حتی برخی از ساکنان مسلمان محلی نیز این پرسش را مطرح کرده‌اند که آیا وجود ۱۹ مسجد در شهری با چنین جمعیتی ضروری است یا خیر؟ پدیده‌ای که به گفته منتقدان، به رقابت میان مساجد در ترویج افراط‌گرایی دامن زده است.

افراط‌گرایی در نلسون پدیده‌ای تازه نیست. در اوایل قرن بیستم، این شهر به دلیل نفوذ حزب کمونیست و جنبش‌های رادیکال کارگری، لقب «مسکوی کوچک» را گرفته بود. اگر در گذشته افراط‌گرایی چپ‌گرایانه در این شهر ریشه داشت، امروز آن افراط گرایی جای خود را به اسلام سیاسی رادیکال تغییر داده است.

در دوم اکتبر، کنیسه هیِتون پارک در منچستر هدف حمله‌ای تروریستی قرار گرفت. جهاد الشامی، شهروند بریتانیاییِ سوری‌تبار که بنا بر گزارش‌ها پیش از حمله با داعش بیعت کرده بود، دو نمازگزار یهودی به نام‌های ملوین کراویتز و آدریان دالبی را کشت و سه نفر دیگر را زخمی کرد، پیش از آنکه خود توسط پلیس مسلح کشته شود. گفته می‌شود او از سال ۲۰۲۲ در مسجد «سُنّت» نلسون رفت‌وآمد داشته و حتی میزان علاقه خود به این مسجد را با یکی از سه همسرانش در میان گذاشته بود.

مسجد سنت هرگونه نقش در رادیکال‌شدن او را رد کرده است. با این حال، این مسجد و برخی واعظان وابسته به آن پیش‌تر به‌دلیل خطبه‌هایی که فرقه‌گرایانه، یهودستیزانه و ضدشیعه توصیف شده‌اند، مورد انتقاد قرار گرفته بودند. ابوالعباس نوید، یکی از واعظان این مسجد، به دلیل سخنرانی‌هایی که حاوی نفرت‌پراکنی علیه یهودیان و غیرمسلمانان و حمایت بالقوه از گروه‌هایی مانند حماس دانسته شد، از سوی انجمن ملی سکولار به کمیسیون خیریه بریتانیا گزارش شد.

با این حال، واکنش کمیسیون نظارت بر نهادهای خیریه تاکنون به صدور دستورالعمل‌هایی کلی و مبهم برای پرهیز از سخنان تحریک‌آمیز محدود بوده است. منتقدان می‌گویند این اقدامات بازدارندگی لازم را نداشته و در خطبه‌های بعدی نیز همان ادبیات تفرقه‌افکنانه تکرار شده است.

در پرونده‌ای دیگر، محمد بلال، ساکن خیابان «وستمورلند» در نلسون، در فوریه امسال به شش اتهام مرتبط با تروریسم متهم شد. تکرار چنین پرونده‌هایی در یک شهر کوچک، نگرانی‌های جدی امنیتی ایجاد کرده است.

پیش‌تر، در سال ۲۰۱۸، حسنَین رشید، یکی دیگر از ساکنان نلسون، به دلیل اداره یک کانال آنلاین با عنوان «مجاهد تنها» که به‌عنوان ابزاری برای آموزش تروریسم شناخته شد، به حبس ابد با حداقل ۱۹ سال محکوم گردید. او دیگران را به حمله به ورزشگاه‌های فوتبال و حتی هدف قرار دادن شاهزاده جورج در مدرسه ابتدایی‌اش تشویق کرده بود. حکم او بعدها در مرحله فرجام‌خواهی کاهش یافت.

در سال ۲۰۱۹ نیز ویکتوریا لیلا وبستر، ۲۸ ساله و ساکن خیابان «پاین» در شهر نلسون، که مسلمان‌زاده هم نبود، به تأمین مالی تروریسم و تشویق فردی دیگر به این کار اعتراف کرد و به ۱۷ ماه زندان محکوم شد.

در سطح سیاسی نیز تحولات نگران‌کننده‌ای در اطراف نلسون دیده می‌شود. مهین کامران، ۱۸ ساله، که با شعار «حامی غزه» به شورای شهر انتخاب شده، به‌طور علنی خواستار تفکیک جنسیتی در سطح شهر شده است؛ موضعی که آشکارا با قوانین برابری بریتانیا و اصول دموکراسی لیبرال در تضاد است. این اظهارات نشان می‌دهد که ساختارهای اجتماعی و ایدئولوژیک موازی تا چه اندازه در بخش‌هایی از شرق لانکاشایر در حال مشروعیت‌یافتن هستند.

در مجموع، شهر نلسون صرفاً نمونه‌ای از یک تغییر بافت جمعیتی نیست، بلکه به‌گفته منتقدان، نمادی از «ناکامی نظام‌مند در مواجهه با افراط‌گرایی و جداسازی اجتماعی» است. از این منظر، نلسون می‌تواند یک مطالعه موردی مهم برای دیگر دموکراسی‌های غربی باشد.

برخی ناظران معتقدند وضعیت کنونی نلسون تحقق همان هشداری است که ترزا می در سال ۲۰۱۷ داده بود: شهری که در آن ایدئولوژی رادیکال در فضایی مساعد رشد کرد، زیرا «گفت‌وگوهای دشوار و دردسرساز» بارها به تعویق افتادند. در حالی که دیگر شهروندان عادی بریتانیا به دلیل پست هایی که در شبکه‌های اجتماعی نوشته اند با احکام قضایی سنگین مواجه شده‌اند، واعظان افراطی عملاً بدون پیامد جدی به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

لرد والنی، مشاور پیشین دولت بریتانیا در «امور خشونت سیاسی و اخلال»، گفنه «تفکیک عمیق اجتماعی در بخش‌هایی از کشور، شکاف‌ها را تشدید کرده و محیطی فراهم آورده است که در آن اسلام‌گرایان می‌توانند افراط‌گرایی را پرورش دهند. دولت باید هرچه سریع‌تر به فکر تدوین راهبردی جدی برای مقابله با این روند باشد.»

پرسش اساسی این است که آیا حاکمیت بریتانیا اکنون اراده و جسارت لازم را برای ورود به همان «گفت‌وگوهای دشوار و اغلب دردسرساز» مورد اشاره ترزا می دارد، یا اینکه شهرهایی مانند نلسون همچنان به‌عنوان هشدارهایی نادیده‌گرفته‌شده باقی خواهند ماند تا افراط‌گرایی بیش از پیش ریشه بدواند و قربانیان بیشتری برجای بگذارد.