روزنامه فرهیختگان مدعی شده است که سه کشور اروپایی درخواستی غیرفنی، غیرقانونی و با ادبیات نامناسب درمورد «ماشه پلاس» مطرح کردهاند
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد ایران، در گزارشی به نقل از منابع مطلع خبر داد که جلسه نمایندگان جمهوری اسلامی با مقامهای سه کشور اروپایی در استانبول، مطابق میل تهران پیش نرفته است و اروپاییها به بیان تهدیدها و مواضع تند علیه جمهوری اسلامی پرداختهاند.
کاظم غریبآبادی، معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران، همراه با مجید تختروانچی، معاون سیاسی این وزارتخانه، روز جمعه ۲۶ اردیبهشت با نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان در استانبول دیدار کردند.
غریبآبادی پس از این جلسه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که جمهوری اسلامی و اروپا همچنان به «حفظ و بهرهگیری از دیپلماسی» پایبندند و در صورت نیاز دور تازهای از مذاکرات را برگزار خواهند کرد.
اما روزنامه فرهیختگان نوشته است: «مذاکرات روز جمعه با سه کشور اروپایی، جلسهای پرتنش میان طرفین بوده است. سه کشور اروپایی، مواضعی تند را مطرح کردند و تهدیداتی جدی را روی میز گذاشتند. اروپاییها علاوه بر تاکید بر اینکه مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال میکنند، گفتند حتی فراتر از آن هم تحریمهای گستردهای را علیه ایران فعال خواهند کرد، درمورد روند مذاکرات با آمریکا و محتوای آن، به این موضوع اشاره داشتند که باید بندی تحت عنوان «ماشه پلاس» در متن توافق احتمالی درج شود.»
این روزنامه در ادامه درباره بند پیشنهادی جدید اینطور نوشت که اروپاییها میگویند فارغ از امتیازهایی که میان ایران و آمریکا در مذاکرات هستهای ردوبدل میشود و توافقاتی که احتمال دارد حاصل شود، «اروپا باید همچنان از قدرت فعالسازی مکانیسم ماشه برخوردار باشد» و این اختیار را داشته باشد که هر زمان احساس کرد ایران به تعهداتش عمل نکرده است آن را فعال کند.
براساس گفتههای منابع دیپلماتیک به این روزنامه، اروپاییها صراحتا به این موضوع اشاره کردهاند که آنها هم باید در این توافق سهیم و «شریک» باشند و در جریان مذاکرات حضور داشته باشند. فرهیختگان مینویسد در حال حاضر میان مقامهای جمهوری اسلامی «درباره ادعاهای مطرحشده توسط سه کشور اروپایی اختلافنظرهای جدی وجود دارد» و بحثها در تهران همچنان ادامه دارد.
در بخش دیگری از این گزارش ادعا شده است: «به نظر میرسد اروپاییها از اتفاقاتی که در اوکراین در حال وقوع است و مواضع ترامپ درمورد جنگ اوکراین، آشفتهاند و به دنبال آن هستند که پرونده مذاکرات هستهای ایران را وجهالمصالحه درگیریشان با ترامپ درمورد اوکراین قرار دهند. آنها درخواستی غیرفنی، غیرقانونی و با ادبیات نامناسب درمورد ماشه پلاس مطرح کردند.»
بر مبنای اطلاعات رسیده به فرهیختگان، طرف ایرانی هم در پاسخ به این موضوع تاکید کرده است که مذاکرات با آمریکا در حال پیشروی است و ایران برای حضور طرفین اروپایی در مذاکرات مشکلی ندارد، «اما میبایست مبتنی بر این شرط باشد که اروپا مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال نکند، چون در غیر این صورت ایران از انپیتی (پیمان منع گسترش سلاح هستهای) خارج خواهد شد.»
مقامهای ارشد نظام ایران پیش از این نیز تهدید خروج از پیمان انپیتی در صورت فعال شدن مکانسیم ماشه را مطرح کرده بودند که به معنای حرکت مستقیم تهران به سمت ساخت سلاح هستهای است. فرهیختگان اما مینویسد که بهرغم تکرار چنین تهدیدی در جلسه استانبول، کشورهای اروپایی در برابر آن نهتنها کوتاه نیامدند، که بر این موضوع تاکید کردند که «این مکانیسم باید تمدید شود و در ابعادی گستردهتر در توافق تازه درج شود».
در چنین شرایطی به نظر میرسد مقامهای جمهوری اسلامی علاوه بر دغدغههای قبلی مبنی بر چگونگی اجرایی کردن درخواستهای دونالد ترامپ، اکنون با سد محکم اروپاییها نیز مواجهاند.
این درحالی است که آینده مذاکرات هستهای ایران و آمریکا چندان روشن نیست و دونالد ترامپ، در آخرین گفتوگوی رسانهایاش درباره این مذاکرات بر اینکه «ایران باید هرچه سریعتر درباره پیشنهاد رسمی آمریکا تصمیمگیری کند» تاکید کرده و گفته است که در صورت مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با خواستههای او به حمله نظامی متوسل خواهد شد.
علی خامنهای روز شنبه در جریان سخنرانی برای هوادارانش در واکنش به سخنان دونالد ترامپ که گفته بود «ایران پس از انقلاب رو به زوال و نابودی رفته است»، گفت: «لایق پاسخ نیستی و مایه شرمندگی مردم آمریکا هستی.»