یکی از اصلیترین عواملی که موجب کاهش سرمایهگذاری خارجی شده، میزان بالای فساد اداری در ایران است
ایندیپندنت فارسی - روزنامه دنیای اقتصاد روز دوشنبه ۲۸ فروردین، در مطلبی تحت عنوان «خروج ایران از مدار چین؟» از جا ماندن ایران از افغانستان و پاکستان، در زمینه جذب منابع مالی از چین خبر داد و نوشت که ارزش قراردادهای ایران با چین از ۳.۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ به ۵۷ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ رسیده است.
بر اساس این گزارش، «حجم جریان ورودی سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران در حالی آب رفته که چین همواره مهمترین گزینه برای سرمایهگذاری در ایران بوده است. در حال حاضر بررسیها نشان میدهد پول چینیها به سمت کشورهای همسایه سرازیر شده و سرمایهگذاران چشمبادامی به دنبال پررنگ کردن حضور خود در منطقهاند. ارزش قراردادهای منعقدشده بنگاههای چینی با ایران در سال ۲۰۲۱ به ۵۷ میلیون دلار رسید؛ در حالی که در سال ۲۰۱۹ این رقم ۳.۱ میلیارد دلار بود که آبرفتگی پولهای چینی در ایران را نشان میدهد. حال آنکه افغانستان تنها در یک فقره قرارداد برای میدانهای نفتی میزبان ۶۹۰ میلیون دلار از سوی چین است که طی بازه زمانی چهارساله پرداخت خواهد شد.»
این در حالی است که مقامهای جمهوری اسلامی در چندسال اخیر و پس از افزایش تحریمهای اقتصادی آمریکا و اروپا، همواره از چین بهعنوان اصلیترین شریک اقتصادی خود نام میبرند و قرارداد «برنامه ۲۵ ساله همکاریهای مشترک» با چینیها را نیز با ادعای گسترش همکاریهای صنعتی و اقتصادی ایران با این غول اقتصادی دنیا به امضا رساندند.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
افغانستان و پاکستان و تمامی کشورهای همسایه ایران مانند ترکمنستان، کویت، عربستان سعودی و عراق در سه سال اخیر، چند برابر جمهوری اسلامی با چین مراودات مالی داشته و توانستهاند میزبان سرمایهگذاریهای هنگفت چینیها باشند. این در حالی است که این کشورها، برخلاف ایران، با کشورهای غربی، بهخصوص آمریکا نیز دادوستدهای چندمیلیارد دلاری داشتهاند.
عوامل داخلی
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین، پیش از این در بهمن ۱۴۰۱، بیرغبتی سرمایهگذاران خارجی برای سرمایهگذاری مستقیم در ایران را به «بالابودن آمار فساد مالی» در ایران و همچنین «نبود آزادی سرمایه و رقابتپذیری اقتصادی پایین در ایران» مربوط دانست.
حالا روزنامه دنیای اقتصاد نیز معتقد است که یکی دیگر از عوامل داخلی که به کاهش سرمایهگذاری خارجی منجر شده، میزان بالای فساد اداری در ایران است؛ در سال ۲۰۲۲، ایران در شاخص ادراک فساد (The Corruption Perceptions Index) در میان ۱۸۱ کشور، در رتبه ۱۴۷ بود.
مشکل فساد نهتنها هزینههای تجارت را افزایش میدهد، بلکه خطر جریمههای قانونی و آسیب به اعتبار را نیز برای سرمایهگذاران خارجی به دنبال دارد.
عوامل خارجی
بیشک یکی از اصلیترین عوامل خارجی که به کاهش سرمایهگذاری خارجی در ایران منجر شده، تحریمهای بینالمللی است.
دنیای اقتصاد مینویسد: «بیثباتی و تشنج در سیاستهای خارجی ایران در قبال همسایگان و تیرگی روابط میان برخی کشورهای نزدیک نوعی خودتحریمی را نصیب ایران کرده است که مانعی جدی سر راه جذب سرمایهگذاری خارجی تلقی میشود.