راستی آزمایی و ریشهیابی ادعای استفاده موساد از ربات قاتل برای ترور محسن فخریزاده
بابک تقوایی - ایندیپندنت فارسی
روز یکشنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۰، نیویورکتایمز مطلبی درباره چگونگی ترور محسنفخری زاده منتشر کرد که در آن، ادعای مقامهای جمهوری اسلامی ایران از جمله فرماندهان سپاه، مبنی بر استفاده از یک سلاح هدایت از راه دور برای ترور محسن فخری زاده تکرار شده بود. در این گزارش به نقل از یک مقام اطلاعاتی بدون ذکر نام ارگان خدمتی و کشور وی، ادعا شد که سلاح استفاده شده برای ترور محسن فخریزاده یک تُن وزن داشته و قطعات آن از خارج از ایران بهتدریج وارد و پس از مونتاژ استفاده شده است.
بسیاری از اطلاعات و ادعاهای مطرح شده در گزارش نیویورکتایمز بر اساس ادعای مقامهای جمهوری اسلامی است. از این میان میتوان به ادعای سپاه پاسداران مبنی بر استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش دقت سلاح اشاره کرد. علاوه بر آن، نیویورکتایمز از وزن سلاح و چگونگی انتقالش به ایران نیز سخن به میان آورده است.
در گزارش این خبرگزاری بهطور دقیق به منابع اشاره نشده و صرفا از یک مقام نظامی ناشناس با هویت و ملیت نامشخص سخن به میان آمده است. از آنجا که بیش از ۵۰ سال است که انتشار جزئیات عملیاتهای سازمان اطلاعات اسرائیل (موساد) با محدودیتهای دفتر ممیزی نظامی وزارت دفاع اسرائیل مواجه است، به نظر نمیرسد که منبع موردنظر موساد باشد. آن هم درز دادن اطلاعات محرمانهای که میتواند سازمانهای اطلاعاتی کشورهای دشمن اسرائیل را برای مقابله با موساد و اقداماتش آماده کند. ممنوعیت انتشار اطلاعات سری مثل جزئیات ترور محسن فخریزاده با هدف غافلگیرکننده نگهداشتن عملیات نظامی و همچنین حفظ جان ماموران امنیتی و منابع اطلاعاتی موساد در کشورهای مختلف به خصوص ایران در دستور کار قرار گرفته است.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
ادعای استفاده از سلاحی یک تُنی برای ترور فخریزاده چقدر میتواند واقعی باشد؟
نیویورکتایمز ادعا میکند وزن سلاح هدایت از راه دوری که برای ترور محسنفخری زاده استفاده شده، یک تن است! سلاحی که ادعا میشود قطعات آن بهتدریج به ایران وارد شده و مدت زیادی طول کشیده است تا مونتاژ شود. نیویورکتایمز این ادعا را عینا و بدون هیچ تغییری منتشر کرده است.
تصاویر مربوط به نیسان وانتی که مقامهای حکومتی بهخصوص علی شمخانی، مشاور ارشد نظامی علی خامنهای، مدعیاند سلاح خودکار و هدایت ماهوارهای پشت آن تعبیهشده بود، را خبرنگاران خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران و همچنین شاهدان عینی تهیه کردند. در بررسی تصاویر، هیچ نشانهای مبنی بر وجود سلاحی عظیمالجثه در میان لاشه نیسان منفجر شده دیده نشد.
از سوی دیگر وزن بیش از حد بالای سلاحی که ادعا شده برای ترور محسن فخری زاده به کار رفته است نیز میتواند یکی دیگر از شواهد ساختگی بودن این اطلاعات در نظر شود. در ساخت مسلسلها از فلزات سبک چون آلیاژهایی از تیتانیوم استفاده میشود. به همین دلیل است که وزن سنگینترین مسلسل جهان یعنی جیآیو-۸ که روی هواپیمای تهاجمی آ-۱۰تاندربولت۲ (A-10 Thunderbolt II) نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا تعبیه شده و طول آن شش متر است، تنها ۲۹۱ کیلوگرم است و در صورت حمل تمامی مهمات به حدود ۵۰۰ کیلوگرم میرسد.
وزن سلاح ادعایی یک تُن اعلام شده است؛ یعنی سلاحی در ابعاد یک تیربار سنگین ضدهوایی زدیو-۲۳ (ZU-23) که گلولههایی ۲۳ میلیمتری شلیک میکند. چنین تیربار ضدهوایی میتواند با شلیک هر گلوله بخش زیادی از یک خودرو سواری چون نیسان تیانای محسن فخریزاده را منهدم کند. این در حالی است که بر اساس تصاویر منتشر شده، کالیبر گلولههایی که به شیشه جلوی خودرو محسن فخریزاده برخورد کردهاند، بسیار پایین و احتمالا از یک سلاح کمری با کالیبر ۹ میلیمتری یا در نهایت یک مسلسل سبک هجومی با کالیبر ۵.۵۶ میلیمتری شلیک شده است. اسلحههایی که وزنشان شاید نهایتا به ۲۰ کیلوگرم برسد.
حتی در صورت استفاده از یک سلاح یک تنی روی نیسان وانت زامیاد مورداستفاده در ترور محسن فخریزاده، امکان انهدام کامل و خاکستر شدن آن پس از انفجار هم وجود ندارد؛ زیرا سلاحهای کنونی و مسلسلها از فلزات و آلیاژهای تیتانیومی و فولادی ساختهاند که در آتش و حرارت بسیار مقاوماند و امکان خاکستر شدن یا ذوب شدن آنها پس از انفجار وجود ندارد. تصاویر رسانهها نیز وجود چنین سلاحی را نشان نمیداد اما در گزارش نیویورکتایمز ادعا شده است که برخی از اجزای سلاح بهطور کاملا دستنخورده به دست نیروهای امنیتی ایران افتاده است. این در حالی است که سپاه پاسداران یا سایر ارگانهای امنیتی تاکنون تصاویری این قطعات منتشر نکردهاند.
ادعای استفاده از هوش مصنوعی در سلاح ترورکننده فخریزاده چقدر صحیح است؟
در گزارش آمده است که ادعای سپاه پاسداران مبنی بر استفاده از هوش مصنوعی در سلاحی که محسن فخریزاده با آن ترور شده است، صحت دارد. در این گزارش بدون ذکر منبع ادعا شده که تاخیر دریافت تصاویر دوربینهای نظارتی و ارسال آن برای فردی که وظیفه ترور محسن فخریزاده با سلاح تکتیراندازنده هدایتشونده از طریق ماهواره را بر عهده داشته، ۱.۶ ثانیه بوده است. این تاخیر همچنین دلیل استفاده از هوش مصنوعی در سلاح هدایت از راه دور معرفی شده است؛ گویا هوش مصنوعی دستگاه بهگونهای تنظیم شده بود تا تاخیر، لرزش و سرعت خودرو را جبران کند.
این ادعا درباره تاخیر در هدایت و فرمانپذیری سلاح هدایت از راه دور به دلیل استفاده از ماهواره برای هدفگیری و شلیک آن در حالی مطرح میشود که نیروهای نظامی و امنیتی اسرائیل سالها است که برای کنترل پهپادهای نظامی و اخیرا قایقهای هدایت از راه دورشان در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا، به ماهوارههای هدایتی نظامی مجهزند.
فناوریهای کنونی هدایت از راه دور پهپادها با استفاده از ماهواره امکان استفاده از موشکهای هوا به سطح و بمبهای هدایت دقیق را برای خدمه آنها فراهم میکند؛ بهگونهای که امکان هدف قرار دادن اهداف متحرک و سریع با موشکهای هوا به سطحی چون هِلفایر فراهم میشود. بهعنوان مثال در سالهای اخیر، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با استفاده از پهپادهای رزمی اِم کیو-۱بی پردیتور (MQ-1B Predator) یا نیروی هوایی آمریکا با استفاده از پهپادهای اِمکیو-۹رِپِر (MQ-9 Reaper) موفق شده است خودروهای حامل رهبران گروههای تروریستی در عراق و سوریه را با استفاده از موشک نینجا هِلفایر با چنان دقتی هدف قرار دهد که به افراد و تاسیسات اطراف آنها هیچ آسیبی وارد نشود.
نیروی هوایی اسرائیل سالها است با استفاده از ماهوارههایی که تاخیر فرمانپذیری پهپادها را به کمتر از هزار میلیثانیه کاهش میدهند، از پهپادهای هِرونتیپی و هِرمِس۴۵۰زیک (Hermes 450 Zik) برای عملیات رزمی در فواصل طولانی حتی بر فراز سودان استفاده کرده است. با استفاده از ماهوارههایی که تاخیر ایجاد شده بین فرمانها ارسالی کاربر پهپاد و دریافت آن در پهپاد را به ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیثانیه کاهش داده، پهپادهای شناسایی/رزمی هرگز به هوش مصنوعی برای شناسایی یا کشف هدف نیاز ندارند. به همین دلیل به نظر نمیرسد حتی در صورت صحت ادعای استفاده از سلاح هدایت از راه دور در ترور فخریزاده استفاده از هوش مصنوعی و فناوری تشخیص چهره ضرورتی داشته باشد.
آیا اساسا موساد جزئیات عملیاتهای فوق سری خود را منتشر میکند؟
بیش از ۵۰ سال است که واحد از اداره اطلاعات نیروی دفاعی اسرائیل موسوم به «دفتر سانسور نظامی» وظیفه نظارت بر اخبار و جلوگیری از نشر اطلاعات محرمانه، سری و فوقسری عملیات نیروهای مسلح اسرائیل و سرویسهای اطلاعاتی آن چون شینبت (سرویس اطلاعاتی داخلی) و موساد (خارجی) را بر عهده دارد.
بر اساس گزارشی از اورشلیم پست، این اداره در سال ۱۳۹۶ تقریبا روزانه یک گزارش خبری ارسالی رسانههای اسرائیلی برای بازبینی پیش از انتشار را کاملا حذف کرده و جملات و پاراگرافهایشان دهها گزارش دیگر که از نظر این اداره حاوی اطلاعات حساس بودهاند تغییر داده شدهاند. خبرنگاران و رسانههایی که از رعایت قوانین سانسور خودداری کنند، دیگر مجوز پوشش خبری در مناطق مورد مناقشه، عملیاتهای نظامی و پایگاههای نیروی دفاعی اسرائیل را دریافت نخواهند کرد.
انتشار هر خبر یا گزارش حاوی اطلاعات مربوط به عملیات موساد در ترور رهبران گروههای تروریستی مثل چگونگی ترور ابومحمد المصری، از اعضای ارشد القاعده در تهران در روز جمعه ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ نیز مشمول قوانین سفتوسخت سانسور در اسرائیل است. بهعنوان مثال، ۲۴ سال پس از ترور ابوجهاد، فردی که به یاسر عرفات برای تاسیس جنبش آزادیبخش فلسطین کمک کرد، دفتر سانسور اسرائیل به روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت اجازه داد در سال ۱۳۹۱ با یکی از کماندوهایی که این فرد را در سال ۱۳۶۷ به قتل رسانده بود، مصاحبه کند.
تنها ۱۰هفته پس از ترور محسن فخریزاده، نویسنده اسرائیلی یک نشریه مستقر در لندن گزارشی درباره برخی از جزئیات ترور او منتشر کرد. جزئیاتی که تصور میشود منبع آن عوامل اطلاعاتی موساد باشند اما از آنجا که نویسندگان و گردانندگان این نشریه به اسرائیل سفر میکنند و منبع اخبار و اطلاعات مقالات و گزارشهای آنان در این کشور است، به نظر میرسد این گزارش را بدون دریافت تاییدیه از دفتر سانسور اداره اطلاعات ارتش دفاعی اسرائیل منتشر کرده باشند. این دفتر تنها در شرایطی اجازه انتشار چنین گزارشی را میدهد که اطلاعات استفاده شده در آن ساختگی یا فاقد طبقهبندی باشد تا به عملیات نیروهای مسلح و اطلاعاتی اسرائیل در آینده آسیبی نرساند.
دلیل ادعای سپاه مبنی بر استفاده از سلاح هدایت از راه دور برای ترور فخریزاده چیست؟
اخبار درزکرده از طریق صاحبان هتلها و مسافرخانههای مناطق غربی ایران از تلاش وزارت اطلاعات رژیم جمهوری اسلامی برای شناسایی و دستگیری شماری از اعضای سپاه انصارالمهدی (محافظتکننده از شخصیتهای مهم) به علت دست داشتن در ترور محسن فخریزاده حکایت دارد. در چنین شرایطی برخی مقامهای رژیم جمهوری اسلامی عامل ترور را یک سلاح هدایت از راه دور معرفی کردهند!
به نظر میرسد ادعای مقامهای رژیم جمهوری اسلامی در رابطه با نقش نداشتن عامل انسانی در ترور فخریزاده در راستای سرپوش گذاشتن بر ضعفهای بالقوه سازمان اطلاعات سپاه و همچنین وزارت اطلاعات رژیم جمهوری اسلامی در شناسایی و مقابله با جاسوسان موساد در ایران است. در دو دهه ۱۳۸۰ و ۱۹۰ خورشیدی، موساد توانسته است برخی از دانشمندان هستهای جمهوری اسلامی ایران را ترور کند.
وزارت اطلاعات رژیم جمهوری اسلامی ایران به علت ناتوانی در شناسایی و بازداشت عوامل دخیل در ترور دانشمندان هستهای، به پروندهسازی برای متهمان امنیتی و سیاسی روی آورد وآنها را با شکنجه به اعترافات ساختگی واداشت. اعترافهایی که برای ساخت برنامههای تلویزیونی تبلیغاتی به منظور موثر نشان دادن اقدامهای وزارت اطلاعات رژیم جمهوری اسلامی علیه موساد استفاده شدند. از این میان میتوان به مستند «کلوپ ترور» ساخته وزارت اطلاعات اشاره کرد.
مستند «کلوپ ترور» در سال ۱۳۹۱ ساخته شد و در آن گروهی از متهمان امنیتی زیر شکنجه مجبور شدند خود را عوامل ترور دانشمندان هستهای از جمله مجید شهریاری معرفی کنند. از میان این افراد، یک نفر به نام مجید جمالی فشی اعدام شد اما سایر متهمان به دلیل افشای تلاش وزارت اطلاعات در پروندهسازی برای آنها، پس از چندین سال از زندان آزاد شدند.
در سالهای اخیر، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و سایر ارگانهای امنیتی به علت عاجز بودن در شناسایی و دستگیری جاسوسان و رابطان موساد در ایران عوامل خرابکاریهای آنها را غیرانسانی معرفی کردهاند. ادعای ترور محسن فخریزاده با سلاح هدایت از راه دور تنها مورد از این دست نيست. پیشتر برخی از نمایندگان مجلس ادعا کرده بودند که عامل انهدام سوله مرکز مونتاژ سانتریفیوژ در مجتمع غنیسازی اورانیوم شهید احمدی روشن نطنز هم حمله هوایی با پهپاد بوده است؛ در حالی که تحقیقات دانشمندان و کارشناسان نظامی از بمب قدرتمند کار گذاشته شده در زمین ضلع شمالی سوله خبر میدهد.
به نظر نمیرسد موساد اخبار و اطلاعات مربوط به چگونگی ترور محسن فخریزاده را دستکم تا ۲۰ سال آینده منتشر کند زیرا انتشار این اطلاعات میتواند به ارگانهای امنیتی و اطلاعاتی رژیم جمهوری اسلامی در جلوگیری از اقدامهای مشابه اسرائیل کمک کند.