دویچه وله - به‌رغم تحریم‌ها و سیاست اعمال فشار حداکثری علیه حکومت ایران، دولت ترامپ در ماه اوت اقدام به فروش صدها تن سویا به ایران کرد. تحلیل‌گران می‌پرسند که علت این تصمیم چیست و آیا این تصمیم در تضاد با سیاست تشدید تحریم‌ها نیست؟
دولت ایران قادر به تامین نیازهای مردم به گندم، ذرت و دیگر انواع غلات نیست و از این رو چاره‌ای مگر واردات این مواد خوراکی ندارد. ایالات متحده آمریکا نیز از صادرکنندگان بزرگ غلات در جهان به شمار می‌آید. دولت ترامپ در ماه اوت با صدور ۴۱۴ تن سویا به ایران موافقت کرده است. سایت خبری "بلومبرگ" با انتشار مقاله‌ای به قلم اسفندیار باتمانقلیچ سعی کرده علل اتخاذ چنین تصمیمی از سوی دولت ترامپ را توضیح دهد.
نویسنده، مقاله را با موضوع کمبود رب گوجه فرنگی در ایران شروع می‌کند. به باور نویسنده هر کمبودی که در ایران روی دهد مردم آن را از یک‌سو ناشی از تحریم‌های آمریکا می‌دانند و از سوی دیگر برخاسته از مدیریت غلط دولت کشور خود. به همین دلیل نیز مردم برای تهیه مایحتاج زندگی خود به فروشگاه‌ها هجوم آورده و بر آن هستند تا با خرید و ذخیره کردن مواد غذایی از فشارهای احتمالی ناشی از کمیاب شدن این یا آن فرآورده در سبد غذایی خود بکاهند.
نیاز ایران به واردات مواد خوراکی
بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، ایران برای تامین نیازهای سال آینده خود نیازمند واردات غلات به میزان ۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن است.
ظرف دو دهه گذشته جمهوری اسلامی بخشی از نیازهای کشاورزی خود را از طریق واردات از آمریکا تامین کرده است. به عنوان نمونه در سال ۲۰۱۲ و در اوج تیرگی مناسبات ایران و ایالات متحده آمریکا تا پیش از دوره زمامداری ترامپ، جمهوری اسلامی اقدام به خرید ۱۲۰ هزار تن گندم از آمریکا نموده بود.
ترامپ نیز پس از اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و در پیش گرفتن سیاست تشدید و تجدید تحریم‌های ایران با فروش سویا به ایران موافقت کرده است. جالب اینجاست که تصمیم ترامپ مبنی بر فروش سویا به ایران در ماه اوت و چند ماه پس از اعلام سیاست تشدید تحریم‌ها اتخاذ شده است.
توضیح علت‌های این تصمیم
نویسنده مقاله بلومبرگ سیاست ترامپ در زمینه فروش غلات به ایران را با سیاست رونالد ریگان مبنی بر فروش غلات به اتحاد جماهیر شوروی مقایسه می‌کند و معتقد است که ترامپ برای این اقدام خود همچون ریگان سه دلیل دارد.
نویسنده توضیح را با یکی از ارزیابی‌های ترامپ از وضعیت اقتصادی ایران شروع می‌کند. ترامپ گفته بود:
«آن‌ها [جمهوری اسلامی] با تورم شدید روبه‌رو هستند. پول ملی‌شان از ارزش ساقط شده است. همه‌چیز خراب شده است. در خیابان‌ها شاهد خیزش و عصیان مردم هستیم. آن‌ها نمی‌توانند نان بخرند، نمی‌توانند هیچ‌کاری بکنند. این یک فاجعه است. به باور من، آن‌ها مایلند به پشت میز مذاکره بازگردند و بگویند برای حل مشکل چه می‌توانند بکنند. پاسخ من هم، صاف و پوست کنده به آنان این است: من نمی‌خواهم شما جنگ‌افزار هسته‌ای داشته باشید. فقط همین! آیا چنین خواستی از آنان خواست بزرگی است؟»
به باور نویسنده گزارش یاد شده، علت‌های ناظر بر تصمیم فروش غلات به ایران از این قرارند:
۱- ترامپ می‌داند که در ارتباط با تحریم‌های ایران از حمایت بین‌المللی برخوردار نیست. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تلاش هستند راهی برای ادامه تجارت با ایران بیابند و تراکنش‌های مالی را ممکن سازند. افزون بر آن، چین، هند و روسیه نیز هم‌چنان بر حفظ مناسبات اقتصادی خود با ایران اصرار دارند.
۲- دولت ترامپ در سایه جنگ تجاری با چین ناگزیر به پرداخت ۱۲ میلیارد دلار کمک به کشاورزان آمریکا شده است تا خسارات ناشی از این جنگ تجاری را جبران کند. از آن جمله است، صادرات سویا به چین که در اثر این جنگ تجاری ۹۵ درصد کاهش یافته است. از این رو، آمریکا ناگزیر به فروش این فرآورده به ایران بوده است.
۳- و سرانجام اینکه ترامپ در سایه موافقت با سیاست فروش غلات به ایران خود را همچون ریگان فردی معرفی می‌کند که آمادگی انجام یک توافق خوب را دارد. او با این اقدام خود مایل است این پیام را به گوش دیگران برساند: «ایران سراغ من خواهد آمد و یک توافق خوب را خواهد پذیرفت.»
