سیک‌ها از زمان حضور در ایران تا امروز، هیچ گونه تقابلی با مسلمانان و مردم نداشته‌اند. آن‌ها در سیاست ایران مداخله‌ای نداشتند و تنها سعی کردند در جامعه خود زندگی کنند. گفته می‌شود حدود صد خانوار در زاهدان، ده خانوار در تهران و دو خانوار نیز در اصفهان زندگی می‌کنند. اگرچه این موضوع با توجه به‌عدم وجود آمار قابل استناد در ایران، چندان معتبر نیست. همچنین با توجه به این که در ایران تنها معتقدان به ادیان قید شده در قانون اساسی حق تحصیل دارند، برای این منظور آن‌ها ناچارند فرزندان خود را به هند بفرستند.

اعتقادات سیک‌ها چیست؟

«گورو نانِک دیو» بنیانگذار آیین سیک در روستایی نزدیک لاهور پاکستان به دنیا آمد. در دوران کودکی او با هر دو دین هندو و اسلام آشنا شد. بنا بر روایات تاریخی، نخستین آموزگار او نیز مسلمان بوده است. نانک در کودکی نزد عرفا و علمای اسلامی تعلیم دید و حتی برای حج به مکه رفت. او پس از بازگشت از حج و تفکر در آیین‌های گوناگون، نهایتا آیین سیک را تاسیس کرد. سیک‌ها او را پیامبر خود می‌دانند. پس از مرگ «گورو نانِک دیو» هم مسلمانان و هم هندوها او را عضوی از خود می‌دانستند و بر سر دفن او به مجادله برخواستند. در این مورد افسانه‌های بسیاری نیز وجود دارد.

نانک به خدایی غیرملموس معتقد بود. تعریف او از خدا در بسیاری موارد شبیه ادیان سامی است. او می‌گوید: «خدا نام اوست که حق است و راستی است. خدا اوست، خدای خدایان؛ که اگر او نباشد، دیگری نیست. بعضی دورجهاش خوانده‌اند، بعضی شیوا، بعضی کیش و برخی الله نامش نهادند. اگر او را نامی باشد، نام او را هاری باید گفت، یعنی مهربان.» همچنین، نانک به دلیل زندگی در هندوستان، با نظام کاستی آشنا بود. او به برابری همه انسان‌ها باور داشت و از این رو مخالفتش با نظام کاستی که مردم را به طبقات مختلف در جامعه تقسیم می‌کند، در باورهای او ریشه داشت.

«گورو ارجن» پنجمین رهبر سیک‌ها، معبدی از طلا در هندوستان بنا کرد و کتابی را به نام «گرانت صاحب» (Granth Sahib) گردآوری کرد. این کتاب مقدس، ارزشمندترین کتاب آیین سیک است. سیک‌ها در هنگام عبادت سرودهایی از این کتاب را می‌خوانند. همچنین کتاب دیگری با نام «داسام گرانت‌» وجود دارد که منسوب به گوروی دهم است. البته این کتاب به اندازه کتاب نخست برای سیک‌ها مهم نیست.

گفته می‌شود نانک از خورد گوشت امتناع می‌کرد، اما برخی از پیروان او امروزه گوشت می‌خورند. همچنین در شعائر دینی آن‌ها آمده است که در زمان نیایش باید از مشروبات الکلی، دخانیات و خواب پرهیز کنند. آن‌ها با اقوام غیر خود و افراد غیرسیک ازدواج نمی‌کنند. در آیین سیک ختنه کردن، قربانی کردن حیوانات، کوتاه کردن موی سر، دروغ، تهمت، رابطه جنسی خارج از ازدواج، گدایی و توجه به ثروت‌اندوزی نهی شده است.