستان است و در یکی- دو دهه اخیر سد و بندهایی و موانعی ایجاد کردند که فقط خودشان از آب استفاده کنند. در پی این اقدام، حقابه و سهم ایران از آب بهشدت کم شده است.»
این در حالیست که عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست پیشتر گفته بود که افغانستان ادعا کرده آب کافی سهم خود را نیز ندارند و درگیر خشکسالی هستند.
بر اساس قرارداد بین ایران و افغانستان، سهم ایران از آب رودخانه هیرمند کمتر از یک میلیارد مترمکعب در سال است ولی در سال زراعی جاری فقط دو درصد سهم آب ایران به منطقه سیستان و بلوچستان جاری شده است.
دهمرده این موضوع را بهانهای برای پرداخت نکردن سهم ایران خوانده و گفته که «کاهش نزولات آسمانی به اندازهای نبوده است که ۹۸درصد سهم ایران کاهش یابد.» وی افزوده: «ما میدانیم که افغانستان مشکلی برای برداشت آب از هیرمند ندارد و همین مشخص میکند که آنها عمدا اجازه ندادهاند که آب به ایران برسد.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی تمامیت ارضی کشور را در بخش سیستان در خطر دانسته و گفته که «با تخلیه سیستان مرز بعدی ما کویر است و نگهداشت این مرز قطعا امکانات و تجهیزات سنگینی لازم دارد.»
اما موضوع مهاجرت تنها به استان سیستان و بلوچستان ختم نمیشود و همین امروز پروانه سلحشوری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی گفته که در چند سال اخیر ۴۰۰ هزار نفر از مردم خوزستان به شهرهای شمالی کشور مهاجرت کردهاند!
به گفته پروانه سلحشوری، ۱۰ درصد جمعیت ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری استان خوزستان، مهاجرت کردهاند.
استان خوزستان چند سالیست که درگیر خشکسالی، ریزگردها، گرمای شدید هوا و کمبود آب آشامیدنی سالم است که منجر به بیکاری و فقر در این استان شده است. این روزها، آتشسوزی دو ماهه تالاب هورالعظیم نیز بلای جان آنها شده، به حدی که بوی سوختگی نیزارهای عراق، هوای دودآلود و خاکستری این منطقه، زندگی عادی مردم را مختل کرده است.