خلاصه مقاله منتشر شده در ایران اینترنشنال
در حالی که ظاهر عادی بازار بزرگ تهران با فروش عرقیات گیاهی و مکمل‌های ارزان حفظ شده، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد در پس این ظاهر، بازاری رو به رشد از مواد آرام‌بخش سریع‌الاثر و موسوم به «داروهای تجاوز» بدون مانع جدی در حال گسترش است. بررسی‌های ایران اینترنشنال از فروش خیابانی و آنلاین نشان می‌دهد این مواد به شکلی گسترده و آسان در دسترس قرار دارد، بی‌آن‌که واکنش مؤثر یا برنامه آگاهی‌رسانی از سوی حکومت دیده شود.
در خیابان ناصرخسرو، یکی از خریداران ناشناس ایران‌اینترنشنال تنها با پرسیدن «داروی بیهوشی» با واکنش سریع فروشندگان روبه‌رو شد؛ اصطلاحی که در بازار به‌طور کنایه‌آمیز برای همین مواد به کار می‌رود. فروشندگان با صراحت درباره اثر این قرص‌ها و قطره‌ها صحبت می‌کردند، بی‌هیچ تردید یا پنهان‌کاری، گویی مشغول فروش دارویی معمولی هستند. برخی از آن‌ها ادعا می‌کردند این مواد فرد را برای چند ساعت ناتوان از واکنش و بی‌حافظه می‌کند.
یک سم‌شناس که یافته‌ها را بررسی کرده، این مواد را مشابه خانواده شناخته‌شده «داروهای شکارچی» دانست و گفت احتمالاً نسخه‌های تقلبی داروهایی مانند روفینول یا مواد دیگری همچون جی‌اچ‌بی در این بازار حضور دارد. او توضیح داد این مواد مسیرهای عصبی را هدف قرار می‌دهند، واکنش‌ها را سرکوب می‌کنند و موجب اختلال شدید حافظه می‌شوند، به‌گونه‌ای که فرد ممکن است ظاهراً هوشیار باشد اما بعدها هیچ خاطره دقیقی از رویدادها نداشته باشد.
به گفته این کارشناس، خطر زمانی بیشتر می‌شود که این مواد با نوشیدنی‌های مختلف ترکیب شوند، زیرا این ترکیب می‌تواند اثرات آن‌ها را تشدید و حتی مرگبار کند. هم‌زمان، فروش آنلاین این مواد نیز رونق گرفته است؛ تصاویر بسته‌ها در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شود و پرداخت رمزارزی به‌عنوان روش ترجیحی معرفی می‌گردد. قیمت یک شیشه کوچک از این مواد به‌اندازه یک وعده غذای ساده است.
انتشار گزارش‌هایی درباره گسترش این داروها موجی از خشم و نگرانی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است. کاربران از تجربه‌های شخصی، ترس دائمی از آلوده‌شدن نوشیدنی و نبود امنیت در فضاهای عمومی نوشته‌اند. برخی هشدار داده‌اند که این مواد شکارچیان را «جسورتر» کرده و امکان سوءاستفاده را حتی در روز روشن فراهم می‌کند. این واکنش‌ها بازتاب احساسی عمومی است که خطر را جدی اما راه‌های مقابله را محدود می‌بیند.
در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی سال‌هاست کارزارهای گسترده آگاهی‌رسانی درباره این مواد اجرا می‌شود و حتی ابزارهایی مانند مچ‌بندهای تغییررنگ‌دهنده برای تشخیص نوشیدنی آلوده در دسترس است. اما در ایران چنین زیرساختی وجود ندارد؛ نه آموزش عمومی، نه ابزار تشخیص و نه جمع‌آوری داده‌های منظم. در نتیجه، تنها سپر محافظ افراد، مراقبت شخصی است.
متخصصان توصیه می‌کنند جوانان، به‌ویژه زنان، نوشیدنی‌های خود را بدون مراقبت رها نکنند، ترجیحاً نوشیدنی پلمب‌شده همراه داشته باشند و در جمع‌هایی حضور پیدا کنند که افراد آن را می‌شناسند. الگوی پیشگیری در غرب تأکید می‌کند که نوشیدنی باید همیشه در نزدیکی فرد باشد و هر نوشیدنی مشکوک بی‌درنگ کنار گذاشته شود؛ توصیه‌هایی که در نبود ساختارهای حمایتی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
با این حال، در ناصرخسرو تجارت این مواد بدون مزاحمت ادامه دارد؛ قرص‌ها و قطره‌ها میان جمعیت روزانه مانند هر کالای دیگری رد و بدل می‌شوند. آن‌چه امروز بازار «داروهای شکارچی» در ایران را گسترش داده، پنهان‌کاری نیست، بلکه نبود نظارت و مداخله جدی است؛ وضعیتی که بسیاری از شهروندان تهران به شکل مستقیم و غیرمستقیم آن را احساس می‌کنند.
