دو هفته پیش سفارت اندونزی در تهران یادداشتی اعتراضی به وزارت خارجه ایران ارسال کرد و نسبت به بازداشت شهروندان شاغل خود در نفتکش توقیف شده کره جنوبی ابراز ناخرسندی کرد. در این یادداشت اعتراضآمیز از ایران خواسته شده تا در رابطه با سرنوشت دو ملوان اندونزیایی شاغل در نفتکش توقیف شده کره جنوبی، به کنسولگری اندونزی اجازه دریافت اطلاعات، دسترسی و ارتباط با این دو نفر داده شود
***
رادیو زمانه - اندونزی اعلام کرد دو ابرنفتکشی را که با پرچم ایران و پاناما توقیف کرده، برای تحقیقات بیشتر به جزیره باتام منتقل کرده است. این دو ابر نفتکش به ظن انتقال غیرقانونی یک محموله نفتی و آلودگی محیط زیست توقیف شدهاند.
خبرگزاری رویترز سهشنبه ۲۶ ژانویه/۷ بهمن به نقل از سخنگوی گارد ساحلی اندونزی اعلام کرد نفتکشهایی که با پرچم ایران و پاناما توسط مقامهای اندونزی و به ظن انتقال غیرقانونی نفت توقیف شدهاند، برای تحقیقات بیشتر در حال انتقال به اسکله جزیره باتام هستند.
دو ابرنفتکش ام تی هورس (MT Horse)، متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و ام تی فریا (MT Freya)، تحت اداره شرکت چینی Shanghai Future Ship Management Co که در مجموع ۶۱ خدمه ایرانی و چینی دارند، روز یکشنبه در آبهای اندونزی نزدیک به جزیره کالیمانتان توقیف شدند.
ویسنو پراماندیتا، سخنگوی گارد ساحلی اندونزی به رویترز گفته که هر دو کشتی سهشنبه «حدود ساعت سه تا چهار بعدازظهر به وقت محلی در باتام لنگر میاندازند».
به گفته او بخشی از خدمه در نفتکشها نگه داشته شدهاند اما باقی آنها بازداشت شده و برای بازجویی به کشتی گاردساحلی منتقل شدهاند.
نفتکش ایرانی و پانامایی متهم به بارگیری غیرقانونی یک محموله ۲ میلیون بشکهای نفتاند.
سخنگوی گارد ساحلی اندونزی روز دوشنبه به رویترز گفته بود نفتکشها «در حال ارتکاب» به حمل نفت از MT Horse به MT Freya توقیف شدهاند و در آن زمان در اطراف نفتکش دریافتکننده محموله، لکه نفتی دیده شده است.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی دوشنبه ضمن تایید خبر توقیف نفتکشها، دلیل این امر را «مشکلات فنی» اعلام کرد و از اندونزی درباره توقیف نفتکشها پاسخ خواست.
از سوی دیگر سخنگوی وزارت خارجه اندونزی در اینباره گفت: «وزارت خارجه در هماهنگی با گارد ساحلی اطلاعاتی را بهدست آورده که نشان میدهد هر دو نفتکش مظنون به زیرپاگذاشتن قوانین هستند.»
او افزود « تحقیقات بیشتری در جریان است تا تصویر کاملتری از اینکه این دو ابر نفتکش چگونه مرتکب نقض قوانین بینالمللی شدهاند، بهدست بیاید».
مطابق با دادههای پایگاه تحلیلی رفینیتیو آیکان (Refinitiv Eikon )، این دو ابر نفتکش که پرچم ایران و پاناما را حمل میکردند و هر کدام قابلیت حمل ۲ میلیون بشکه نفت را دارند، آخرین بار در ابتدای ژانویه در سنگاپور رصد شده بودند. اطلاعات بهدست آمده همچنین حاکی از این است که نفتکش ایرانی با ظرفیت کامل یک محموله نفتی را حمل میکرده و در مقابل نفتکش متعلق به شرکت شانگهای کاملا خالی بوده.
پس از آن زمان نفتکشهای فوق ۲۳ ژانویه/ چهارم بهمن تحت رهگیری گارد ساحلی اندونزی قرار گرفتند. مقامهای اندونزی میگویند هر دو کشتی با پایینآوردن پرچم، خاموش کردن سامانه اتوماتیک شناسایی و جواب ندادن به تماسهای رادیویی هویت خود را پنهان کردهاند و در نهایت در یک «گشت معمولی» گارد ساحلی اندونزی توقیف شدهاند.
برااساس قوانین بینالمللی دریانوردی همه کشتیها باید برای امنیت و شفافیت از سیستم فرستنده اطلاعات استفاده کنند. خدمه تنها زمانی که در خطر باشند یا تحت تهدید دزدی دریایی قرار داشته باشند میتوانند این سیستم را خاموش کنند. اما در بسیاری از موارد خاموش کردن این سیستم به فعالیتهای غیرقانونی مرتبط میشود.
ایران متهم است که پیش از این مقصد محمولههای نفتی خود را با از کار انداختن سیستمهای رهگیری بر روی نفتکشهایش پنهان کرده. مسئلهای که برآورد اینکه تهران تا چه اندازه توانسته تحریمهای نفتی واشنگتن را دور بزند را سخت میکند.
سخنگوی گارد ساحلی اندونزی اما سهشنبه در پاسخ به سوال رویترز گفته توقیف نفتکش ایرانی هیچ ربطی به تحریمهای آمریکا ندارد.
نفتکش MT Horse سال گذشته برای تحویل یک محموله ۲,۱ میلیون بشکه میعانات نفتی ایران، از ایران به ونزوئلا رفته بود.