تفاوت دو نگاه در تجهیز نیروهای دفاعی

در تعیین سرنوشت جنگ‌های امروزی، داشتن قدرت دفاع هوایی کارآمد، و توان موثر هجوم از راه هوا، دو عامل موثر و بی‌بدیل به شمار می‌روند.

نیروهای نظامی امروز ایران که عمدتا باقی مانده پیش از انقلاب و در عمل فرسوده و خارج از رده محسوب می‌شوند، از یک سو به دلیل تحریم‌های نظامی، و از سوی دیگر فقر اقتصادی کشور، به مدت چند دهه از به‌روز شدن باز مانده‌اند.

مطالب بیشتر در کیهان لندن

مغایر با نتیجه‌گیری‌های عددی و کمیتی، چنین نیرویی، در صوت رویارویی با نیرو‌های چابک و پیشرفته نظامی، تنها می‌تواند انبوهی از تلفات و گستره‌ای از شهرهای ویران و زمین‌های سوخته در ایران باقی بگذارد.

یک مقایسه ساده از میزان تلفات سربازان اسرائیلی طی هفت سال جنگ با اعراب از سال ۱۳۴۸ تا سال ۱۹۹۷ که در جمع ۲۲ هزار و نود و سه کشته اعلام شده، با تلفات بیش از ۵۰ هزار نیرو‌های نظامی ایران تنها در دو عملیات کربلای ۴ و ۵ و طی کمتر از یک ماه و نیم درگیری، میزان آسیب‌پذیری ایران را در مقابله با نیرو‌های نظامی مجهز خارجی به نمایش می‌گذارد.

طی ۳۰ سال گذشته اعتبارات دفاعی واقعی ایران تحلیل رفته و کشورهایی که جمهوری اسلامی آنها را «دشمن» معرفی می‌کند، بنیه دفاعی و قدرت آتش خود را به شکل مستمر تقویت کرده‌اند.

بر اساس آمار موسسه مطالعات راهبردی صلح در استکهلم، اسرائیل از لحاظ هزینه‌های دفاعی در سال ۲۰۱۷ با مصرف ۲۱٫۶ میلیارد دلار در ردیف چهاردهم دنیا قرار داشته و گزارش ۲۸ ماه اوت سال ۲۰۱۸ روزنامه «اورشلیم پست» چاپ اسرائیل مدعی است که در سال ۲۰۱۸ این اعتبارات تا ۲٫۲ میلیارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و تا سال ۲۰۳۰ روند افزایشی اعتبارات دفاعی اسرائیل به همین روال حفظ خواهد شد.

بر اساس آمار موسسه مطالعاتی گلوبال فایر پاور (Global Fire Power) هزینه‌های نظامی ایران، با حدود ده برابر جمعیت اسرائیل، در سال ۲۰۱۷ تنها شش میلیارد دلار ارزیابی شده که در مقایسه با اعتبارات هزینه شده عربستان در همان سال ( بالغ بر ۵۲ میلیارد دلار) رقم فوق‌العاده ناچیزی است.

نکته با اهمیت دیگری که در مقایسه اعتبارات نظامی کشورها کمتر مطرح می‌شود، محل خرج اعتبارات است. بخش بسیار بزرگ اعتبارات نظامی ایران صرف پرداخت حقوق نظامیان، تدارک جنگ‌های خارجی با روش‌های ابتدایی می‌شود و در زمینه تأمین سخت‌افزار نیز به مصرف تعمیر وسایل فرسوده می‌رسد، در حالی که، بطور مثال، سه چهارم هزینه‌های دفاعی اسرائیل برای به کار گرفتن تازه‌ترین تجهیزات دفاعی در جهان هزینه می‌شود.

بخش بزرگی از اعتبارات نظامی اسرائیل به مصرف افزایش قدرت آتش و توسعه شبکه دفاع ضد موشکی موسوم به « گنبد آهنین» می‌رسد در حالی که اعتبارات محدود نظامی ایران صرف تجهیز «رزمندگان خط مقدم مقاومت» و پرداخت حقوق به چند ده هزار سربازان اجاره‌ای در کشور‌های خارجی می‌شود.

توانایی نسبی در تخریب، ضعف کامل در دفاع

هواپیماهای جنگنده در اختیار سپاه پاسداران و ارتش، تولیدات دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی و شامل حدود ۴۰ فروند فانتوم اف ۴ ، ۲۴ فروند شکاری اف-۱۴ تام کت و ۲۰ فروند سوخو ۲۴ و میگ ۲۹ و خریداری شده بعد از جنگ با عراق و در فاصله دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ از شوروی سابق است.

چند فروند بمب‌افکن سوخو ۲۴ نیز که هنگام هجوم آمریکا به عراق در ایران پناه گرفتند در ایران مانده‌اند. تعدادی هواپیمای فرانسوی میراژ اف ۱ و نمونه ساخت چین میگ ۲۱ ، بنام اف ۱۷ ، همچنین به تعداد انگشتان یک دست «هواپیماهای ملی» به نام «آذرخش» و «صاعقه» نیز در اختیار ایران قرار دارند که محصول مهندسی وارونه هواپیماهای ۵۰ ساله اف ۵ آمریکایی و بیشتر مناسب نمایش در موزه‌های جنگ است تا میدان‌های واقعی جنگ.

جمهوری اسلامی تعداد هواپیماهای نظامی در اختیار خود را تا ۸۸۰ فروند اعلام داشته در حالی که ظرفیت نظامی هواپیماهای قدیمی ایران، فارغ از اعداد اغراق‌آمیز و انبساط کمیت آن، تنها ضمن درگیری واقعی با پدافند دفاعی و مقابله با هواپیماهای رهگیر پیشرفته آزموده می‌شود؛ چنانکه موشک‌های پیشرفته «فونیکس» و هواپیماهای «تام کت» متعلق به ایران، طی جنگ با عراق برتری مطلق علیه هواپیماهای ساخت شوروی را اثبات کردند.

نیروی هوایی اسرائیل خود را با هواپیماهای نسل پنجم اف ۳۵ نوع اس مجهز کرده و انواع هواپیماهای اف ۱۶ را در داخل کشور تولید می‌کند در حالی که جمهوری اسلامی با افتخار مهندسی وارونه «آذرخش» و «صاعقه» تبلیغ می‌کند.

قلمرو هوایی اسراییل با یک سیستم چند لایه دفاع هوایی و پدافند موشکی پوشانده شده است. این سامانه شامل پدافند موشکی پاتریوت اِم آی اِم ۱۰۴، ساخت آمریکا، مجهز به کد جدید شده «برلیان»، سامانه «تیر» (خِتس) و تیرکمان «داود» در مجموعه «گنبد آهنین» است.

دو سامانه نخست می‌توانند موشک‌هایی را که در خاک ایران و سرزمین‌های همسایه مستقر شده‌اند هدف قرار دهند.

رهگیری موشک‌های برد کوتاه، و راکت‌هایی که به شمار زیاد تولید و در اختیار حزب‌الله لبنان قرار داده شده‌اند تا حدودی دشوار‌تر و امکان عبور آنها از «گنبد آهنین» بیشتر است. در حال حاضر شبکه دفاع هوایی اسرائیل، با مطالعه وضعیت جنگ در یمن و آسیب‌پذیری‌های بالقوه خود، در تدارک توسعه پوشش دفاع هوایی از فاصله ۴ تا ۷۵ کیلومتر کنونی تا برد ۲۵۰ کیلومتر است و تا تحقق این هدف با جدیت پاکسازی نیرو‌های «قدس» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از سوریه دنبال می‌کند.

با وجود تمامی تمهیدات صورت گرفته، شماری از موشک‌های بالستیک «شهاب»، «سجیل»، «قادر» و «خرمشهر»، در صورت تولید انبوه، می‌توانند از شبکه دفاع هوایی اسرائیل عبور کرده و خساراتی به آن کشور، و یا هر هدف دیگری در خاورمیانه، وارد آورند.

ارزیابی کنونی از ظرفیت دفاع ضد موشکی اسرائیل تا ۹۰ درصد موفقیت در رهگیری موشک‌های مهاجم است.

توسعه تولیدات موشکی طی سه دهه گذشته بخش مهمی از تدارکات تهاجمی جمهوری اسلامی بوده و این برنامه با کمک کشورهای دوست، بخصوص با وساطت کره شمالی به پیشرفت‌هایی رسید.

افزایش برد موشک‌های بالستیک تا مسافت ۲۰۰۰ کیلومتر، استفاده از سوخت جامد (به منظور افزایش سرعت در تجهیز موشک و شلیک، افزایش تعداد سکوهای متحرک پرتاب، ساخت تعدادی سیلوهای زیرزمینی و همچنین بهبود دقت هدف‌گیری موشک‌ها از جمله عمده‌ترین موفقیت‌های جمهوری اسلامی به شمار می‌روند.

با وجود صرف هزینه‌های کلان به منظور افزایش قدرت موشک‌های تهاجمی، تنها سامانه موثر دفاع هوایی و ضد موشکی امروز ایران، چهار باتری سامانه اس ۳۰۰ ساخت روسیه است که مشابه با کاربرد مشکوک مقابل هواپیما‌ها و موشک‌های اسرائیل، در سوریه به کار گرفته می‌شوند.

خبرگزاری فارس متعلق به سپاه پاسداران در ۱۵ بهمن سال ۱۹۹۰ طی نوشته جامعی تحت عنوان «ایران در کمتر از ۹ دقیقه اسرائیل را نابود می‌کند» ضرورت شرعی و اخلاقی حکومت اسلامی ایران را در نابودی اسرائیل و همه یهودیان ساکن آن کشور مورد تاکید قرار داد و «۲ گام از ۸ گام طرح نظامی نابودی اسرائیل» را برشمرد.

شبکه خبری «دانا» وابسته به سپاه در تاریخ ۱۴ بهمن سال ۱۹۹۳ طی نوشته‌ای با عنوان «اسرائیل با چند فروند موشک نابود می‌شود» ضمن اشاره به مساحت خاک اسرائیل مدعی شد که «می‌توان با ۴۶۰ موشک سجیل و ۸۲۸ موشک شهاب ۳ (اسرائیل) را با خاک یکسان کرد.»

با در نظر گرفتن قابلیت عبور ده درصدی موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی از شبکه سه لایه دفاع هوایی اسرائیل، حتی در صورت درست بودن محاسبات شبکه خبری «دانا»، ایران برای شکست اسرائیل از راه هوا نیازمند تولید ۴۶۰۰ فروند موشک سجیل و ۸۲۸۰ فروند موشک شهاب ۳ می‌باشد؛ یعنی تعدادی موشک بالستیک که حتی اتحاد شوروی نیز در اوج قدرت نظامی خود در اختیار نداشت!

در کنار قابلیت‌های هوایی شناخته شده و متعارف اسرائیل که در صورت درگیری نظامی با جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار می‌گیرند، شش فروند زیردریایی‌ نوع دلفین، با موشکهای مجهز به کلاهک اتمی، هر یک به وزن ۲۰۰ کیلو گرم و( ۶ کیلوگرم پلوتونیوم به عنوان خرج انفجاری)، و برد حداقل ۱۵۰۰ کیلومتر قادرند پس از « یکسان شدن اسرائیل با خاک و محو آن از زمین» از زیردریا شلیک و تهران را هدف قرار دهند.

دردناک است که اهل کشوری به منظور هشدار دادن نسبت به آتش‌افروزی‌های دولت حاکم بر کشورش، ناگزیر از بازتاب قابلیت‌های نظامی کشوری شود که ممکن است فردا، با توسل به «حق مشروع دفاع از خود» سرزمین مادری او را هدف حملاتی مخرب و دردناک قرار دهد.

دردناکتر از آن اما اختیار کردن سکوت در برابر کسانی است که از کمترین ظرفیتی برای دفاع از خانه پدری او فراهم نکرده‌اند، در حالی که بی‌امان به پنجره خانه‌ی همسایه سنگ پرتاب می‌کنند.