رویداد ۲۴
در روزهای گذشته یک نام و ۲ اظهار نظر در فضای سیاسی ایران بسیار بازتاب داشت؛ محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی یکبار گفته بود «سال گذشته شاید تعدادی از هیأتها تعطیل شد اما امسال اجازه نمیدهیم یک هیأت هم تعطیل شود.»
او گفته «ما بچههای هیات تکلیفگریز نیستیم و با مسئولیتپذیری که داریم اجازه نخواهیم داد دغدغههای مقام معظم رهبری در خصوص شعائر دینی بر زمین بماند. هیات، روضه خانگی و ایستگاههای صلواتی که سال گذشته تعطیل شد امسال با شکوه بیشتری باید برگزار شوند. ما اهالی هیات، چون مسئولیتپذیر و قانونمدار هستیم اجازه نخواهیم داد با تعطیلی آیینهای دینی در ماه محرم و صفر شعائر الهی تضعیف شود. تعظیم شعائر حسینی (ع) عهد امسال هیاتهای مذهبی با امام عصر (عج) است. ما امسال در ماه محرم باید تمام ایران را سیاه پوش کنیم و همه دستگاههای اجرایی باید ظرفیتهای خود را در جهت تعظیم شعائر به کار ببندند.»
بار زمانی زمانی نام محمد قمی به میان آمد که اپلیکیشن همدم را رونمایی کرد که برای همسریابی و فرزند آوری بود. «ما خانواده را جدی گرفتیم و این را مقتضای حکمت میدانیم. ما در گام دوم انقلاب اسلامی رکن اصلی را خانواده میدانیم. عالم در حال تغییر است و کسی که تغییر را نمیبیند و حس نمیکند، نمیتواند مطابق با واقعیات عمل کند.»
اما اگرچه نام محمد قمی با ۲ اظهارنظر بسیار عمومی شد اما در محافل خصوصیتر نام او در ماجرایی دیگر برده میشود؛ اطلاعاتی به دست رویداد۲۴ رسیده که از سوی ابراهیم رئیسی از محمد قمی خواسته شده برنامههای فرهنگی خود را آماده کند و به دولت بپیوندد. با این وصف اگر مبنا برنامههای فرهنگی باشد، تنها وزاتخانه مهم فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این یعنی جدی شدن نقل مکان محمد قمی از سازمان تبلیغات به وزارت ارشاد، تکلیف بسیاری از مسائل همچون لابی جریان زاکانی برای به دست آوردن وزارتخانههای فرهنگی را روشن خواهد کرد اما تنها چیزی که روشن نخواهد بود، وضعیت فرهنگ ایران در سالهای پیش رو است.
اگر چنین اتفاقی رخ دهد، تعداد روحانیون در دولت رئیسی افزایش خواهد یافت؛ چه آنکه حمایت بیسابقه حوزههای علیمه از رئیس سابق قوه قضائیه نیز نوید این بود که دولت بعدی ایران، جا برای حضور روحانیون در مسئولیتهای اثرگذار بیشتر خواهد شد که یکی از این مسئولیتها هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. بعد از سیدمحمد خاتمی، وزیران فرهنگی دولت دانشآموختگان حوزه نبودند و از دانشگاه آمده بودند، اما حالا این صندلی قرار است به یک روحانی برسد؛ محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی که در سال ۱۳۶۰ به دنیا آمد. او متولد قم و دارای تحصیلات است بوده و شاگرد چهرههایی همچون میرزا جواد تبریزی، شبیری زنجانی، جوادی آملی، شبزندهدار، هاشمی شاهرودی و آملی لاریجانی بوده است.
دغدغه جدی مدیریت فضای مجازی!
قمی یکی از افرادی است که بارها و بارها از افسارگسیختگی فضای مجازی انتقاد کرده است. او در بین نمایندگان مجلس گفته بود «۵ آهنگ آخر یک خواننده ۱۹۸ میلیون بار دیده شده است! متاسفانه فضای مجازی رها شده است در کمتر از یک سال گذشته پهنای باند دو و نیم برابر شده است. ۶۰ تا ۷۰ درصد این فضا در اختیار اینستاگرام است. جایی که شاعری با ۲۰۰k فالور وقتی از حاج قاسم سلیمانی میگویند صفحهاش بسته میشود ما ادعای حکمرانی در فضای مجازی را داریم، اما آنها هر کاری میخواهند میکنند. ۳۰ درصد جرایم رایانه، ۲۵ درصد محتوای خلاف عفت و درآمدهای کثیف از قمار و تبلیغات ناهنجار در همین فضا اتفاق میافتد. عشق مثلثی، مربعی، خیانت و خشونت و جرایم انسانی در این فضا عرضه میشود و جوانان از آن استفاده میکنند که مسئولیتش با تکتک شما و من است.»
او در یک سخنرانی دیگر هم گفته بود «دغدغه ما در فضای مجازی تنها ناسازگاری محتوای این فضا با احکام شرعی نیست. این فضا پر از مخاطره است و حتی کشورهای غربی نیز نسبت به محتوای این فضا، ملاحظاتی دارند. اگرچه معتقدیم که باید نگاه بلند برای توسعه فضای مجازی داشت، اما نباید از صیانت کاربران در این فضا صرفنظر کرد. الزام پلتفرمها به اجرای قوانین کشور، به مثابه استقلال کشور است.»
به نظر میرسد قمی جمیع ویژگیهای لازم برای قرار گرفتن در کابینه ابراهیم رئیسی را دارد. اخبار رسیده به رویداد۲۴ هم موید این نکته است که او برنامه جامعی را برای ارشاد در وزارت فرهنگ تهیه کرده است. برنامهای که البته در جامعه چند لایه ایران که شبکههای اجتماعی آن بیش از ۴۰ میلیون مخاطب دارند، کار بسیار دشورای خواهد بود.
وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه مدیریت فعالیتهای فرهنگی در کشور را دارد. اما میان اهالی فرهنگ با مدیران این وزارتخانه، برای قسمت دوم نام یعنی «ارشاد» همیشه اختلافنظر بوده و این سوال مطرح بوده که دایره ارشاد تا کجاست و این وزارتخانه تا چه اندازه اجازه دارد برای تولید محتوای فرهنگی، دخالت کند؟ در واقع سوال این بوده که تولیدات فرهنگی، تا چه اندازه بر اساس جوشش و کوشش هنرمندان باید باشد و تا چه اندازه، تبلیغات عقاید و اندیشههای نظام حاکم؟