تحریم اسپوتنیکی ایران توسط روسیه
کیهان لندن - کیانوش جهانپور رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت می‌گوید روسیه هنوز مقدار نامشخصی از واکسن‌های اسپوتنیک که در ایران تولید شده را نبرده است.
کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو بازگرداندن ماهانه ۲ میلیون دوز واکسن «اسپوتنیک لایت» از سوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی پس از تولید به روسیه را تکذیب کرد: «مطالبی که در فضای مجازی مطرح شده است به هیچ عنوان صحت ندارد».
او به صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت که «قرار است یکی از شرکت‌های خصوصی تحت لیسانس موسسه گامالیای روسیه این واکسن را تولید کند و بچ تست یا محموله آزمایشی اولیه تولید شده و هفته‌هاست که ارسال شده و در صورت تأیید طرف روس این واکسن وارد چرخه تولید انبوه خواهد شد و تا امروز تولید انبوه، توزیع و صادرات و خروجی از این واکسن نداشته‌ایم».
حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز در این ارتباط گفته: «شرکت اکتورکو در البرز توانایی تولید ۹۰۰ هزار دوز «اسپوتنیک ۵» و ۳.۵ میلیون «اسپوتنیک لایت» در هر ماه را داراست. نتایج کارآزمایی بالینی واکسن اسپوتنیک لایت در آذربایجان و روسیه بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.»
پیشتر محمد کریمی‌نیا معاون قرارگاه پدافند زیستی به روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفته بود که شرکت گامالیای روسیه در قراردادی با شرکت «اکتوور» در ایران، ماهانه ۲ میلیون دوز واکسن «اسپوتنیک» در ایران تولید می‌کند و همه را به کشور خود می‌برد!
جهانپور هدف معاون قرارگاه پدافند زیستی از طرح این موضوع را نامعلوم خواند، این درحالیست که بسیاری از معاونان وزیربهداشت تأکید کرده بودند که روسیه در جریان واردات واکسن «اسپوتنیک»، «سر ما کلاه گذاشتند»!
علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد مقابله با کرونا چندی پیش گفته بود، «روس‌ها ما را فریب دادند و روسیه خطی به ما داده که الان به درد نمی‌خورد.» او گفته بود «این خط تولید در ایران است ولی قطعا مال ایران نیست و می‌توانند بر اساس قراردادهایی که دارند محصولات را جای دیگر توزیع کنند. برای همین برای این خط تولید ما حساب باز نکرده‌ایم.»
علاوه بر فریبکاری در تولید مشترک، روسیه تا کنون از دو قرارداد صادرات ۲ میلیون دوز و ۶ میلیون دوز «اسپوتنیک ۵» به ایران، تنها یک میلیون و ۲۰هزار دوز واکسن را انتقال داده است.
از این میزان نیز ۳۰۰هزار دوز توسط بخش خصوصی خریداری و وارد شده است. بدیت ترتیب از اردیبهشت‌ماه تا کنون هیچ محموله‌ای بر مبنای قراردادهای روسیه از «اسپوتنیک ۵» وارد ایران نشده است.
آخرین محموله‌ی اسپوتنیک اهداشده توسط صربستان و شامل ۲۵هزار دوز آخر امردادماه وارد ایران شد. کمبود اسپوتنیک برای نیازمندان دوز دوم این واکسن ایجاد سرگردانی و هراس کرده اما مقامات مسئول هربار وعده به واردات دوزهای مورد نیاز در ماه‌های آینده و آخرین‌بار پایان شهریورماه می‌دهند.
واردات «اسپوتنیک ۵» به ایران در هاله‌ای از ابهام وجود دارد و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی باوجود ملاقات با سفیر روسیه در تهران و رد و بدل کردن پیام با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در ارتباط با این موضوع، صحبتی پیش نکشیده است.
اینگونه به نظر می‌رسد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی در زمینه واردات واکسن به صورت هدیه یا رایگان از چین و همچنین آلمان و اتریش باشد و مذاکراتی نیز در این زمینه صورت گرفته است. چنانکه جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو، عمده موجودی واکسن‌های کرونا در ایران را از نوع چینی و از سبد کوواکس سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است.
او همچنین در گفتگوی تلویزیونی خود درباره میزان واکسیناسیون عمومی در ایران مدعی شد که «امروز فراتر از ٣٠ درصد از جمعیت هدف در کشور حداقل یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و در روزهای آتی، واکسیناسیون شتاب می‌گیرد.»
کمبود جدی واکسن‌های کرونا در ایران منجر به کاهش روند واکسیناسیون عمومی و رسیدن به آمار ۱۳۰هزار دوز تزریقی در روز و نگرانی و هراس شهروندان از فقدان دوز دوم واکسن خود شده است.
این درحالیست که با وجود تبلیغات ضدواکسن گسترده‌ی صداوسیمای جمهوری اسلامی، جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو کارایی واکسیناسیون در کاهش میزان بستری در دریافت‌کنندگان واکسن‌ها را «بسیار چشمگیر» توصیف کرده است.
او بر اساس نتایج یک تحقیقات صورت گرفته در وزارت بهداشت درباره میزان اثرگذاری واکسن در ایران نیز گفت: «اثربخشی واکسن‌ها در پیشگیری از بستری ناشی از ابتلا به کووید ۱۹ معادل ۸۸.۶ درصد محاسبه شده است».
این تحقیقات توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با مجری‌گری دانشگاه علوم پزشکی شاهرود و در هفت شهر کشور شامل شاهرود، رشت، بیرجند، مشهد، سنندج، زاهدان و کرمان از ابتدای امسال در حال اجراست.
به گفته‌ی جهانپور، «این مطالعه مورد توجه و علاقه سازمان جهانی بهداشت در ژنو قرار گرفته و مقرر شده مورد حمایت معنوی و مالی آن سازمان نیز قرار گیرد.»
در این طرح قرار است حداقل ۳۰ هزار نفر از دریافت‌کنندگان هر یک از واکسن‌های اسپوتنیک، سینوفارم، آسترازنکا و کووایران برکت به مدت ۱۷ هفته پس از دریافت دوز دوم (در مورد آسترازنکا ۲۵ هفته پس از دُز دوم) و به صورت فعال (تماس تلفنی هفتگی) مورد پیگیری قرار گرفته است.
به گفته‌ی جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، تعداد افراد وارد مطالعه شده به تفکیک نوع واکسن عبارت از یک هزار و ۹۸ نفر واکسن «اسپوتنیک۵»، ۲۲ هزار و ۹۲ نفر واکسن «سینوفارم»، ۱۳ هزار و هشت نفر واکسن «آسترازنکا» و چهار هزار و ۶۰۰ نفر واکسن «کووایران برکت» است.
