Saturday, Sep 18, 2021

صفحه نخست » دعوت مجدد از مسئولین بی بی سی فارسی به پذیرش خطای خود، بینا حجازی - ویژه خبرنامه گویا

BBC_091821.jpgبی بی سی فارسی از زمان مصاحبه با فهیم دشتی فقید و حساسیت های موجه و نگرانی های مرتبط به این مصاحبه در آخرین پاسخ مطول خود به نکات بسیاری اشاره کرده است. با وجود نکات مثبت در شیوه برخورد و تلاش در رفع ابهامات این پاسخ علاوه بر آمیزه ای از توضیحات فنی و شرح مبسوطی از انواع چگونگی تماس از طریق برنامه زوم قبل از اینکه برای روشنگری و شفاف سازی برای کاربران و علاقه مندان بکار گرفته شود بیشتر شبیه جزوه آموزشی در به کار گیری طرق مختلف برنامه زوم مورد استفاده میباشد.

لازم به تاکید است که سؤاستفاده دستگاه های امنیتی در مورد شناسایی احتمالی مکان مرحوم دشتی به شرط افشای شماره تلفن وی مورد بررسی این مطلب نبوده و نیست کما اینکه نویسنده دراین سطور با بضاعت حرفه ای مرتبط بر اساس بیش از دو دهه تجربه امکان بررسی به القوه این احتمال را دارم. مکان یابی از طریق افشای شماره موبایل با دسترسی به داده های آنتن های اپراتورها امری است که دستگاه های امنیتی و پلیس بکرات از آن استفاده میکنند. در بریتانیا قانونLegal Intervention در بندهایی از این قانون به همین امر میپردازد.

شرط انصاف حکم میکند تا ورای تمامی مسائل, پاسخگویی (به ندرت) بی بی سی را ارج نهاده و به فال نیک گرفته و دست اندرکاران این رسانه را به تغییر سیاست و رویه در این امر مهم ترغیب و تشویق نمائیم.

اگر بی بی سی را به اصلاح رویه و پایبندی به بی طرفی میکنیم خود نیز در این مهم پیش قدم باشیم و به آنچه در این مقاله به درستی اشاره شده اذعان اما به نقصان ها بپردازیم به این امید که سیاست گزاران بنگاه بی بی سی بخش فارسی به دغدغه های مخاطبان خود به دیده احترام بنگرند.

متاسفانه پاسخ نکته به نکته به این مقاله هرچند مطلوب به نظر آید اما به عقیده راقم این سطور به شفاف سازی کمکی نمیکند لذا تنها به مواردی که مقاله سعی در پوشاندن خطای اولیه خود که همان کلی گویی های عاری از توضیح بوده میپردازد.اما در ابتدا در آن بخش از ابهامات که بی بی سی به درستی روشنگری کرده قدری تامل کنیم.

1- اتصال اول مرحوم دشتی با استودیو از طریق زوم بوسیله لینکی بوده که کادر فنی برای وی ارسال کرده بود.

2- تماس با گوشی موبایل و نه وسیله دیگری صورت گرفته بود.

3- تماس زوم با بی بی سی در تمام مدت مصاحبه حتی بعد از وصل مجدد با همان اکانت زوم و یا نصب نرم افزار زوم انجام گرفته بود.

ابهامات ادامه دارد

نوشته بی بی سی فارسی در ادامه تیتر اصلی که "واکنش بی بی سی به خبر "دست داشتن" ...." نام دارد بدون هیچ مقدمه ای با تیتر ثانویه ای تحت عنوان "راستی آزمایی؛ آیا بی‌بی‌سی شماره تلفن فهیم دشتی را نمایش داده است؟" مقاله را آغاز میکند.

انتخاب این تیتر برای شروع مقاله همانا ضرب آهنگ حاکم بر تمامی مقاله برای تبرئه بی بی سی از این خطای احتمالی بنظر میرسد. در ادامه مقاله مطول بی بی سی به 5 قسمت تقسیم و هر کدام با تیتر مربوط به خود به پایان میرسد و تیتر آخر "این عدد چه بود و چرا روی صفحه تلویزیون ظاهر شد؟" طولانی ترین بخش مقاله بوده و با آن به نتیجه مطلوب میرسد.

محور اصلی این مقاله همانا نحوه تماس مرحوم دشتی با حساب کاربری بی بی سی در اپلیکیشن زوم میباشد و تلاش میکند که شماره 9 رقمی ظاهر شده بر صفحه تماس را از اساس در حیطه تنظیمات فنی برنامه زوم در حساب مرحوم دشتی قرار دهد و در را با سماجت همچنان بر این پاشنه میچرخاند.

اشتراک از هر نوعی در زوم برای اتصال الزامی نیست

بی بی سی باید الزاما یک حساب کاربری با شرکت زوم داشته باشد. فرض من بر این است که بی بی سی اشتراک لایسنس ( Licence) با پرداخت هزینه (ماهیانه/سالیانه) داشته باشد. شرکت زوم اشتراک مجانی هم دارد البته با محدودیتهایی که شرح آن در حوصله این مقاله نیست اما بعید میدانم بی بی سی در پرداخت حق اشتراک سالیانه به زوم محدودیت داشته باشد. نکته مهم دیگر پزیرش تماس از طریق گرفتن شماره تلفن است که (Direct dial-in) نام دارد. الزام دریافت کاربر به کنفرانس زوم از این طریق الزاما مشروط بر خریداری اشتراک پرو (Pro account) و یا کنفرانس از طریق صدا (Audio conference) در حساب اشتراک پولی میباشد.

حال اگر شفاف سازی در این امر از نظر بی بی سی افشای اسرار کبریایی نیست ممکن است روشن سازند که چنین تسهیلاتی در حساب اشتراک سالیانه آنان وجود دارد یا خیر؟ چرا که در نبود چنین امکانی احتمال تماس مرحوم دشتی از طریق شماره گیر تلفنی زوم با اطاق کنفرانس از اساس غیرممکن میبود.

آنچه بسیار مهم است این است که آیا مرحوم دشتی با داشتن حساب اشتراک با برنامه زوم وارد کنفرانس با بی بی سی شده است یا خیر. برنامه زوم این امکان را به شما میدهد که به صرف نصب برنامه زوم در تلفن هوشمند خود و بدون داشتن اشتراک کاربری اعم از مجانی یا پولی از این برنامه استفاده کنید و به هر کنفرانسی با لینک دعوت و یا وارد نمودن شماره آی دی میتینگ و پاسکود (Passcode) داخل شوید. زمانی که شما برنامه زوم را در گوشی هوشمند خود نصب میکنید و آن را راه اندازی میکنید با این صفحه در تصویر یک مواجه میشوید.

همانگونه که دراین تصویر مشاهده میکنید برنامه زوم در ابتدای بازشدن در تلفن هوشمند گزینه های ورود یا تشکیل حساب کاربری را به شما میدهد و در صورتیکه حساب زوم نداشته باشید میتوانید با استفاده از امکانات برنامه به یک کنفرانس زوم در هرنقطه از جهان به شرط اتصال به اینترنت وارد شوید.

اگر فرض بر این باشد که مرحوم دشتی با نداشتن هیچ اشتراکی فقط از برنامه زوم برای اتصال به کنفرانس استفاده میکرده در تنها زمانی که وی نیازمند ورود اطلاعاتی میبوده تایپ شماره (ID) کنفرانس بی بی سی است به همان صورت که در در تصویر شماره 2 مشاهده میشود.

در این حالت در هیچ مرحله ای هیچ سئوالی برای انتخاب نام کاربری به انگونه که بی بی سی مدعی است وجود ندارد. همجنین مشاهده میکنید که در قسمت پائین شناسه میتینگ نام تلفن هوشمند من ثبت شده که غیر قابل تغییر است.

از بابت توضیح بیشتر عبارت Join with a personal link name زمانی است که میزبان کنفرانس آن را پیشاپیش تهیه و در اختیار کاربر قرار میدهد که با توجه به درخواست شفاهی مرحوم دشتی برای ارسال لینک این فرضیه مردود است.

توضیحات بی بی سی بر این فرضیه استوار است که مرحوم دشتی حساب کاربری در زوم داشته و صرف نظر از اینکه خود او و یا فرد دیگری تنظیمات آن را انجام داده در قسمت Display Name عددی (9 رقمی) به جای آن است.

از آن جا که برحسب کلیپ ویدئویی بی بی سی میدانیم مرحوم دشتی از تلفن هوشمند برای تماس استفاده کرده توضیخات بی بی سی مبنی بر اینکه: بر این اساس، شماره ظاهر شده در برنامه تنها میتواند "Display Name" باشد که توسط خود کاربر یا کسی که اکانت او را ساخته برای نمایش روی صفحه انتخاب شده بود." در بهترین حالت ناقص و ناموجه است.

قدری اندیشه در این باب لازم است. در مجموعه برنامه های فضای مجازی نظیر توئیتر, اینتساگرام, فیسبوک و...تا حدی مرسوم است و میبینیم کاربران به علل مختلف از افشای هویت واقعی خود سر باز میزنند که در این مجمل به انگیزه آن کار نداریم. بسیاری با اسامی غیر واقعی در توئیتر ظاهر میشوند و در فیسیوک نیز به همین منوال رفتار میشود.

اما برنامه زوم اساسا برای فعالیت های ناشناس و بی هویت طراحی و توسعه نیافته و کاربرانی که از این برنامه استفاده میکنند از آنجا که باید با صدا و یا تصویر و یا هر دو به گفتگو با جمعی بنشینند هیچ دلیل (عقل پسندی) برای انتخاب یک عدد 9 رقمی جهت نام کاربری خود از سوی آنها وجود ندارد.

حال به موازات فرض بی بی سی تصور کنیم مرحوم دشتی حساب رسمی کاربری در زوم داشته. مرحوم فهیم دشتی یک مبارز و فعال جان بر کف سیاسی در پنجشیر افغانستان به عنوان سخنگوی جبهه مقاومت در مصاحبه با شبکه جهانی بی بی سی فارسی با میلیون ها بیننده فارسی زبان مصاحبه دارد و به آنگونه که بی بی سی با نگارش چند صفحه اصرار دارد به مخاطبان خود بقبولاند این است که این شخصیت نیک سرشت و شجاع که از افشای نام و نام خانوادگی خود ابایی ندارد شناسه ای به درازای یک عدد 9 رقمی برای خود انتخاب میکند.

در این اصرار بی منطق و لجوجانه بی بی سی تا آنجا پیش میرود که از بیانیه خانم قاضی زاده که در آن گفت "این شماره اساسا شماره تلفن نیست" تا حد آخرین توضیحات خود به این نتیجه میرسید که نه تنها آن حدد یک شماره تلفن هست بلکه میتواند شماره تکراری و معتبری در بسیاری کشورهای جهان باشد. نویسنده بی بی سی با صرف چند ثانیه جستجو در اینترنت درمیافت که این ادعا کذب محض است و شماره های شبکه های موبایل با پیروی از قراردادهای کنسرسیوم جهانی موبایل اعداد 15 رقمی (بنام MSISDN با تلفظ میزیدن) هستند و هیج شماره ای در جهان موبایل به دلیل تفاوت کد کشورها تکرار پذیرنیست.

من درمقاله پیشین ام* توضیح دادم که با گرفتن شماره مزبور با کد بین المللی افغانستان کاریر مرکزی این کشور ورود شماره به این کشور را مسدود نساخت و گفت که شماره در "دسترس نیست و یا در صحنه" نمیباشد. حال اینکه همین آزمایش را با یک شماره مجعول انجام دادم (و نه راندوم که امکان صحت وجود داشته باشد) و اینبار کاریر مرکزی افغانستان ورود شماره را مسدود نمود. این امر از سال 1998 در جهان رایج بوده و توضیح فنی - زیرساختاری این پروتوکول در حوصله این مقاله نیست.

نتیجه

آنچه در انتها باید بر تاکید نمود آن است که بی بی سی برای پیشگیری از ظاهر شدن شماره بر تصویر مصاحبه خود کنترل نداشته و درهمین جا باید پرسید که آیا پروتوکل 7 ثانیه تاخیر(Deferred live) از اصول پخش برنامه های زنده در بی بی سی نیست؟ چرا که در این صورت اطاق فرمان براحتی میتوانست با ابتکار عمل مانع رویت شماره توسط بینندگان گردد.

آما در انتها باید دوباره بر مهمترین درس آموزی از این واقعه پای فشرد. رابطه مخاطب با رسانه رابطه ای دو طرفه اما چند وجهی است. به این معنی که رسانه و آن هم رسانه ای به قدمت بی بی سی درنهایت امر به کدام مرجع خود را پاسخگو میداند؟

درسایت بی بی سی فارسی چنین آمده است:

"بی بی سی فارسی یک سازمان رسانه ای بزرگ بین المللی است که تلاش می کند اخبار و اطلاعات به صورت بی طرفانه در اختیار مخاطبان فارسی زبان خود در سرتاسر دنیا قرار دهد، بویژه در اختیار مخاطبان در ایران، افغانستان و تاجیکستان"

سئوال محوری همچنان به جای خود باقی است که در مواجه با اعتراضات و حساسیت های مخاطبان ایرانی "پاسخگویی و شفاف سازی" اولین واکنش بی بی سی است یا آخرین آن؟

پر واضح است که در جریان اخیر زمانی که اعتراضات مخاطبان و کاربران سر به فلک زد مسئولین بی بی سی با دست پاچگی و شتابزدگی بیمانندی بیانیه ای را توسط گوینده ارشد خود به خورد مخاطبان داد به این امید که سرو صدا ها بخوابد. در این آخرین مقاله مطول بی بی سی بسیاری از منابع نوشتاری و ثبت شده درسایت شرکت زوم (Help files) با ترجمه به مضمون اما تحت عنوان "در تماس با زوم..." زینت بخش اطمینان دهی به مخاطب شده است.

سقف انتظارات ما مخاطبان در رعایت اصول حرفه ای روزنامه نگاری از سوی بی بی سی فارسی, به حق و درستی, بسیار بالاتر از آن است که در رفتار آن نظاره میکنیم.

بینا حجازی

لندن - 17 سپتامبر 2021

*لینک به مقاله پیشین:

https://news.gooya.com/2021/09/post-55810.php



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: info@gooya.com تبلیغات: advertisement@gooya.com Cookie Policy