با این حال بورل در بخشی از سخنانش یادآوری می‌کند که «در یادداشتی پس از نشست وین تاکید کردم که زنده نگه‌داشتن توافق اتمی وظیفه جمعی است اما تا زمانی که مسیر کنونی در بُعد هسته‌ای بازنگردد، این توافق پایدار نخواهد بود.»

تغییر مواضع فرانسه در قبال رژیم ایران

در میان تمام کشورهای مؤثر دنیا تا کمتر از یک ماه پیش هیچ کشوری به اندازه فرانسه برای میانجیگری بین رژیم ایران و آمریکا تلاش نمی‌کرد. امانوئل ماکرون رئیس جمهوری این کشور دست‌کم دو بار به صورت رسمی تلاش کرد تا شرایط مذاکره مستقیم ایران و آمریکا را فراهم کند: در حاشیه نشست G7‌ که محمدجواد ظریف را به فرانسه کشاند و همینطور در حاشیه نشست سازمان ملل متحد در نیویورک که شرایط دیدار روحانی و ترامپ را مهیا کرد اما هر بار ناکام ماند.

شماری از تحلیلگران معتقدند اتحادیه اروپا و اعضای این اتحادیه همچنان با رژیم ایران مماشات می‌کنند و هنوز برای طرح ادعای چرخش سیاست‌های فرانسه در قبال جمهوری اسلامی ایران زود به نظر می‌رسد اما تغییر مواضع دولت فرانسه و تغییر لحن ماکرون نسبت به گذشته بعد از سرکوب اعتراضات آبان‌ماه کاملا روشن است. فشار پاریس به رژیم ایران به دلیل نقض حقوق بشر و ادامه فعالیت‌‌های موشکی و همینطور نقض برجام افزایش قابل ملاحظه‌‌ای یافته است.

ماکرون سه‌شنبه، ۱۰ دسامبر، در توییتی نوشت، «در روز حقوق بشر، من به یاد فریبا عادلخواه و رولند مارشال، دو تن از هم‌میهنانمان در ایران و خانواده‌هایشان هستم. زندانی شدن آنها غیرقابل تحمل است. آنها باید بدون تأخیر آزاد شوند. من این را به رئیس جمهور روحانی گفته‌ام و اینجا در توییتر هم تکرارش می‌کنم.»

با اینکه در اواسط شهریور ۹۸ (سپتامبر ۲۰۱۹)، ماکرون و ترامپ برای «مهار رفتارهای رژیم ایران» به توافق رسیدند اما رئیس جمهوری فرانسه از هر فرصتی برای نشاندن جمهوری اسلامی پای میز مذاکره با آمریکا استفاده کرد. اگر این اقدامات ماکرون نتیجه‌ای نداشت به دلیل مؤلفه‌‌های دیگر بود وگرنه او چیزی برای جوش دادن رابطه جمهوری اسلامی و آمریکا با هدف به در آمدن رژیم ایران از تنگنا کم نگذاشت.

همزمان با چالش‌‌های سیاسی در انگلیس و درگیری رهبران آن با مسائل داخلی از جمله «برکسیت» و انتخابات زودهنگام پارلمانی و همچنین سیاست محافظه‌‌کارانه دولت آلمان در مناقشات اروپایی و بین‌‌المللی، ماکرون می‌خواست نقش یک رهبر پرنفوذ در اروپا را بازی کند و جایگاهی برای فرانسه دست و پا کند. او برای رسیدن به این هدف در مسائل مختلف از جمله امور ایران با ترامپ نیز زاویه پیدا کرد و خواست از اوضاع ایران و ادامه‌ی مماشات با جمهوری اسلامی به سود موقعیت فرانسه بهره‌برداری کند.

ترامپ اما با «کارزار فشار حداکثری» توانست سیاست‌‌های کاخ سفید علیه رژیم ایران را پیش ببرد و آنچه را در مورد تحریم‌‌ها در نظر داشت تا حد زیادی به دنیا تحمیل کند. بر اساس همین سیاست، دو هفته بعد از بالا گرفتن موج اعتراضات سراسری در آبان‌ماه، یکی از زندانیان به گروگان گرفته شده در جمهوری اسلامی را آزاد کرد. ماکرون اما فعلا می‌تواند برای افراد تبعه‌ی کشورش که در ایران زندانی هستند، توییت بزند و تازه پس از کشتار خونین معترضان در مسیری گام بردارد که دولت آمریکا ریل‌گذاری کرده است.

مذاکره با رژیمی که دست به قتل‌ عام مردم خود زده برای اروپایی‌‌ها که مدعی حقوق‌بشر هستند کار راحتی نیست اما اروپا زمانی تصمیم به افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی گرفته که فشردن دست‌‌های خون‌آلود مقامات حکومت ایران برای آنها گران تمام خواهد شد.

پنجم دسامبر سه کشور اروپایی عضو برجام در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد از جمهوری اسلامی ایران به دلیل توسعه موشک‌های بالستیک با توانایی حمل کلاهک هسته‌ای اعتراض کرده‌اند این درحالیست که دو ماه پیش از آن تهران پیشنهاد فرانسه برای مذاکرات موشکی را رد کرده بود.

روز نهم دسامبر نیز شورای وزیران خارجه کشورهای اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند با وضع مقرراتی مشابه «قانون ماگنیتسکی» که در دسامبر ۲۰۱۲ در آمریکا به تصویب رسید، راه را برای تحریم افراد ناقض حقوق بشر توسط اروپا باز کنند تا دولت‌های اروپایی هم نقش حقوق بشری خود را بازی کنند و هم با حکومت‌های ناقض حقوق بشر مانند جمهوری اسلامی بطور مستقیم سرشاخ نشوند!

دست‌ خالی جمهوری اسلامی در معادلات

جمهوری اسلامی که این روزها بیش از همیشه درگیر بحران‌‌های داخلی و بین‌‌المللی است برای تلافی تغییر سیاست‌‌های فرانسه دست به کار شده و رسانه‌‌های داخلی خود را روی اعتراضات «جلیقه زردها» متمرکز کرده است! در همین رابطه وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در اقدامی مضحک، روز سه‌شنبه از شهروندان این کشور خواست با توجه به «خشونت کشیده شدن» اعتراض‌های روزهای اخیر در فرانسه، فعلا به این کشور سفر نکنند! این درحالیست که وقتی فدراسیون جهانی کشتی (فیفا) به علت ناامن بودن شرایط ایران مسابقات جهانی کشتی فرنگی تهران را لغو کرد جمهوری اسلامی به انتقاد پرداخت! حتا روزنامه «سیاست روز» چاپ تهران از اینهم فراتر رفته و در تیتری با عنوان «سرنگونی مکرون خواست مردم فرانسه» نوشته فرانسه خطرناک است!

در برابر چنته‌ی خالی جمهوری اسلامی که فقط می‌تواند به تبلیغات پوچ برای هواداران نظام بپردازد، پایگاه خبری «فارن پالیسی» با اشاره به بیانیه اخیر اروپا علیه فعالیت‌‌های موشکی جمهوری اسلامی می‌نویسد سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا به کارزار فشار حداکثری علیه رژیم ایران نزدیک شده‌اند. سه قدرت اروپای پس از نقض تدریجی برجام توسط ایران به دنبال راه‌‌هایی هستند که روابط خود را برای اتحاد با آمریکا در قبال جمهوری اسلامی تقویت کنند.

با شرایط فعلی خواست اروپا تامین شده

با این حال احمد رافت روزنامه‌نگار بین‌المللی و از تحلیلگران کیهان لندن معتقد است مواضع اروپایی‌‌ها ارتباطی با سرکوب اعتراضات در ایران ندارد و سیاست جدید فرانسه و به طور کل اروپا ادامه سیاست «پلیس خوب، پلیس بد» با هدف مشغول نگه‌داشتن ایران است.

او به اظهارات چند مقام مطلع در حاشیه نشست اخیر ناتو در لندن اشاره می‌کند و می‌گوید «از دلایل اینکه اروپا برای فعال نکردن مکانیسم ماشه این است که تحریم‌های آمریکا در قبال جمهوری اسلامی فعلا جواب داده و در چنین شرایطی ضمن حفظ برجام فعالیت‌های اتمی ایران کندتر شده و این همان‌چیزی است که اروپا می‌خواهد.»