به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حسن انوشه، نویسنده، پژوهشگر تاریخ، زبان و ادبیات فارسی و سرپرست گروه نویسندگان دانشنامه ادب فارسی درگذشت.
این چهره فرهنگی که عمر خود را در حوزه ایرانشناسی و تاریخ و زبان و ادب فارسی صرف کرد، به علت بیماری سرطان ظهر امروز (شنبه 23 فروردینماه) در 76 سالگی در بیمارستان دار فانی را وداع گفت.
از آثار برجسته این ادیب میتوان به «تاریخ ایران کیمبریج»، «ایران و تمدن ایرانی»، «تاریخ غزنویان»، «تاریخ تمدن»، «دانشنامه ادب فارسی» و «فارسی ناشنیده» نام برد.
خبرگزاری کتاب ایران درگذشت این چهره ارزشمند را به خانواده وی و اصحاب فرهنگ و قلم تسلیت میگوید.
***************
علی اشرف صادقی:
انوشه به دنبال علم بود نه پول درآوردن
علیاشرف صادقی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به سالها فعالیت زندهیاد حسن انوشه اظهار کرد: به نظرم حسن انوشه در حوزه ادبیات و تاریخ فعالیتهای مستمر و موفقی داشت که امروز میتوان از آنها به عنوان عملکرد ماندگارش یاد کرد. نخستین فعالیت مهم و قابل توجه او دایر کردن کتابخانه تخصصیاش در خیابان مرزداران تهران بود که محل رفتوآمد اندیشمندان بسیاری بوده و هست.
وی ادامه داد: دومین فعالیت شایسته وی مدیریت و تدوین دایرهالمعارف «دانشنامه ادب فارسی» است که هر جلد آن درباره جغرافیای مختلفی مثل تاجیکستان، افغانستان و زبان عرب است. یعنی به جاهایی که قلمرو فرهنگ ایرانی بوده، پرداخته و برای جوانان نیز بسیار موثر است.
این زبانشناس در توضیح نقش انوشه در حوزه ترجمه گفت: از دیگر کارهای شایسته مرحوم انوشه ترجمه «تاریخ ایران و کمبریج» است که استاد یارشاطر سرویراستار آن بود. این اثر برای خیلیها که زبان انگلیسی نمیدانستند، بسیار قابل استفاده و مفید بود؛ چراکه بهترین تحقیقات در آن آمده است. چه در قسمت ایران باستان، چه در قسمت ایران بعد از اسلام بینظیر است؛ زیرا بزرگترین متخصصان در این اثر مقاله نوشتهاند.
وی افزود: از این سه کار که بگذریم؛ وی یک فرهنگ فارسی رایج در افغانستان را نیز با کمک پژوهشگران افغانستانی آماده کرد که «فارسی ناشنیده» نام دارد. این اثر بسیار مفیدی است که خود من نیز از آن استفاده میکنم و به نظرم بسیار کاربردی است.
صادقی با اشاره به کردار زندهنام انوشه اظهار کرد: اگر بخواهم درباره ویژگیهای شخصیتی انوشه صحبت کنم، باید بگویم که او انسان نجیبی بود که فرزند بسیار شایستهای هم تربیت کرد؛ پسری که دانشجو من بود و در حال حاضر (دکتر مزدک انوشه) راه پدر را ادامه میدهد و استادیار زبانشناسی دانشگاه تهران است.
وی ادامه داد: فعالیتهای نوشتاری انوشه بسیار به درد جوانان امروز میخورد و به نظرم دانشنامه او برای عامه مردم قابل درک و مفید است. او از راه نوشتار معلم خیلی از جوانان بوده است و جوانان از او خیلی یاد گرفتهاند. همچنین در پژوهشکدهای که تشکیل داده بود، جوانان زیادی از او یاد گرفتند که چگونه بنویسند یا چگونه به منابع رجوع کنند و این خودش خدمت کمی نیست.
این استاد بازنشسته دانشگاه تهران در توضیح قشرهای مختلف جامعه و تفکراتشان گفت: جامعه از افرادی با فکر و دغدغههای متفاوتی تشکیل شده است. یک عده مردم عادی هستند که به دنبال پول درآوردن و زندگی خودشان میروند که ما با آنها کاری نداریم. یک عده از درسخواندهها هم به دنبال سیاست میروند که ما با آنها هم کاری نداریم چراکه آنها نیز سطح زندگی خودشان را در جایی قرار میدهند که ما به آنها دسترسی نداریم.
وی در پایان گفت: یک عده هم هستند که دست به هنجارشکنی میزنند که ما با بد و خوب آنها کاری نداریم و میدانیم که جای آنها گوشه زندان است. دسته دیگر محققان هستند و کاری جز این ندارند که بیایند کنج کتابخانه بنشینند و تحقیق کنند برای عده خاصی که دنبال علم هستند. این تحقیقها هیچ اجر مادی ندارد؛ اما برای یک عدهای راه را باز میکند تا دنباله تحقیقات را بگیرند و مشکلات و مجهولات علم را در هر رشتهای حل کنند. انوشه از این دست افراد بود و علم را برای علم میخواست تا شاهد پیشرفت آن باشد.
اعدام زندانی سیاسی کُرد، پس از فرار از زندان