اشتراک از هر نوعی در زوم برای اتصال الزامی نیست

بی بی سی باید الزاما یک حساب کاربری با شرکت زوم داشته باشد. فرض من بر این است که بی بی سی اشتراک لایسنس ( Licence) با پرداخت هزینه (ماهیانه/سالیانه) داشته باشد. شرکت زوم اشتراک مجانی هم دارد البته با محدودیتهایی که شرح آن در حوصله این مقاله نیست اما بعید میدانم بی بی سی در پرداخت حق اشتراک سالیانه به زوم محدودیت داشته باشد. نکته مهم دیگر پزیرش تماس از طریق گرفتن شماره تلفن است که (Direct dial-in) نام دارد. الزام دریافت کاربر به کنفرانس زوم از این طریق الزاما مشروط بر خریداری اشتراک پرو (Pro account) و یا کنفرانس از طریق صدا (Audio conference) در حساب اشتراک پولی میباشد.

حال اگر شفاف سازی در این امر از نظر بی بی سی افشای اسرار کبریایی نیست ممکن است روشن سازند که چنین تسهیلاتی در حساب اشتراک سالیانه آنان وجود دارد یا خیر؟ چرا که در نبود چنین امکانی احتمال تماس مرحوم دشتی از طریق شماره گیر تلفنی زوم با اطاق کنفرانس از اساس غیرممکن میبود.

آنچه بسیار مهم است این است که آیا مرحوم دشتی با داشتن حساب اشتراک با برنامه زوم وارد کنفرانس با بی بی سی شده است یا خیر. برنامه زوم این امکان را به شما میدهد که به صرف نصب برنامه زوم در تلفن هوشمند خود و بدون داشتن اشتراک کاربری اعم از مجانی یا پولی از این برنامه استفاده کنید و به هر کنفرانسی با لینک دعوت و یا وارد نمودن شماره آی دی میتینگ و پاسکود (Passcode) داخل شوید. زمانی که شما برنامه زوم را در گوشی هوشمند خود نصب میکنید و آن را راه اندازی میکنید با این صفحه در تصویر یک مواجه میشوید.

همانگونه که دراین تصویر مشاهده میکنید برنامه زوم در ابتدای بازشدن در تلفن هوشمند گزینه های ورود یا تشکیل حساب کاربری را به شما میدهد و در صورتیکه حساب زوم نداشته باشید میتوانید با استفاده از امکانات برنامه به یک کنفرانس زوم در هرنقطه از جهان به شرط اتصال به اینترنت وارد شوید.

اگر فرض بر این باشد که مرحوم دشتی با نداشتن هیچ اشتراکی فقط از برنامه زوم برای اتصال به کنفرانس استفاده میکرده در تنها زمانی که وی نیازمند ورود اطلاعاتی میبوده تایپ شماره (ID) کنفرانس بی بی سی است به همان صورت که در در تصویر شماره 2 مشاهده میشود.

در این حالت در هیچ مرحله ای هیچ سئوالی برای انتخاب نام کاربری به انگونه که بی بی سی مدعی است وجود ندارد. همجنین مشاهده میکنید که در قسمت پائین شناسه میتینگ نام تلفن هوشمند من ثبت شده که غیر قابل تغییر است.

از بابت توضیح بیشتر عبارت Join with a personal link name زمانی است که میزبان کنفرانس آن را پیشاپیش تهیه و در اختیار کاربر قرار میدهد که با توجه به درخواست شفاهی مرحوم دشتی برای ارسال لینک این فرضیه مردود است.

توضیحات بی بی سی بر این فرضیه استوار است که مرحوم دشتی حساب کاربری در زوم داشته و صرف نظر از اینکه خود او و یا فرد دیگری تنظیمات آن را انجام داده در قسمت Display Name عددی (9 رقمی) به جای آن است.

از آن جا که برحسب کلیپ ویدئویی بی بی سی میدانیم مرحوم دشتی از تلفن هوشمند برای تماس استفاده کرده توضیخات بی بی سی مبنی بر اینکه: بر این اساس، شماره ظاهر شده در برنامه تنها میتواند "Display Name" باشد که توسط خود کاربر یا کسی که اکانت او را ساخته برای نمایش روی صفحه انتخاب شده بود." در بهترین حالت ناقص و ناموجه است.

قدری اندیشه در این باب لازم است. در مجموعه برنامه های فضای مجازی نظیر توئیتر, اینتساگرام, فیسبوک و...تا حدی مرسوم است و میبینیم کاربران به علل مختلف از افشای هویت واقعی خود سر باز میزنند که در این مجمل به انگیزه آن کار نداریم. بسیاری با اسامی غیر واقعی در توئیتر ظاهر میشوند و در فیسیوک نیز به همین منوال رفتار میشود.

اما برنامه زوم اساسا برای فعالیت های ناشناس و بی هویت طراحی و توسعه نیافته و کاربرانی که از این برنامه استفاده میکنند از آنجا که باید با صدا و یا تصویر و یا هر دو به گفتگو با جمعی بنشینند هیچ دلیل (عقل پسندی) برای انتخاب یک عدد 9 رقمی جهت نام کاربری خود از سوی آنها وجود ندارد.

حال به موازات فرض بی بی سی تصور کنیم مرحوم دشتی حساب رسمی کاربری در زوم داشته. مرحوم فهیم دشتی یک مبارز و فعال جان بر کف سیاسی در پنجشیر افغانستان به عنوان سخنگوی جبهه مقاومت در مصاحبه با شبکه جهانی بی بی سی فارسی با میلیون ها بیننده فارسی زبان مصاحبه دارد و به آنگونه که بی بی سی با نگارش چند صفحه اصرار دارد به مخاطبان خود بقبولاند این است که این شخصیت نیک سرشت و شجاع که از افشای نام و نام خانوادگی خود ابایی ندارد شناسه ای به درازای یک عدد 9 رقمی برای خود انتخاب میکند.

در این اصرار بی منطق و لجوجانه بی بی سی تا آنجا پیش میرود که از بیانیه خانم قاضی زاده که در آن گفت "این شماره اساسا شماره تلفن نیست" تا حد آخرین توضیحات خود به این نتیجه میرسید که نه تنها آن حدد یک شماره تلفن هست بلکه میتواند شماره تکراری و معتبری در بسیاری کشورهای جهان باشد. نویسنده بی بی سی با صرف چند ثانیه جستجو در اینترنت درمیافت که این ادعا کذب محض است و شماره های شبکه های موبایل با پیروی از قراردادهای کنسرسیوم جهانی موبایل اعداد 15 رقمی (بنام MSISDN با تلفظ میزیدن) هستند و هیج شماره ای در جهان موبایل به دلیل تفاوت کد کشورها تکرار پذیرنیست.

من درمقاله پیشین ام* توضیح دادم که با گرفتن شماره مزبور با کد بین المللی افغانستان کاریر مرکزی این کشور ورود شماره به این کشور را مسدود نساخت و گفت که شماره در "دسترس نیست و یا در صحنه" نمیباشد. حال اینکه همین آزمایش را با یک شماره مجعول انجام دادم (و نه راندوم که امکان صحت وجود داشته باشد) و اینبار کاریر مرکزی افغانستان ورود شماره را مسدود نمود. این امر از سال 1998 در جهان رایج بوده و توضیح فنی - زیرساختاری این پروتوکول در حوصله این مقاله نیست.

نتیجه

آنچه در انتها باید بر تاکید نمود آن است که بی بی سی برای پیشگیری از ظاهر شدن شماره بر تصویر مصاحبه خود کنترل نداشته و درهمین جا باید پرسید که آیا پروتوکل 7 ثانیه تاخیر(Deferred live) از اصول پخش برنامه های زنده در بی بی سی نیست؟ چرا که در این صورت اطاق فرمان براحتی میتوانست با ابتکار عمل مانع رویت شماره توسط بینندگان گردد.

آما در انتها باید دوباره بر مهمترین درس آموزی از این واقعه پای فشرد. رابطه مخاطب با رسانه رابطه ای دو طرفه اما چند وجهی است. به این معنی که رسانه و آن هم رسانه ای به قدمت بی بی سی درنهایت امر به کدام مرجع خود را پاسخگو میداند؟

درسایت بی بی سی فارسی چنین آمده است:

"بی بی سی فارسی یک سازمان رسانه ای بزرگ بین المللی است که تلاش می کند اخبار و اطلاعات به صورت بی طرفانه در اختیار مخاطبان فارسی زبان خود در سرتاسر دنیا قرار دهد، بویژه در اختیار مخاطبان در ایران، افغانستان و تاجیکستان"

سئوال محوری همچنان به جای خود باقی است که در مواجه با اعتراضات و حساسیت های مخاطبان ایرانی "پاسخگویی و شفاف سازی" اولین واکنش بی بی سی است یا آخرین آن؟

پر واضح است که در جریان اخیر زمانی که اعتراضات مخاطبان و کاربران سر به فلک زد مسئولین بی بی سی با دست پاچگی و شتابزدگی بیمانندی بیانیه ای را توسط گوینده ارشد خود به خورد مخاطبان داد به این امید که سرو صدا ها بخوابد. در این آخرین مقاله مطول بی بی سی بسیاری از منابع نوشتاری و ثبت شده درسایت شرکت زوم (Help files) با ترجمه به مضمون اما تحت عنوان "در تماس با زوم..." زینت بخش اطمینان دهی به مخاطب شده است.

سقف انتظارات ما مخاطبان در رعایت اصول حرفه ای روزنامه نگاری از سوی بی بی سی فارسی, به حق و درستی, بسیار بالاتر از آن است که در رفتار آن نظاره میکنیم.

بینا حجازی

لندن - 17 سپتامبر 2021

*لینک به مقاله پیشین:

https://news.gooya.com/2021/09/post-55810.php