جدای از ساختار حقوقی جمهوری اسلامی و تناقض غیرقابل حل شریعت و دموکراسی و مؤلفه‌های آن از جمله انتخابات و تفکیک قوا و پارلمان و قانونگذاری، تحلیل تجربی آن است که پس از رخداد دوم خرداد ۷۶ و دوران معروف به اصلاحات امید می رفت که گشایشی هرچند محدود ایجاد شود اما جبهه ضد اصلاحات با زعامت تام و تمام آقای خامنه‌ای به هر دلیل به مصلحت خود و جبهه متحد خود ندید که این تغییرات محدود و اندک نیز در سیاست‌های داخلی و خارجی ادامه پیدا کند. محمود احمد‌نژادی مأموریت یافت تا جبهه دوم خردادی را از عرصه نظام ولایی براندازد اما در عمل به طور کامل ممکن نشد.

در پی آن جنبش سبز رخ داد و مردم خسته و نومید از همه چیز و همه جا، به میدان آمدند تا اندکی مجال تنفس پیدا شود. اما دیدیم و دیدید که چه شد. با این همه در پی آن سیاست سیاه و ضد ایرانی از نوع احمدنژادی، انتخابات ۹۲ برگزار شد و مردم بار دیگر به جنبش در آمده تا شاید روزنه‌ای گشوده شود. اما با سد سدید ولایی مواجه شد و در نهایت نشد که نشد. در عین حال در سال ۹۶ در اوج خستگی و نومیدی باز به میدان آمدند ولی بار دیگر ناامیدتر به خانه بازگشتند. در تداوم این سیاست اعمالی حکومتی، آقای خامنه‌ای و جناح امنیتی - نظامی ولایی به این نتیجه رسیدند که دیگر نباید کمترین امکان خودنمایی به اکثریت مردم داده شود و نباید ریسک کرد. چرا که جهت‌گیری های مردم به نیکی روشن شده بود. چنین بود که دو انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ نیز با قهر کامل اکثریت مردم مواجه شد.

حال به راستی دوستان چه نشانه‌ای در سیاست حکمرانی ولایی می بینند که دعوت به روزنه‌گشایی کرده‌اند؟ آنچه در متن بیانیه تفصیلی دوستان دیده می شود کم و بیش همان نوع استدلال های تجربه شده بیست و پنج سال اخیر است. این نوع نگاه بیشتر از سر استیصال است و نه روزنه‌گشایی.

بی تردید گفته خواهد شد که «پس چه؟»، گزینه بعدی چیست؟ ولی حتی اگر گزینه بدیلی مناسب وجود نداشته باشد، که به زعم بسیاری وجود دارد، حداقل آن است که خردمند به ضرورت خردمندی هرگز کار بیهوده و لغو انجام نمی دهد. من جرّب المجرّب حلّت به الندامه! آیا تجربه دو سال قبل و تراژدی همتی برای بیداری و تجربه‌اندوزی کفایت نمی کند؟! آیا جنبش انقلابی و رادیکال «نسل ضد» برای بیداری کفایت نمی کند؟! واقعا آدم عاقل از یک سوراخ چندبار گزید می شود؟

*بخش نظرات این مقاله به درخواست نویسنده غیرفعال شده