بابک تقوایی
صداوسیمای جمهوری اسلامی کدام بخش از ماجرای انفجار شرق تهران را حذف کرد؟
ساعت ۲۵ دقیقه بامداد جمعه ۶ تیر ۱۳۹۹، نوری نارنجیرنگ و سپس صدای انفجاری در شرق تهران توجه شهروندان را تا کیلومترها به خود جلب کرد. شایعات زیادی پیرامون این سانحه در فضای مجازی منتشر شد. از احتمال حمله هوایی اسرائیل تا انفجار تأسیسات مرتبط با برنامه جنجالبرانگیز هستهای در پارچین.
عمده فیلمهای منتشرشده توسط شهروندان تهرانی که از محل شهرک مسکونی پردیس تهیه شده بود آتشسوزی وسیعی را در پشت کوههای جنوب غربی این منطقه نشان میداد، محلی که به نظر میرسید در میان یکی از سریترین تأسیسات نظامی ایران در منطقه خجیر قرار دارد. با روشن شدن هوا و انتشار تصاویر ماهوارهای ابعاد و شدت این سانحه مشخص شد.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
انفجار در صنایع موشکیِ متعلق به گروه شهید همت
ساعاتی پس از انفجار، رسانههای حکومتی اقدام به کوچکنمایی واقعه کردند و آن را به انفجار یک مخزن گاز در نزدیکی تأسیسات نظامی در پارچین نسبت دادند. این درحالی بود که فیلمهای تهیهشده از محل شهرک پردیس آتشسوزی را در منطقهای نزدیکتر به آن نشان میداد نه پارچین که حدود ۳۰ کیلومتر با آن فاصله داشته و به علت وجود کوههای بلند در این فاصله امکان دیده شدن آتشسوزی را برای کسانی که اقدام به تهیه فیلم از آن در شهرک پردیس کرده بودند، فراهم نمیکرد. پس از طلوع آفتاب، یکی از خبرنگاران واحد مرکزی خبر به منطقه آتشسوزی اعزام شد تا از آن چیزی که «انفجار مخزن گاز» خوانده شده بود گزارش تهیه کند.
در گزارش تصویری منتشرشده توسط واحد مرکزی خبر، ابعاد بیشتری از ماجرا مشخص شد و متعاقباً سه مخزن گاز پروپان که به نظر میرسد پنج هزار لیتری بوده باشند نشان داده شد.
نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در مصاحبه تصویری ادعا کرد که به علت کوتاهی در بستن شیر و نشت گاز این مخازن منفجر شده است. در گزارش منتشر شده، فیلمبردار با کادر بسیار بسته مخازن منفجرشده و سوخته و همچنین مراتع سوخته در نزدیکی این منطقه را نشان میدهد، بدون آنکه تأسیسات نظامی مجاور این مخازن در تصویر دیده شود.
یک تصویر تهیهشده با ماهواره سِنتینِل-۲ از صبح روز واقعه نشان میداد که برخلاف ادعای رسانه رسمی جمهوری اسلامی، محل سانحه در پارچین قرار نداشته، بلکه در قلب صنایع موشکی ایران در خجیر واقع شده است. همچنین برخلاف آنچه در رسانهها مطرح شد، به نظر میرسد که آتشسوزی ناشی از انفجار مخازن گاز پروپان نه تنها باعث حریق بخش وسیعی از مراتع در مجاورت این مرکز شده، بلکه به سوله یک مرکز تحقیقات و طراحی سوخت مایع موشکهای بالستیک نیز آسیب رسانده است.
این سوله با ابعاد ۵۷ در ۴۰ متر که در مجاورت محل استقرار مخازن گاز پنج هزار لیتری پروپان قرار دارد متعلق به یکی از دو صنایع شهید رستگار و شهید چراغی است که هر دو وظیفه طراحی، توسعه و ساخت سوخت مایع برای استفاده انواع موشکهای بالستیک چون خانواده شهاب ۳، قدر و قیام را بر عهده دارند.
هر دو این صنایع زیرمجموعه گروه صنعتی شهید همت هستند که تحت نظر سازمان هوافضای نیروهای مسلح وظیفه توسعه و ساخت موشکهای بالستیک سوخت مایع را برعهده دارند.
گاز پروپان یکی از هیدروکربنهای سبک است که در ساخت سوخت مایع جهت استفاده موتورهای راکتی نسل جدید این موشکها مورد استفاده واقع میشود.
عامل یا عوامل انفجار
دقایقی پیش از انفجار این مخازن گاز پروپان در خجیر، افزایش بار و اتصال ناگهانی در ترانسفورماتورهای ایستگاه ۲۳۰ کیلووات ملک مکان در شهر شیراز منجر به آتشسوزی در این ایستگاه و متعاقباً چند ایستگاه توزیع برق دیگر در سرتاسر شهر شد.
این امر منجر به قطع برق در ۲۰ الی ۳۰ درصد از مناطق مختلف شهر شیراز از ساعت ۲۳:۲۲ در تاریخ ۵ تیر ۱۳۹۹ شد.
به نظر میرسد حمله سایبری که بنا به گزارش برخی رسانههای اسرائیلی به واحد ۸۲۰۰ ارتش دفاعی این کشور نسبت داده شده در انفجار و آتشسوزی ترانسفورماتورهای برق شهر شیراز نقش مهمی بازی کرده است.
حملاتی از این دست نیز پیشتر توسط هکرهای سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده علیه شبکه برق کشور ونزوئلا در سال گذشته انجام شد تا به نارضایتی مردم علیه رژیم نیکولاس مادورو دامن بزند.
بر اساس آنچه در رسانه رسمی جمهوری اسلامی مطرح شد، نشت گاز به دلیل سهلانگاری ناشی از پر شدن دستی مخازن به عنوان عاملی برای انفجار یکی از آنها معرفی و ادعا شد که پس از انفجار نخستین مخزن و آتش گرفتن آن، آتش به دو مخزن دیگر سرایت کرد و نهایتا انفجار رخ داد.
فیلم منتشرشده از سوی صداوسیما، در کنار مخازن سوخته و منفجر شده، یک محفظه تجهیزات الکترونیکی را نشان میدهد که احتمال دارد مرتبط با مخازن گاز باشد. چنانچه افزایش حرارت و آتشسوزی در مجاورت مخازن گاز پروپان عاملی برای انفجار آنها باشد، این افزایش دما و متعاقبا شروع آتشسوزی میتواند در نتیجه یک حمله سایبری به وقوع پیوسته باشد.
بیاعتمادی عمومی نسبت به رژیم جمهوری اسلامی و رسانههایش به شایعهها در فضای مجازی پیرامون این واقعه دامن زده است.
به عنوان مثال شایعهای وجود داشت مبنی بر بروز انفجار در آن منطقه به دلیل فعالیتهای هستهای مخفیانه در سایت پارچین. همچنین برخی دیگر از سازندگان تئوریهای توطئه مدعی شدند که حمله نیروی هوایی اسرائیل عامل اصلی بروز این واقعه بوده است که هر دو ادعا بهکلی مردود است.
امکان حمله هوایی نیروی هوایی اسرائیل به علت محدودیت برد مستقیم جنگندههای اف-۳۵آی و ناتوانی این نیرو در استقرار هلیکوپترها و هواپیماهای جستوجو و نجات در کشورهای همسایه ایران بخصوص در عراق وجود ندارد و امکان سوخترسانی به هواپیماهای اف-۳۵ در حریم هوایی ایران و یا کشورهای همسایه آن به دلیل خطر وجود موشکهای زمین به هوا و همچنین مسائل سیاسی ناممکن است. چنانچه عاملی انسانی در بروز عمدی این سانحه نقش داشته باشد میتواند خرابکاری توسط فرد یا افراد و یا حمله سایبری باشد.