پس از انقلاب ۱۳۵۷، با کنار رفتن پادشاهی، امید به یک نظام دموکراتیک به وجود آمد؛ اما جمهوری اسلامی نیز به سرعت به یک نظام تمامیت‌خواه تبدیل شد. تجربه این سه دوره تاریخی، نسل Z را به این نتیجه رسانده است که تمرکز قدرت، فارغ از نوع نظام، تهدیدی برای آزادی‌های فردی و اجتماعی است.

.................

۳. نسل Z و شکاف با اپوزیسیون سنتی

بخش عمده‌ای از اپوزیسیون خارج از کشور، به‌ ویژه طرفداران بازگشت پادشاهی، معتقدند که نسل جوان ایران به سلطنت علاقه‌مند است. این ادعا، بیشتر بر اساس حضور برخی چهره‌های شناخته‌شده در فضای مجازی و شعارهایی مانند «رضاشاه، روحت شاد» در برخی از اعتراضات است.

با این حال، این ادعا قابل نقد است:

شعارهای اعتراضی: شعارهای مربوط به رضاشاه یا پادشاهی ( که به عقیده برخی تحلیل گران از طرف حکومت به جهت اختلاف پراکنی و به انحراف کشیدن اعتراضات سراسری ) بیشتر در واکنش به ناکارآمدی جمهوری اسلامی مطرح شده‌اند و لزوماً به معنای حمایت از بازگشت سلطنت نیستند.

تحليل‌های سطحی: بسیاری از اپوزیسیون، نگاه سطحی و نمادین به این شعارها دارند و از بررسی عمق تغییرات فکری نسل Z بازمانده‌اند.

فاصله‌ گیری از ایدئولوژی‌ها: نسل Z، برخلاف اپوزیسیون سنتی، کمتر به دنبال بازسازی گذشته و بیشتر به دنبال خلق آینده‌ای نوین است.

..............

۴. آیا نسل Z از نظام‌های موروثی و تمامیت‌خواه عبور کرده است؟

با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته، می‌توان ادعا کرد که نسل Z به دلایل زیر از نظام‌های موروثی و تمامیت‌خواه عبور کرده است:

1- نگاه انتقادی به تاریخ: این نسل نه تنها جمهوری اسلامی، بلکه دوران پهلوی و قاجار را نیز به نقد می‌کشد و بر نواقص هر سه دوره تأکید دارد.

2- عدم تمرکز بر فرد یا خاندان: نسل Z بیشتر به سمت نهادینه‌سازی آزادی‌ها و دموکراسی گرایش دارد و به دنبال تمرکز قدرت در یک فرد یا خانواده نیست.

3- جهانی‌سازی اندیشه: تأثیر جهانی‌شدن و دسترسی به اطلاعات باعث شده است که این نسل به ارزش‌های جهانی مانند حقوق بشر و حکومت قانون اهمیت دهد.

...............

۵. چالش‌ها و آینده‌نگری

اگرچه نسل Z گام‌های مهمی در عبور از نظام‌های موروثی و تمامیت‌خواه برداشته است، چالش‌هایی نیز وجود دارد:

نبود سازمان ‌دهی منسجم: اعتراضات نسل Z تاکنون بیشتر خودجوش بوده و فاقد رهبری یا برنامه ‌ریزی بلندمدت است.

سرکوب شدید: جمهوری اسلامی با ابزارهای سرکوب، تلاش کرده است این جنبش را خنثی کند.

تحریف‌های رسانه‌ای: برخی از جریان‌های سیاسی، به‌ویژه در خارج از کشور، تلاش دارند تا خواسته‌های نسل Z را به نفع خود مصادره کنند.

..................

" نتیجه‌گیری "

نسل Z ایران، برخلاف ادعای برخی از اپوزیسیون، از نظام‌های موروثی و تمامیت‌خواه عبور کرده و به دنبال مدلی نوین از حکمرانی است که در آن آزادی، برابری، و عدالت اجتماعی نهادینه شود

این نسل نه تنها جمهوری اسلامی، بلکه هر نوع نظامی که بر تمرکز قدرت و سرکوب آزادی‌ها تأکید دارد را به چالش کشیده است.

برای موفقیت این جنبش، نیاز به بازتعریف و سازمان‌دهی است تا بتواند چشم‌ اندازی شفاف برای آینده ارائه دهد چشم‌ اندازی که در آن، تمرکز بر خواسته‌های واقعی جامعه، نه بازگشت به گذشته، محور اصلی باشد.

پارسا زندی (مشاور حقوقی )