تقی رحمانی: دانشجويان نشاطی برای خلق دوم خردادی ديگر ندارند، ايلنا

- جنبش دانشجويی بايد "جامعه مدنی محور" باشد
- کارکرد دانشگاه در ايران بيش از حد سياسی است

تهران- خبرگزاری کار ايران
يک فعال ملی - مذهبی معتقد است جريان دانشجويی در ايران بايد بين آرمان و هدف نهايی خود ارتباط و تلفيق منطقی برقرار کند و آن را گام به گام جلو ببرد.

تقی رحمانی که در آستانه روز دانشجو با خبرنگار"ايلنا"، گفت وگو می‌‏کرد با اشاره به نوع جنبش دانشجويی در ايران گفت: اعتراض دانشجويی و مبارزه سياسی دانشجويان در ايران به واسطه سياست گذاری غلط روشنفکران و احزاب سياسی موجب شده است که دانشجو وقتی از دانشگاه بيرون می‌‏آيد فعال صنفی نباشد.

وی افزود: درمبارزات سياسی ايران نگاه مدنی- حزبی وجود ندارند و فقط عده معدودی که از دانشگاه فارغ التحصيل می‌‏شوند، فعال سياسی و صنفی باقی می‌‏مانند.
جنبش‌‏های دانشجويی در ايران به جای آنکه نقشه راه شوند مشعل راه می‌‏شوند
اين فعال سياسی با بيان اينکه دانشجو نگاه درستی به جامعه مدنی و نهادهای صنفی ندارد، اظهار داشت: اگر دانشجويان فارغ التحصيل شده به نهادهای مدنی خودشان می‌‏پيوستند اين نهادهای صنفی از زرد بودن به سبز بودن تبديل می‌‏شدند و به جامعه مدنی طراوت خاصی می‌‏دهند، در غيراين صورت نخبگان هم توده وار وارد مردم می‌‏شوند.
وی با مقايسه تطبيقی بين جنبش دانشجويی فرانسه و جنبش دانشجويی ايران گفت:جنبش دانشجويی در فرانسه رابطه مسقيم و مرتبط با احزاب و رابطه انتقادی با دولت دارد و اين جنبش حرکت ايجاد می‌‏کند و باعث رشد جامعه مدنی می‌‏شود.
رحمانی تصريح کرد: ديده بانی جامعه مدنی نسبت همگام با جامعه مدنی دارد ولی در ايران جامعه مدنی قوی نداريم که بخواهيم ديده‌‏بانی آن را بکنيم بايد با جامعه مدنی وارد مبارزات اجتماعی شد.
وی با تاکيد بر اينکه جريان دانشجويی بايد مستقل باشد به اعتراض دانشجويان در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ اشاره کرد وگفت:چهره‌‏های شاخص جنبش دانشجويی سال ۱۳۳۲ مانند دکتر چمران و دکتر يزدی بعدها از سردمداران احزاب در کشور شدند ولی هيچکدام از اين افراد وارد جامعه مدنی نمی‌‏شوند چون نگاه به جنبش دانشجويی دولت محور بوده است.
اين محقق و پژوهشگر با بيان اينکه جنبش‌‏های دانشجويی در ايران به جای آنکه نقشه راه شوند مشعل راه می‌‏شوند، به اشغال سفارت آمريکا توسط دانشجويان اشاره کرد وگفت: در جريان اشغال سفارت آمريکا ظاهرا جنبش دانشجويی پيروز شده است ولی چون اين حرکت دولت محور بوده است دانشجويان بايد سهم‌‏گيری سياسی کنند به همين دليل برخی اسناد خوانده می‌‏شود و يک سری هم خوانده نمی‌‏شود ودر نهايت اشغال سفارت آمريکا به انقلاب فرهنگی منجر می‌‏شود.
وی تاکيد کرد: جريان دانشجويی به جای آنکه دولت محور شود بايد جامعه مدنی محور شود.
قدرت بايد در جامعه مدنی باشد نه دوری از قدرت
رحمانی به شعار دوری از قدرت فعالان دانشجويی که طی ساليان اخير از سوی اين افراد به عنوان راهبرد اصلی جنبش دانشجويی اعلام شده است، اشاره کرد وگفت: شعار دوری از قدرت شعار بسيار خوبی بوده است و يک گام به جو هم تلقی می‌‏شود ولی قدرت بايد در جامعه مدنی باشد نه دوری از قدرت. ديده بانی جامعه مدنی هم بايد همراهی و تقويت جامعه مدنی باشد.
وی خاطرنشان کرد: جنبش دانشجويی بايد سعی‌‏کند آموزش‌‏هايی که می‌‏بيند فقط سياست محور نباشد بلکه مدنی محور هم باشد بايد ياد گرفت که کنش سياسی از جامعه مدنی و نهادهای صنفی عبور می‌‏‌‏کند.
عضو دفتر پژوهش‌‏های فرهنگی دکتر شريعتی با بيان اينکه دانشگاه جای تمرين است نه جای مسابقه گفت: دانشجو بايد بداند که بيرون از دانشگاه زندگی اصلی‌‏اش شروع می‌‏شود و بايد ياد بگيرد که سياست ورزی مترادف با نان شب است.
وی با مخاطب قرار دادن احزاب سياسی گفت: رهبران احزاب سياسی بايد بدانند که اگر دانشگاه با نهادهای مدنی تعامل داشته باشد بهتر است تا دانشجو بازوی حزب شود زيرا حزب بدون جامعه مدنی يتيم می‌‏شود.
رحمانی با تاکيد به اينکه وجود جامعه مدنی عمر حکومت‌‏های عاقل را تضمين می‌‏کند به رابطه روشنفکران و دانشجويان اشاره کرد و گفت: روشنفکر بايد نگاه راهبردی‌‏تری به مسايل جامعه داشته باشد و رابطه بين روشنفکر و دانشجو نبايد رابطه‌‏ای مقيدی باشد.
وی کارکرد دانشگاه در ايران را بيش از حد سياسی دانست و گفت: ما نياز به يک اصلاح و باز خوانی روابط بين دانشجو، دانشگاه و احزاب داريم بايد با خوانش درست حرکت‌‏های دانشجويی و با برگشت ناپذيرکردن مسير دموکراسی خواهی در ايران تحليل واقعی از اين حرکت داشته باشيم.
عضو شورای فعالان ملی - مذهبی در پاسخ به اين سوال که آرمان جنبش دانشجويی چيست؟ اظهار داشت: يک اشتباهی در جنبش‌‏‌‏های سياسی در ايران وجود دارد و آن خلط آرمان و هدف است جريانات دانشجويی بايد بين آرمان و هدف نهايی خودش ارتباط برقرارکند و آن را گام به گام جلو ببرد.
وی افزود: دانشجو روشنفکری است که آگاهانه مصرف می‌‏کند و خود در آينده به توليد کننده تبديل می‌‏شود.
بايد بين حوزه و دانشگاه تعامل وجود داشته باشد
رحمانی همچنين در پاسخ به سوالی که رابطه بين دانشجويان و نهاد روحانيت چه تاثيری می‌‏تواند بر رفتار سياسی دانشجويان داشته باشد؟ گفت: بايد بين حوزه و دانشگاه تعامل وجود داشته باشد و اين تعامل وقتی امکان پذير است که هر دو حوزه و دانشگاه همديگر را به رسميت بشناسند نه اينکه يکی برتری بر ديگری داشته باشد.
وی تاکيد کرد:تجربه ثابت کرده است که جامعه‌‏ای صاحب تمدن می‌‏شود که رشته‌‏های علوم انسانی در آن رشد داشته باشد وحوزه هم نتوانسته تاکنون جايگزين مناسبی برای علوم انسانی باشد.
اين فعال سياسی اظهارداشت: بايدگفت‌‏وگوهای بيشتری بين حوزه و دانشگاه صورت‌‏گيرد. کنار گذاشتن هر يک از اين دو نهاد موجب تقابل شديد سنت و مدرنيته می‌‏شود.
زندگی مردم با اصول حقوق و فقه است نه با عرفان
وی با تاکيد بر اينکه روشنفکران بايد پيشتاز گفت‌‏وگو باشند و در همين زمينه به مقايسه شريعتی و سروش پرداخت و گفت: شريعتی در اواخر عمر خود اهل گفت‌‏وگو بود ولی سروش به دليل اينکه از ابتدا دل داده روحانيت بود در نهايت به دلزدگی رسيد و چون به اين مرحله رسيد فقه را کوبيد و به جای آن عرفان را پيشنهاد کرد در حاليکه زندگی مردم با اصول حقوق و فقه است نه با عرفان. مردم از فقه عبور نمی‌‏کنند.
دانشگاهيان نسبت به رفتارهای خاتمی نااميد هستند
رحمانی در بخش ديگری از اين گفت‌‏وگو به انتخابات رياست جمهوری آينده اشاره کرد و در پاسخ به اين سوال که کداميک‌‏ ازکانديداهای مطرح می‌‏توانند مطالبات جنبش دانشجويی را پی‌‏گيری کنند؟ گفت: من شخص ‌‏خاصی را که بتواند مطالبات واقعی دانشجويان رادنبال کند در بين کانديداهای مطرح نمی‌‏بينيم.
وی با بيان اينکه دانشگاه نماد جامعه است به زمينه‌‏های به وجود آمدن واقعه دوم خرداد ۷۶ اشاره کرد وگفت: زمينه سازی دوم خرداد ۷۶ از سال ۱۳۶۸ شروع شد. نسل جديدی که از روستاها به شهرها آمده بودند در سال ۱۳۷۵ در انتخابات تهران و اصفهان به راست سنتی نه گفتند و همين خواسته‌‏ها با يک سری زمينه سازی‌‏هايی که در دانشگاه بوسيله نخبگان و روشنفکران و همچنين نشرياتی مانند آدينه، کيان، سلام و ايران فردا، ايجاد شده بود منجر به دوم خرداد شد.
اين محقق و پژوهشگر سياسی تصريح کرد: وقتی آرمان‌‏ها سرکوب شد و اصلاح طلبان هم فقط از عمل سياسی شرکت در انتخابات را ياد گرفتند و زمانی که راهکار و راهبرد دقيقی در اين جريان وجود نداشته باشد و بازخوانی دقيقی هم از دوران شکست اصلاحات صورت نگيرد اين امر موجب افول جريان اصلاح طلبی می‌‏شود به گونه‌‏ای که سطح شعارهای مطرح شده در مقطع فعلی توسط اصلاح‌‏طلبان بسيار پايين تر از زمان دوم خرداد است.
وی با بيان اينکه واقعه ۱۸ تير ۱۳۷۸ زمينه ساز پروژه عبور از خاتمی شد، اظهار داشت: در حال حاضر ديگر شور و نشاطی در بدنه جامعه دانشگاهی برای خلق دوم خردادی ديگر وجود ندارد زيرا کسانی که نتيجه انتخابات را تغيير می‌‏دهند فرهيختگان و دانشگاهيان هستند که اکنون به شدت نسبت به رفتارهای خاتمی نااميد هستند.
رحمانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اينکه آيا دانشجويان در انتخابات آينده به خاتمی رای خواهند داد؟‌‏گفت: بخشی از جريان دانشجويی ممکن است به خاتمی رای دهند و بخشی هم به کانديداهای ديگر و گروهی هم در انتخابات شرکت نمی‌‏کنند.
با حضور عبدالله نوری نشاط سياسی ايجاد نمی‌‏شود
وی همچنين با رد برخی اظهار نظرها مبنی براينکه عبدالله نوری کانديدای تحريمی‌‏ها در انتخابات آينده است، گفت: اينکه گفته شده است عبدالله نوری کانديدای تحريمی‌‏ها است،تبليغات دوستان جبهه مشارکت است در حاليکه بخشی از حاميان عبدالله نوری در انتخابات دور نهم رياست جمهوری شرکت کردند و حتی به گزينه‌‏هايی همچون خاتمی، معين و کروبی رای دادند البته بخشی از اين تشکل هم در انتخابات شرکت نکردند.
اين فعال ملی - مذبی در ادامه خاطرنشان کرد: حاميان کانديداتوری عبدالله نوری معتقدند حضور وی موجب نشاط در انتخابات می‌‏شود در حاليکه به نظر من اولاً بعيد است عبدالله نوری در انتخابات حضور يابد و ثانياً معتقدم با حضور او نشاط ايجاد نمی‌‏شود.

اطرافيان خاتمی به الزامات جامعه مدنی وفادار نبودند
وی با تاکيد بر اينکه بايد آراء خاموش بالقوه شود و اگر اين اتفاق رخ دهد بعضی از مشکلات حل خواهد شد، اظهارداشت:معتقدم اتفاقی به مانند دوم خرداد ديگر رخ نخواهد داد زيرا در آن مقطع زمانی هيجانات سياسی غالب بود و همچنين جناح راست معتقد است اطرافيان خاتمی غير قابل اعتماد هستند و به همين دليل اجازه نمی‌‏دهد که اين افراد مجددا قدرت را در دست بگيرند.
رحمانی با بيان اينکه اطرافيان خاتمی تصميم گرفتند به هر شکلی در قدرت حاضر شوند، گفت: آقای خاتمی به درستی شعار جامعه مدنی را مطرح کرد ولی اطرافيان او به الزامات جامعه مدنی وفادار نبودند.
وی افزود: خاتمی معتقد بود مخالف را بايد در يک پروسه‌‏ای به موافق تبديل کرد در حاليکه بخش از اطرافيان او اکنون اپوزيسيون شده‌‏اند.
اين فعال سياسی‌‏تاکيد کرد: کانديداهای مطرح فعلی به دليل روابط رانتی نمی‌‏توانند مديريت کارآمد پاک متخصص را به ظهور برسانند.
رحمانی در پايان گفت‌‏وگوی خود را با "ايلنا" گفت: جامعه مدنی در ايران بايد سامان يابد واين به نفع همه است زيرا وقتی جامعه مدنی سامان نيابد خواسته‌‏ها يا انفجاری می‌‏شوند و يا انفعالی و اين برای جامعه ايران خطرناک است.