ایران اینترنشنال - عباس میلانی، استاد دانشگاه استنفورد و تاریخ‌نگار با اشاره به این‌که مخالفان واقعی جمهوری اسلامی در داخل ایران هستند، تاکید کرد زنانی که بی‌حجاب در خیابان راه می‌روند، معلمانی که از پذیرش تبلیغات حکومتی سر باز می‌زنند و هنرمندانی که تاریخ را بازآفرینی می‌کنند، مخالفان واقعی هستند.
میلانی به پادکست وب‌سایت انگلیسی ایران‌اینترنشنال گفت زنان ایرانی در قلب اپوزیسیون امروز قرار دارند.
او اضافه کرد: «زن ایرانی که تصمیم می‌گیرد در خیابان‌های تهران، شیراز یا بندرعباس بدون روسری راه برود، قدرتمندترین شکل مخالفت با این رژیم است.»
با وجود تشدید سرکوب‌ها، زنان همچنان به مقاومت در برابر قانون حجاب اجباری ادامه می‌دهند. نتایج نظرسنجی‌ها نیز همین روند را نشان می‌دهد.
در یک نظرسنجی تابستان گذشته با مشارکت بیش از ۷۷ هزار نفر، اکثریت مردم مخالفت خود را با جمهوری اسلامی اعلام کردند و طرفدار تغییر نظام یا گذار ساختاری بودند.
میلانی گفت: «اصیل‌ترین جلوه‌های مخالفت در کنش‌های فرهنگی دیده می‌شود نه در سیاست‌های تبعیدی. این آینده ایران است.»
او به اجرای اخیر بهرام بیضایی، کارگردان و نمایشنامه‌نویس برجسته در دانشگاه استنفورد اشاره کرد که یک بازآفرینی از انقلاب سال ۱۳۵۷ از زاویه دید زنان بود.
این نمایش با استقبال گسترده مخاطبان داخل ایران روبه‌رو شد و بسیاری خواستار دسترسی آنلاین به آن شدند، در حالی که در خارج از کشور چندان مورد توجه قرار نگرفت.
بیداری از کابوس
میلانی در اشاره به جمهوری اسلامی گفت: «ایرانی‌ها از کابوس بیدار شده‌اند اما اکنون باید ریشه این کابوس را کنار بگذارند؛ ریشه‌ای که همان جزم‌اندیشی، سلطه مذهبی و ولایت فقیه است.»
این اظهارات در حالی بیان می‌شود که ایران با یکی از شدیدترین موج‌های سرکوب در دهه‌های اخیر روبه‌روست.
سازمان‌های حقوق بشری اعلام کردند طی سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از هزار نفر به دست قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعدام شدند.
در اصفهان، مقام‌ها دستور مصادره خانه‌ها و دارایی‌های بهائیان را صادر کرده‌اند؛ اقدامی که نمایندگان این جامعه در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال آن را «خفه‌کردن اقتصادی» توصیف کردند.
در همین حال، دیوان عالی کشور حکم اعدام شریفه محمدی، فعال کارگری را تایید کرد و هستی امیری، مدافع حقوق زنان، به دلیل اعتراض به اعدام‌ها و حضور بدون حجاب اجباری در انظار عمومی، به سه سال زندان محکوم شد.
سایه سنگین ۱۳۳۲
میلانی معتقد است ایرانی‌ها بیش از حد در روایت‌های احساسی از « کودتای ۱۳۳۲ به دست سیا» و انقلاب ۱۳۵۷ گرفتار ماندند که در آن‌ها، سلطنت و جمهوری اسلامی به‌صورت سیاه و سفید تصویر می‌شوند.
او گفت: «شاه در بدترین حالت یک رهبر اقتدارگرا بود و در بهترین حالت یک نوساز. اما این رژیم، در بهترین حالت شبه‌توتالیتر و در بدترین حالت تمامیت‌خواه است.»
میلانی تاکید کرد تفاوت اصلی این است که سلطنت هرگز قصد مداخله در زندگی خصوصی مردم را نداشت اما جمهوری اسلامی تلاش کرده «انسان و زن جدیدی» خلق کند و زنان را به شهروندان درجه دو فرو بکاهد و مخالفت را جرم‌انگاری کند.
***
به گفته او، نسل جوان ایران کمتر به روایت‌های سیاه و سفید درباره «کودتای ۱۳۳۲ که دولت منتخب محمد مصدق را سرنگون کرد» اهمیت می‌دهد و بیشتر بر آزادی، برابری و کرامت در زندگی روزمره متمرکز است.
جمهوری اسلامی همواره برای توجیه خصومت با آمریکا به «کودتای ۱۳۳۲» استناد کرده، در حالی که نقش روحانیون در رویگردانی از مصدق را نادیده گرفته است.
در سال ۲۰۲۳ میلادی، سیا برای نخستین بار نقش خود را در برکناری مصدق «غیردموکراتیک» توصیف کرد. با این حال، میلانی می‌گوید کودتا را نمی‌توان تنها به دخالت‌های سیا تقلیل داد و او نقش تعیین‌کننده روحانیت در مخالفت با مصدق را پررنگ می‌داند.
آینده ایران در دستان مردم
میلانی با اشاره به گذشت هفت دهه از سال ۱۳۳۲ تاکید کرد درس آن رخداد روشن است: «آینده ایران نه با نوستالژی و نه با سیاست‌های در تبعید تعیین نخواهد شد، بلکه با مقاومت شهروندان عادی شکل می‌گیرد.»
او گفت: «آینده ایران در دست همان زن‌ها، همان معلم‌ها و همان شهروندانی است که حاضر نیستند بر اساس این ایدئولوژی زندگی کنند. آن‌ها اپوزیسیون این رژیم‌اند.»
او افزود: «جامعه ایران بیشتر نماینده روشنفکرانی است که زمانی مذهبی بودند و امروز می‌روند پای یک بهائی را می‌بوسند و می‌گویند بابت همه کارهایی که در حق شما کردیم متاسفیم. این آینده ایران است. آن زنان، آینده ایران‌اند. آن‌ها اپوزیسیون این رژیم‌اند.»
گورباچف، یلتسین یا هیچ‌کدام؟
