Thursday, Feb 22, 2024

صفحه نخست » خاطرات فرهنگی ایرج افشار، با عنوان این دفتر بی معنی....؛ ف. م. سخن

IMG_0233.pngدر میان اساتید بزرگی که خدمات بسیاری به فرهنگ ایران زمین کرده اند، ایرج افشار برای من شخصیتی خاص است که هر زمان نام ایشان را بر بالای نوشته ای یا بر جلد کتابی می بینم، یقین دارم در نقطه ای هستم که قطعا در آن جا چیزی تازه و ارزشمند خواهم آموخت.

ممکن است این سوال برای خوانندگان پیش بیاید که تو که از به کار بردن کلمه ی «استاد» در مقابل نام بزرگان ابا نداری، چرا ایشان را استاد ایرج افشار خطاب نمی کنی؟

اگر بگویم که واقعا سخت است برای من نام این بزرگمرد فرهنگ ایران را بدون استاد خواندن شان بر زبان بیاورم شاید باورش دشوار باشد ولی چون ایشان به جناب علی دهباشی در جایی فرموده اند که «لطفا استاد ننویس که از این التفاتها لذتی نمی برم. استاد بی استاد....» من هم نام ایشان را بدون هیچ عنوانی به کار می برم هر چند برای من ی که از ایشان همیشه آموخته ام و ایشان با نوشته هایش آموزگار من بوده است چنین نام بردنی کاری ست دشوار.

به هر رو، چشم ما اخیرا به کتاب پر محتوا و پر معنی «این دفتر بی معنی» که شامل خاطرات فرهنگی در شانزده فصل و یک فصل شامل دو دفتر از یادداشت های ایشان در سال های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ به همراه نمایه است روشن شد و با وجود این که به دلیل آسیب چشمی و مشکل بینایی برای من خواندن کتاب های کاغذی دشوار شده، تمام این کتاب هفتصد صفحه ای را با شوق و علاقه بسیار ورق زدم و مطالعه کردم و مثل همیشه از این اثر جناب افشار بسیار چیزها آموختم.

یکی از ویژگی ها و خصائل اخلاقی زنده یاد ایرج افشار، «دلیری» در اظهار نظر پیرامون موضوعات فرهنگی ست که خود ایشان این کلمه ی «دلیری» را در یادداشت ها و مقالات قدیمی شان بیان کرده اند و به اعتقاد من این صفتی ست که این روزها متاسفانه نه در نقد و نه در تایید اهل قلم چندان مشاهده نمی شود.

دلیری در نقد، به همان اندازه مهم است که دلیری در تایید، خاصه زمانی که تایید و نقد، بر اساس دوستی و دشمنی شخصی نباشد و حق مطلب در باره ی هر کس که هست ادا شود.

این که روزگاری در مجلدات مجله ی گران سنگ «راهنمای کتاب» -که اخیرا به همت دوست گرانقدرم امیر عزتی، صاحب سایت «باشگاه ادبیات»، تمام نسخ آن به شکلی پاکیزه اسکن شده و به رایگان در اختیار خواهندگان قرار گرفته است- جناب افشار مطالب و نامه های مثلا صمد بهرنگی را که لحنی ستیزنده نیز داشت منتشر می کردند یا در بخش کتاب های اهدایی کتابخانه دانشگاه، نام و عکس دکتر مصدق را در زمان پیش از انقلاب در قسمت مربوط به کتاب های اهدایی او نصب کردند که موجب خشم پادشاه فقید شد، یا در نقد نوشته، کتاب، مطلب، مقاله یا سخنی از هر کس، چه بزرگ و چه کوچک، آن چه گفتنی بود را اعم از دلنشین یا دلآزار بر زبان می آوردند و تعارف با کسی نداشتند این ها صفاتی بودند که غیر از صفت دانشوری شان برای من آموزنده بود و همه ی این ها در کنارِ کار آهسته و پیوسته و خستگی ناپذیر ایشان غیر از الگوی علمی، الگوی عملی نیز برای من بود. فقط سعادت و موقعیت این را نداشتم که از ایرانگردی های ایشان نیز بیاموزم و ایران را آنگونه که ایشان قدم به قدم زیر پا گذاشتند و به راستی مقام ایران شناسی را در میان ایرانیان به اوج و کمال رساندند بپیمایم که امیدوارم جوانان دانشمند امروز ما، با خواندن کارها و نحوه ی زندگی فرهنگی ایشان، پا در جای پای ایشان بگذارند و ایشان را الگوی علمی و عملی خود قرار دهند.

«این دفتر بی معنی» بدین لحاظ برای من ارزشی خاص دارد چرا که مسیر درستی را که اهل دانش می توانند بپیمایند نشان می دهد.

جناب آرش افشار که اشاره ای در ابتدای کتاب به روند آماده سازی آن کرده اند و فرزندان و دست اندرکاران نشر این کتاب برای تنظیم مواد این کتاب زحمت بسیار زیادی بر خود هموار کرده اند چه از چند صفحه دست نویسی که تصویرش عینا در کتاب آمده دشواری نظم بخشیدن به نوشته های جناب افشار کاملا مشخص است و من به عنوان خواننده ی این اثر ارزشمند از این عزیزان تشکر و قدردانی می کنم.

این کتاب خاطرات زنده یاد ایرج افشار از دوران کودکی تا اواخر عمر شریف شان را در بر می گیرد و در این فصول، انعکاس می یابد:
خانه و خانواده، از کودکستان تا دانشگاه، روزگار جوانی، سفر، کتابخانه و کتابداری، مجله گردانی، اوراق کنانه، ایرانشناسی و زبان فارسی، دانشگاه تهران، نشر کتاب، انجمن ها، عضویت ها، کنگره ها، مردان فرهنگ، پیشامدها، سیاست، یادداشت های روزانه، و در انتهای کتاب نمایه ای برای یافتن صفحات اسامی و موضوعات درج شده در کتاب.

کتاب حاضر جلد دومی هم خواهد داشت که شامل عکس ها و یادداشت های منتشر نشده در کتاب اول خواهد بود، همچنین منتظر انتشار سفرنامه های ایشان نیز باید باشیم.

کتاب را انتشارات «سخن» به شکلی شایسته منتشر کرده و در ۲۲۰۰ نسخه در اختیار علاقمندان قرار داده است.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy