نشست تهران؛ خامنهای در رکاب پوتین
بابك اماميان - العربیه
هدف اصلی ولادیمیر پوتین از سفر به تهران، کنترل نفت و گاز ایران و عدم دسترسی چین به آن بود.
روسیه در نظم جغرافیای سیاسی جدید، درنظر دارد با حذف رقبایی مانند ایران، بزرگترین تامینکننده انرژی برای چین باشد.
بهرغم تحریمهایی که علیه مسکو وجود دارد، این کشور همچنان بزرگترین صادرکننده انرژی فسیلی در جهان است.
پوتین درنظر دارد روسیه را به قطب ارزانقیمت انرژی بهویژه برای کاربردهای صنعتی تبدیل کند.
چین از سوی دیگر، از اینکه به نشست تهران دعوت نشده بود، بسیار ناخرسند است. این نشست با مشارکت کشورهای ایران، ترکیه و روسیه برگزار شده بود.
پکن آگاه است که فراهم کردن نفت و گاز مازاد امر بسیار دشواری است. اقتصادهای مبتنی بر سرمایه زیاد و تغییر تامینکنندگان انرژی پیش از این در اروپا تجربه شده است و انجام آن بسیار دشوار است.
تعادل جهانی بین تقاضا و ارائه نفت و گاز در وضعیت ناثباتی قرار دارد. بنابراین روسیه در نگاه چین، یک شریک بلندمدت است.
استراتژی روسیه در قبال ایران
شرکت نفت و گاز روسی «گازپروم»، پیشنهاد سرمایهگذاری تا مبلغ 40 میلیارد دلار را در صنعت نفت و گاز ایران مطرح کرده است.
این توافق، گازپروم را به یکی از بزرگترین سرمایهگذاران در صنعت نفت و گاز ایران تبدیل میکند.
هدف روسیه از سرمایهگذاری در این حوزه، ممانعت از دسترسی دیگران به بازار نفت و گاز ایران است.
جنگ اوکراین
جنگ اوکراین بیش از آنکه اختلافاتی قلمرویی باشد، درباره انرژی و امنیت غذایی است. روسیه هم تا زمانی که ناتو به صورت مستقیم، اقدامی نظامی در اوکراین نکند، بهاحتمال زیاد پیروز این جنگ خواهد شد.
تحریمهای نفتی علیه روسیه از استحکام کافی برخوردار نبوده و موثر عمل نمیکنند.
رویکرد انعطافپذیر آمریکا در برابر ایران
دولت بایدن گمان میکند، تا زمانی که حتی درصد کمی برای موفقیت راهحل دیپلماتیک وجود دارد، اقدام نظامی علیه ایران ضرورت ندارد.
در شرایطی که ایران به منافع آمریکا حمله میکند، واشینگتن در قبال این کشور دیپلماسی سازشگرایانه را اتخاذ کرده است. این دیپلماسی روسیه را تشویق کرده است که راهبرد متفاوتی را در روابط خود با آمریکا درپیش بگیرد.
روسیه بهدنبال پهپادهای ارزانقیمت ایران
جنگ اوکراین تاکنون جنگی فرسایشی و در آن نسبتاً از فناوری جنگی زیادی استفاده نمیشود.
پهپادهای یکبار مصرف ارزانقیمت از لحاظ هزینه، آموزش و عملیات از موشکهای کروز رادارگریز و پیچیده بهتر هستند.
هواپیماهای بدون سرنشین کمهزینه ایران، کارایی خود را در حملات به کشتیها پیشتر ثابت کرده بودند.
جنگ کمهزینه و با فناوریهای اولیه
جنگهای کمهزینه و با فناوریهای اولیه، از لحاظ اقتصادی به صرفهتر است اما جنگهایی که در آن از فناوری و تجهیزات پیچیده استفاده میشود، از لحاظ اقتصادی هزینه بالایی دارند.
ارتش روسیه همانند ارتش کشورهای غربی، بیشتر به تسلیحات پیچیده هجومی و یا دفاعی اتکا کرده است.
سرمایهگذاریهای زیادی در حوزه تسلیحات پیچیده انجام گرفته است. برخی از این سرمایهگذاریها برای ساخت تجهیزاتی که وظایف سادهای مانند رهیابی، شناسایی، ابزارهای لازم برای انجام عملیاتهای فریب، تخریب، بازدارندگی و ... استفاده میشود.
جنگهای کمهزینه و با فناوری اولیه، همانند آنهایی که توسط ایران و طالبان صورت میگیرد، از لحاظ مالی برای مدتی طولانی پایدار هستند.
این جنگها به پیروزی منتهی نمیشود اما آسیبهای فراوانی وارد میکند.
هشدار مسعود پزشکیان
رابطه تابلوی مظفرالدینشاه با برجام