کیهان لندن - سه هفته پس از آغاز جنگ خونین میان تروریستهای حماس و ارتش اسرائیل، در شرایطی که جمهوری اسلامی وانمود میکند نگران وضعیت مردم غزه به ویژه زنان و کودکان بیدفاع است، کاربران در شبکههای اجتماعی عکسی را بازنشر میکنند که نمایی واقعی از وضعیت زندگی مردم ایران است: دو نوجوان در تهران با لباسهایی کهنه در حالی که گونیهای بزرگ ضایعات را بر دوش میکشند در حال عبور از کوچهای در منطقه قلهک تهران هستند که جمهوری اسلامی بر آن نام «کودکان غزه» گذاشته است!
در شرایطی که ایران با انبوهی از بحرانهای کوچک و بزرگ دست به گریبان است، چنین به نظر میرسد که بالا رفتن ضریب احتمال کشیده شدن جنگ حماس و اسرائیل به سایر نقاط منطقه از جمله ایران علاوه بر نگرانی عمومی بر اقتصاد کشور نیز تأثیرات منفی گذاشته و پیشاپیش به آن ضربه زده است.
حشمتالله فلاحتپیشه رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی میگوید «هیچگاه در تاریخ به این اندازه ایران و آمریکا به یک جنگ و درگیری نظامی نزدیک نبودهاند.»
در این میان، عملیات مرگبار و فجیع گروه تروریستی حماس علیه اسرائیل، مقامات ارشد جمهوری اسلامی را دچار اعتماد به نفس کاذب کرده است. بطوری که حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی میگوید، «اسرائیل توان جنگ با حماس را ندارد.» وی ششم آبان در یک سخنرانی با اطمینان مدعی شد که «غزه در جنگ زمینی مدفن نظامیان صهیونیستی خواهد شد.»
فرمانده سپاه پاسداران این ادعا را پس از آن بیان کرد که عملیات جدید نیروهای زرهی و توپخانه ارتش اسرائیل در مناطق شمالی غزه آغاز شد.
در همین ارتباط یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد که نیروهای ارتش این کشور در زمین، دریا و هوا و خارج از مرزهای غزه و داخل آن در حال جنگ هستند.
وی با تأکید بر اینکه «جنگ وارد مرحله جدیدی شده» هشدار داد: «حماس متحمل ضربات سنگینی میشود که پیش از این سابقه نداشته است.» گالانت گفت: «جنگی طولانی در پیش داریم یا ما میمانیم یا حماس.»
اسرائیل در کارزار خود علیه گروه تروریستی حماس از پشتیبانی نظامی و اطلاعاتی آمریکا برخوردار است.
در واکنش به این تهدیدات، از سوی ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» که ریاست دولت سیزدهم جمهوری اسلامی را بر عهده دارد در ایکس به زبان انگلیسی نوشته شده «جنایات رژیم صهیونیستی از خط قرمزها عبور کرده و ممکن است همه را به اقدام وادار کند. واشنگتن از ما میخواهد کاری انجام ندهیم اما به حمایت گسترده از اسرائیل ادامه میدهد.»
در این پیام با اشاره غیرمستقیم به حملات موشکی و پهپادی علیه نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق آمده است: «آمریکا به محور مقاومت پیام داد اما در میدان نبرد پاسخ روشنی دریافت کرد.»
با وجود این رجزخوانیها طی سه هفته گذشته از وقتی جنگ حماس علیه اسرائیل آغاز شده، جمهوری اسلامی نتوانسته آنطور که مقامات تهران بلوف میزنند در عمل از گروههای مقاومت علیه اسرائیل حمایت کند. در حالی که از همان نخستین روزهای درگیری پیامدهای ضربات سنگینی بر اقتصاد بحرانزده ایران وارد آورد. فعلا افزایش قیمت دلار و یورو در بازار تهران و سقوط بورس از پیامدهای اصلی این جنگ در کشور است.
زمزمههایی درباره تعطیل کردن بورس
همزمان با آغاز عملیات زمینی اسرائیل در غزه شاخص کل بورس در ایران بیش از ۵۰ هزار واحد سقوط کرد.
مجید عشقی رئیس سازمان بورس ششم آبان در حاشیه مراسم «گرامیداشت هفته پدافند غیرعامل» درباره ریزش شدید شاخص بورس گفت، «نوسانهای بازار سرمایه دلایل مختلفی دارد و این روزها به دلیل شرایط ریسک سیستماتیک، بازار عکسالعمل منفی نشان داده است.»
ریزش بورس استانبول بعد از موضعگیری رجب طیب اردوغان علیه اسرائیل و حمایت از حماس برای جمهوری اسلامی نگرانکننده شد. حتا گفته شد دولت ترکیه در آستانه تعطیل کردن موقت بورس قرار گرفته است. مجید عشقی در واکنش به ریزش بورس استانبول و تعطیلی آن و اقدام احتمالی مشابه سازمان بورس به ریزش سهام، گفت: «این موضوع در شورای عالی بورس بررسی میشود.»
روزنامه «هممیهن» چاپ تهران روز یکشنبه هفتم آبان گزارش داد که «حمله زمینی [اسرائیل] بورس را زمین زد.»
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در واکنش به افزایش قیمت دلار در بازار تهران میگوید: «در جنگ اخیر فلسطین، رسانههای بیگانه تلاش میکنند بگویند نرخ ارز در سال ۱۴۰۳ به عدد مشخصی میرسد تا ذهنیت فعالان تجاری و اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهند. در این بخش مقداری آسیبپذیری و شکنندگی وجود دارد که نباید بگذاریم مرجعیت به تریبونهای بیگانه برسد.»
با واقعیتی که در برابر چشم است، به نظر میرسد حتا در بالاترین سطوح جمهوری اسلامی نیز دچار سردرگمی و خطا درباره ارزیابی رویدادها شدهاند. این در حالیست که در صورت پیشبینی درست و برآورد واقعی سناریوهای مختلف نیز دست حکومت برای عبور از بحرانهای عدیده باز نیست. بسیاری نگران تحمیل یک جنگ به ایران هستند. خبرنگاران و روزنامهنگاران طی این سه هفته مدام از کارشناسان در حوزههای مختلف در مورد احتمال وقوع یک جنگ مستقیم علیه کشور سؤال میپرسند. بدیهی است اولین پیامدهای منفی این جنگ برای ایران ضربه به زندگی مردم عادی خواهد بود.
در چنین شرایطی عدم همراهی اکثریت مردم ایران با سیاستهای یهودستیزانه حکومت پیامی واضح به رهبران جمهوری اسلامی رسانده است. اقشار مختلف جامعه از هر فرصتی استفاده میکنند تا به مقامات رژیم بفهمانند با آنان همسو و همصدا نیستند. این واقعیت آنقدر آشکار است که رسانههای داخلی با وجود سانسور و محدودیتهای تحملیلی نیز نتوانستهاند آن را نادیده بگیرند و مجبور شده اند به آن بپردازند.
روزنامه «شرق» چاپ تهران در گزارشی به این پرسش پرداخته که «چرا افکار عمومی ایرانیان مانند کشورهای دیگر علیه جنایت غزه برانگیخته نشد؟» جواد کاشی جامعهشناس در پاسخ به این پرسش میگوید «ما مردم ایران، بیش از ماجرای غزه، نیازمند تماشای خود هستیم؛ سرمایه بزرگ و گرانی میان ما آب شده و از دست رفته است.»
وی در ادامه تحلیل کرده است «کرختی و انجماد احساسات جامعه ایرانی» به قضایای غزه «آگاهانه و نتیجه سالها بیمحلی به خواست عمومی و انباشت نارضایتی نزد افکار عمومی است.» همان واقعیتی که نه تنها از سال ۸۸ شعار «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» را شکل داد بلکه به شعار «هم غزه هم لبنان، هر دو فدای ایران» نیز رسید!