کشور ما، کشور کارهای بزرگ تک نفره است.
پروژه هایی که باید به صورت جمعی اجرا شود و افراد، با تخصص های مختلف هر یک گوشه ای از کار را بگیرند، متاسفانه در کشور ما اغلب شکست می خورند و ناتمام باقی می مانند.
اندک پروژه های جمعی موفق، حتما، یا کارفرمایی دولتی پشت شان است یا سرمایه گذار و مدیریتی که متخصصان را به صورت شغلی به کار می گیرد.
مثلا مجموعه ی فرهنگ های «سخن» با مدیریت تشکیلاتی و مالی آقای علی اصغر علمی، -یکی از اعضای خانواده ی علمی که از قدیم الایام به کار نشر کتاب مشغول بوده اند-، و با مدیریت کم نظیر علمیِ استاد بزرگ، جناب دکتر حسن انوری، توانسته است مقالات فرهنگ های مختلف اش را از نویسندگان مختلف گردآوری کند و در مجموعه ی فرهنگ هایش از فرهنگ کودکان سخن گرفته تا فرهنگ بسیار مهم و به روز بزرگ سخن به شکل آراسته و شایسته ای به فارسی زبانان عرضه کند و این ممکن نبود جز با سرمایه گذاری و تلاش برای گرد آوری متخصصان مختلف به همت جناب علمی و مدیریت علمی این مجموعه به همت استاد بزرگ مان جناب دکتر حسن انوری.
اما در کنار این مورد جمعی موفق، مورد دانشنامه ی ادب فارسی استاد حسن انوشه را داشته ایم که در ابتدا کارش را از یک گاراژ شروع کرد و بعد کار جمعی تبدیل به کار سترگ یک نفره ی جناب انوشه شد و ایشان به شکل موفقیت آمیزی توانست از وزارت ارشاد برای چاپ مجموعه هایش کمک بگیرد و مجموعه های کم نظیری از ادب فارسی در کشور خودمان تا افغانستان و شبه قاره و آناتولی و بالکان و کشورهای عربی پدید آورد که کمک ارشاد هیچ ربطی به گرد آوردن گروهی از متخصصان و مسائل علمی و فنی دانشنامه ی ایشان نداشت.
در این باره سخن بسیار است و خاصه ناگفته ها از کارهای علمی و فرهنگی بزرگی که قرار بود به شکل جمعی و حتی با کمک های دولتی انجام شود ولی در آغاز یا میانه ی راه با شکست مواجه شد و نیمه تمام رها شد.
بزرگترین مشکل ها، اول مسائل مالی انجام این پروژه ها بود و دوم مدیریت کار گروهی از متخصصان که باید به صورت جمعی کار می کردند.
این که شخصی مانند جناب آقای امیر عزتی در کشور فنلاند، به تنهایی آستین همت بالا زده و به اسکن کردن کتاب های فارسی که در اختیارش قرار دارد پرداخته و آن ها را از طریق اینترنت به رایگان در اختیار همگان قرار داده و تا امروز توانسته بیش از بیست هزار عنوان کتاب که بعضی از آن ها نایاب و غیر قابل دسترسی ست به ایرانیان اهل کتاب عرضه کند این کاری ست که جز عاشقان اندک شمار فرهنگ ایران توانایی انجام آن را نداشته اند و ندارند.
اکنون خبر مسرت بخشی که آقای عزتی منتشر کرده این است که دو کتابخانه ی عظیم و حاوی کتاب های نایاب که حتی در اختیار کتابخانه های بزرگ دولتی ایران نیست یکی با پنجاه هزار جلد کتاب و نشریه از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۷۰ خورشیدی و دیگری شامل تقریبا «تمام» آثار منتشر شده در خارج از ایران طی ۴ دهه ی گذشته در اختیار اوست ولی هیچ امکانی نه نظر انسانی و نه از نظر مالی در اختیار او برای عرضه ی دیجیتال این مجموعه های نفیس و عظیم در اختیارش نیست و ناامیدانه این دو مجموعه را «آواز قو»ی باشگاه ادبیات خود نامیده است.
(امیدوارم خوانندگان گرامی برای یک لحظه تعداد ۵۰ هزار جلد کتاب و عظمت آن را به ذهن بیاورند تا کار کمرشکن دیجیتایز کردن آن ها در مخیله شان بگنجد! من پیش از ترک ایران، در کتابخانه ام پنج هزار جلد کتاب داشتم که طی ۵۰ سال گرد آورده بودم ولی از فهرست کردن تمام آن ها عاجز بودم!)
البته گلایه ای از افرادی که می توانند به اهل فرهنگ مستقل ایران کمک کنند و نمی کنند نیست. ما این همه میلیونر و میلیاردر در خارج از ایران داریم که برای کوشندگان فرهنگی در ایران یا خارج از ایران دست شان به جیب شان نمی رود و دریغ از خرج کردن به اندازه ی یک پرس چلوکباب یا حتی یک فنجان قهوه برای فرهنگ کشورشان! آن ها اصلا به این امور توجه ندارند یا توجه شان تنها به اموری ست که نام و نان بیشتری برای آن ها به ارمغان بیاورد و مثلا چند ده هزار یا حتی چند صد هزار دلار به فلان بنیاد و بهمان موسسه که هیچ ربطی به ایران و ایرانی ندارد هدیه کنند.
می ماند قشر متوسطی که می توانند با کمک های مختصر مالی شان به انجام پروژه های بزرگ و ایرانی کمک کنند تا مثلا این «کتاب خانه ملی دیجیتال» با نام «باشگاه ادبیات» که امروز برپا است و ده سال است که به کار مداوم و پیوسته مشغول است فعالیت اش ادامه یابد و دستکم مجموعه هایی که در بالا ذکر آن ها رفت را بتواند منتشر کند و در اختیار علاقمندان«به رایگان» قرار دهد.
برای امیر عزتی گرامی و باشگاه ادبیات اش آرزوی موفقیت و پیشرفت می کنیم.
در باره باشگاه ادبیات:
https://www.bashgaheadabiyat.com/about-us/
نشانی های باشگاه ادبیات در اینترنت و تلگرام:
https://www.bashgaheadabiyat.com/
آخرین نوشته ی امیر عزتی در باره ی دو مجموعه عظیم و یگانه که در اختیارش قرار گرفته است:
https://t.me/BashgaheAdabiyat/27264
مجموعه ی فرهنگ های «سخن»:
https://sokhanpub.net/product-category/مجموعه-فرهنگ-سخن/
مجموعه ی دانشنامه ادب فارسی حسن انوشه:
https://www.radiofarda.com/a/f1_persian_literature_anoosheh/370131.html
