دویچه وله - آن دسته از ایرانیانی که هنوز سرمایه‌ای دارند، به امید حفظ آن یا گرفتن اقامت در کشورهای همسایه اقدام به خرید خانه یا ملک می‌کنند. رئیس اتحادیه مشاوران املاک هشدار داده که این کار تنها به سود دلالان تمام شده است.
مصطفی قلی خسروی، رییس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران به خبرگزاری ایلنا از آمار به قول او "تکان دهنده" خرید ملک از سوی ایرانیان خبر داده و گفته است که تنها در سال جاری هشت هزار واحد مسکونی در ازمیر ترکیه خریداری شده است. خرید ملک در گرجستان نیز تا همین اواخر روی بورس بود.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران در این باره گفته است: «پس از اینکه تعداد واحدهای قابل توجهی ملک به ایرانی‌ها فروخته شد اعلام کردند که خرید ملک معیار اعطای اقامت نیست و در این میان سود کلانی نصیب دلالان شد و ایرانی‌های مالباخته امروز با مشکل برگرداندن پول‌های سرگردان خود مواجه هستند.»
او در عین حال از ممنوعیت حق انجام معامله و تبلیغ برای فروش ملک در کشورهای خارجی سخن گفته و اضافه کرده است با مشاوران املاک که اقدام به چنین کاری کنند، «برخورد قانونی می‌شود.»
مصطفی قلی خسروی پیشنهاد داده است که «علاقه‌مندان به خرید ملک در کشورهای خارجی وارد قرارداد با بانک‌های کشور و وزارت امور خارجه شوند تا هزینه‌های خرید ملک در این کشورها به بانک ایرانی منتقل شود و بانک به جای پرداخت پول به طرف خارجی، مصالح ساختمانی به این کشورها صادرات داشته باشد و به نوعی تهاتر پول ملک با مصالح ساختمانی تولید ایران انجام شود.» آیا این توصیه‌با استقبال ایرانی‌هایی که به امید زندگی در کشوری دیگر خود را به آب و آتش می‌زنند روبرو می‌شود؟
با خراب شدن وضع اقتصادی ایران و گسترش حس عدم اطمینان به آینده، بر شمار ایرانیانی که تلاش می‌کنند سرمایه خود را از ایران خارج کنند افزوده می‌شود. مقصد بیشتر این سرمایه‌ها ترکیه، ارمنستان و گرجستان است.
این روند از دو سال پیش و همراه با آغاز فصل جدیدی از تهدیدهای آمریکا اوج گرفت و اخباری حاکی از خروج ۳۰ میلیارد دلار در دو سه ماه پایانی سال ۹۶ در رسانه‌های ایران منتشر شد. هیچگاه روشن نشد که این حجم غیرمنتظره از پول توسط چه کسانی از ایران خارج شد و در کجا سرمایه‌گذاری شد. اما یک چیز روشن شد، آنها که دستشان به جیب‌شان می‌رسید پول‌های خود را خارج کرده‌اند و این تلا‌ش‌ها علیرغم سقوط ارزش پول ملی هم‌چنان ادامه دارد.
گرجستان بهشتی در برابر جمهوری اسلامی برای ایرانی‌ها؟
گرجستان در یک دهه اخیر بیش از پیش به یکی از مراکز عمده گردشگری و سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها تبدیل شد. این روند تا مدتی ادامه داشت تا این که دولت گرجستان در سیاست خود نسبت به ا یرانیان تجدید نظر کرد. اوائل آذرماه امسال ورود ایرانی‌ها به گرجستان با مشکل مواجه شد. گروهی از آنان در مرزهای گرجستان نه تنها بازگردانده، بلکه برخی نیز با رفتاری خشن روبرو شدند. این در حالی است که ایرانی‌ها برای سفر به گرجستان نیاز به ویزا ندارند و می‌توانند ۴۵ روز در این کشور اقامت کنند.
خبرگزاری فارس با اشاره به این برخوردها نوشت: «به بهانه واهی همراه داشتن مواد مخدر، بالاترین سطح تفتیش بدنی توسط پلیس زن گرجستان از زنان ایرانی صورت می‌گیرد.»
در پی مشکلاتی که برای گروهی از ایرانی‌ها به وجود آمد، روز پنجشنبه ۲۲ آذر سیدجواد قوام شهیدی سفیر ایران در گرجستان در یک نشست مطبوعاتی از این کشور به خاطر رعایت نکردن "استاندادرهای بین‌المللی" در حق شهروندان ایرانی انتقاد کرد و گفت: «کشوری که می‌خواهد وارد اتحادیه اروپا شود و استانداردهای مدنی را رعایت کند، انتظار می‌رود با برخوردهای خشونت‌آمیز نقص قوانین خود را جبران نکند.»
او با اشاره به برخوردهایی که اخیرا با ایرانی‌ها در گرجستان شده، گفت: «اگر ایرانی‌ها به گرجستان آمدند با دعوت، اصرار و تکرار دعوت چه در سطح علنی، رسمی و سیاسی بین مقامات دو کشور و چه در ملاقات‌های خصوصی بوده و پاسخ این دعوت و حضور مهمان در خانه میزبان کتک زدن و خشونت نیست و ما این انتظار را نداریم و طبیعتا این رفتار نمی‌تواند پاسخ این دعوت تلقی شود.»
سفیر ایران از "بهشتی" که از گرجستان برای ایرانی‌ها تصویر شده انتقاد کرد و گفت که "دوستان گرجی" با تبلیغات وسیع «جماعت کثیری را به این کشور کشاندند. هنگامی که این بهشت را برای هر انسانی تصویر می‌کنند او هرگز شک نمی‌کند که ممکن است در بهشت دچار مشکلات اقامتی شود.»
افزایش علاقمندی ایرانی‌ها به سفر به گرجستان و تلاش برای سرمایه‌گذاری در معاملات ملکی در این کشور یکی دیگر از نشانه‌های عدم اطمنیان شهروندان ایران نسبت به وضع اقتصادی کشور خود و هم‌چنین نارضایتی شدید از محدودیت‌های فرهنگی است که جمهوری اسلامی در زندگی روزمره بر ایرانی‌ها تحمیل می‌کند.
این عوامل باعث شد که گروهی از ایرانی‌ها که هنوز پولی در بساط دارند در گرجستان واحد مسکونی یا زمین کشاورزی بخرند و به اتکای این سرمایه‌گذاری اجازه اقامت نیز در این کشور بگیرند. چیزی که به "هجوم" ایرانی‌ها به گرجستان معروف شد.
خرید ۳۵ هزار دلار ملک و اجازه اقامت یک ساله
اخیرا دویچه‌وله توانست با یکی از شرکت‌هایی که کار معاملات ایرانی‌ها در گرجستان را را‌ه‌اندازی می‌کنند تماس بگیرد. این شرکت به ما گفت که ظرف پنج سال اخیر مشتریان زیادی از ایران داشته است. شاید بالغ بر دو تا سه هزار نفر. این شرکت از سیر صعود و چندین برابر شدن معاملات ایرانیان در این کشور در یک سال اخیر گفته است.
به گفته این شرکت ایرانی‌ها باید حداقل ۳۵ هزار دلار ملک بخرند تا اقامت یک ساله بگیرند و مادام که این ملک را نگهدارند اقامت‌شان نیز تمدید می‌شود. شرکت یاد شده آمار جالبی نیز از میزان سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها به ما داده است:
«پنج درصد در سرمایه‌گذاری کلان یعنی بالای یک میلیون دلار، مثلا پنج میلیون تا ۱۰ میلیون دلار هستند. تقریبا ۳۰ درصد هم سرمایه گذاری متوسط می‌کنند که بیشتر آنها در صعنت ساختمان یا صنایع تولیدی زودبازده است. ولی عمده سرمایه‌گذاری تا سقف ۲۰۰ هزار دلار است.»
این شرکت تاکید می‌کند که این سرمایه‌گذاری برای نجات از نابودی سرمایه‌های ایرانی‌ها با توجه به نوسانات نرخ ارز در ایران است.
هم‌چنین بنا بر گزارشی که دفتر تحلیل و برنامه‌ریزی کمسیون دولتی مهاجرت گرجستان در سال ۲۰۱۷ منتشر کرد در یک سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ شمار ایرانیانی که به این کشور مهاجرت کرده‌اند به ۱۷۶۶ نفر رسیده است که اکثر آنها تقاضای اجازه اقامت و کار کرده‌اند.
ایرانی‌ها "هزینه نقص و خلاء قوانین گرجستان را پرداخت" می‌کنند
به گفته سفیر ایران مقام‌های گرجستان از این که «ایرانی‌ها به گرجستان زیاد تردد می‌کنند و با ویزای توریستی ۴۵ روزه می‌آیند ولی اهداف تجاری و کاری دارند» شاکی‌اند و این رفتار ایرانی‌ها را "مغایر قانون" می‌دانند.
او در مقابل می‌گوید «هر ایرانی که بخواهد با هدف غیر جهانگردی به گرجستان بیاید هیچ انتخابی به غیر از ورود ۴۵ روزه ندارد و طبیعی است که هزینه نقص و خلاء قوانین گرجستان را ایرانیان نباید پرداخت کنند.»
گرجستان هم‌چنین گروهی از ایرانیان را متهم به قاچاق مواد مخدر در این کشور کرده است ولی سفیر ایران این اتهام را نیز تکذیب کرد. او گفت که بیشترین شمار بازگرداندن ایرانی‌ها در مرز گرجستان هم‌زمان با انتشار این خبر رخ داده است و این "اتفاقی" نیست: «اگر شما منحنی میزان ریجکت‌های ایرانی‌ها را در گرجستان در یک سال گذشته و چند سال گذشته رسم کنید، بالاترین نقطه آن روزی است که این خبر (ضبط مواد مخدر توسط ایرانی‌ها) را منتشر کردند. آیا می‌شود گفت این تصادفی است. در یک روز بیشترین تعداد ریجکت صورت پذیرد و در همان روز خبر ضبط مواد مخدر از ایرانیان منتشر شود؟»
تغییر سیاست گرجستان در برابر ایران؟
سفیر ایران در سخنان خود در یک نشست مطبوعاتی گفت: «یک سال است از زبان مسئولان مختلف این بحث شنیده می‌شود و می‌خواهند قوانین سرمایه‌گذاری و اقامتی را تغییر و میزان آن را افزایش دهند و می‌گویند قرار است این قانون به مجلس برود ولی آیا این خودش یک تبلیغ برای شتاب بیشتر و اشتیاق بیشتر به گرفتن اقامت با مقررات قبلی نیست؟ اگر هجوم آوردند کسی این کار را صورت نداده، جز صاحبخانه.»
سفیر هم‌چنین پرسیده است که تکلیف آنهایی که سرمایه‌گذاری کرده و کارت اقامت از یک سال تا پنج سال دارند چه می‌شود؟ او ابراز امیدواری کرده است که مشکلات مناسبات دو کشور حل شود و از قول مقام‌های گرجستان گفته است که آنها هیچ مشکلی با ایران ندارند و سیاست‌شان نسبت به ایران تغییر نکرده است.
ممکن است مقام‌های گرجستان علاقه‌ای به تغییر روش خود نسبت به ایرانی‌ها نداشته باشند. اما زمانی که کشورهای همسایه به "حیاط خلوت" ایران و به محلی برای فرار از اوضاع فلاکت بار در این کشور تبدیل شوند، این نیز بعید نیست که سیاست و رفتار این کشورها نسبت به شهروندان ایرانی تغییر کند. هم‌چنان که بسیاری از ایرانی‌ها شکایت می‌کنند که با خراب شدن وضع ایران، برای ایرانی‌ها نیز اعتبار زیادی در میان مردم کوچه و بازار در ترکیه و ارمنستان و گرجستان باقی نمی‌ماند. هرچقدر هم که سرمایه‌شان به اقتصاد این کشورها کمک کند.
