جلسه پرسش و پاسخ بی بی سی درباره انتخابات ايران

در برنامه ويژه ای در تلويزيون فارسی بی بی سی با حضور فعالان و تحليل گران سياسی ايران، به پرسشهای حاضران درباره انتخابات رياست جمهوری ايران پاسخ داده شد.

در اين جلسه که به ميزبانی عنايت فانی، تشکيل شد، پنج نفر مهمان برنامه بودند:

- جميله کديور، نماينده مجلس ايران در دوره ششم و مشاور رئيس جمهوری در دوره رياست جمهوری محمد خاتمی، که هم اکنون مشاور ستاد مهدی کروبی است

- مسعود بهنود، تحليلگر سياسی و روزنامه نگار مقيم لندن

- محسن سازگارا، از بنيانگذاران سپاه پاسداران ايران و مدير راديوی ايران در سالهای اول انقلاب که در حال حاضر از مخالفان جمهوری اسلامی ايران است

- فرخ نگهدار، عضو شورای رهبری سازمان فدائيان اکثريت، عضو شورای مرکزی اتحاد جمهوری خواهان و از حاميان اصلاح طلبی در ايران

- حسين باستانی، تحليلگر سياسی، روزنامه نگار و دبير سابق انجمن صنفی روزنامه- نگاران ايران

تحريم يا شرکت در انتخابات
در اين جلسه، يکی از حاضران از مهمانان برنامه پرسيد که آيا تحريم کردن انتخابات رياست جمهوری در حال حاضر دستاوردی دارد يا خير.

آقای سازگارا درپاسخ به اين سوال گفت: "بايد ديد که به حل مشکلات کشور از چه زاويه ای نگاه کنيد. اگر پروژه شما انتقال کشور از يک حکومت اقتدارگرا مثل حکومت فعلی ايران، به يک حکومت دمکراتيک و سکولار باشد، در آن صورت دور بودن و يا نزديک بودن شما به انتخابات معنی پيدا می کند. برای چنين هدفی، شما بايد دو کار انجام دهيد، يکی از حکومت فعلی مشروعيت زدايی کنيد و دوم اينکه بين نخبگان حکومتی اختلاف ايجاد کنيد، که در نهايت منجر به قهر نخبگان جامعه با حکومت شود. گاهی با تحريم با عنوان يکی از اشکال مبارزه مدنی و مقاومت منفی، و گاه با شرکت در انتخابات می توانيد اين مشروعيت زدايی را انجام دهيد".

آقای سازگارا همچنين در مورد اين دوره انتخابات گفت که بايد به کانديداهايی که از فيلتر شورای نگهبان رد شده اند نگاه کرد و ديد که، آيا دو قول روشن به مردم می دهند يا خير . يکی اينکه آيا حاضرند خواستهای مدنی را دنبال کنند يا خير و دوم اينکه، اگر در اين کار به هر مانعی که برخوردند ( مثل مخالفت رهبری)، آيا حاضرند به صورت شفاف و روشن، به مردم گزارش بدهند؟

خانم کديور در پاسخ به همين سوال گفت:" با تحريم انتخابات کاملا مخالفم. تاکيد می کنم که اين حق مردم است که در انتخابات شرکت کنند و اگر ما از حقمان بگذريم نتيجه اش همين چهار سالی می شود که مردم با آن مواجه شده اند . اگر انتخابات را تحريم کنيم نمی توانيم از رئيس جمهوری آينده ، درخواستهايمان را مطرح کنيم".

مسعود بهنود نيز در ادامه گفت :"من در اين مورد با خانم کديور مخالفم. به نظر من، هم کسانی که در انتخابات شرکت می کنند و هم کسانی که شرکت نمی کنند، آحاد اين کشورند و بايد بخواهند و خواسته های خود را مطرح کنند. اما در عين حال، ما طرفداران دمکراسی در ايران در اقليتيم و اکثريت مردم ايران، در خواستن دمکراسی ، با ما شريک نيستند. پس ما بايد حرکتمان را بر اساس يک اقليت تنظيم کنيم".

حسين باستانی هم در شرايط فعلی شرکت کردن در انتخابات را منطقی تر دانست و گفت در حاليکه تنها دو هفته به انتخابات مانده، پاسخ به شروطی که آقای سازگارا مطرح کرده است عملی بنظر نمی رسد.

فرخ نگهدار درباره تحريم يا شرکت در انتخابات گفت :"ما سی سال گشتيم و يافت می نشود راه ديگری".

آقای نگهدار انتخابات را تنها راه مدنی و معقول برای تاثير گذاری بر سرنوشت کشور دانست و گفت هزينه کم کردن مشروعيت نظام در چهار سال گذشته بسيار بالا بوده ، از جمله اينکه چهره ايران در سراسر جهان تخريب شد . آقای نگهدار همچنين گفت :" بايد همه، عزم و اراده را جمع کنيم . برويم و رای بدهيم . هر چقدر متشکل تر و با برنامه رای بدهيم ، بيشتر به سمت دمکراسی حرکت خواهيم کرد".

مشکلات زنان
يکی از حاضران در اين برنامه از خانم کديور سوال کرد که چه اقداماتی برای رفع محدوديت زنان برای نامزد شدن در انتخابات رياست جمهوری انجام خواهد داد .

خانم کديور در پاسخ به اين سوال گفت:" هنوز درباره اصل ۱۱۵ قانون اساسی و عبارت "رجل سياسی" ابهام زدايی نشده و به نظر من اگر شورای نگهبان بگويد منظور از کلمه رجل، "مرد" است، بايد در اين قانون بازنگری شود".

اختيارات رئيس جمهوری
سوال ديگری که در اين جلسه مطرح شد، درباره اختيارات رئيس جمهوری بود و اين موضوع که چرا نامزدها موضع شفافی در اين باره اتخاذ نمی کنند و هيچکدام خواهان بازگرداندن اختيارات رئيس جمهوری به او نيستند .

خانم کديور در پاسخ به اين سوال گفت که قانون اساسی ، تکليف اين کانديداها را روشن کرده . اصل ۵۷ ، قوای حاکم را سه قوه می داند که زير نظر "ولی امر" فعاليت می کند . اصل ۱۱۰ هم وظايف رهبری را مشخص می کند .

اما به اعتقاد خانم کديور اگر خواهان بازگشت اختيارات رياست جمهوری باشيم بايد در قانون اساسی بازنگری شود.

مسعود بهنود هم در اين باره گفت:" مثلا در بريتانيا که بحث مخارج نمايندگان پارلمان پيش آمده، در انتخابات آينده، قطعا موضوع اصلی، همين جنجالها خواهد بود ،اما در ايران ، آقای احمدی نژاد، دو ترکه روی اسب نشسته و اصلا حدود اختيارات را رعايت نمی کند. موضوع اين است که کسی بيايد و ايشان را مهار کند" .

وعده های نامزدها
محسن سازگارا در پاسخ به سوالی در اين مورد آيا وعده های اقتصادی به نوعی وعده سرخرمن است يا اينکه نامزدها واقعا قصد دارند وضعيت اقتصادی را بهبود ببخشند گفت:" به نظر من وعده سرخرمن نمی دهند. برنامه های اقتصادی نامزدها موارد اجرايی دارد و قابل اجراست ."

محسن سازگارا همچنين گفت که بايد دست "حزب پادگانی سپاه" را که در بيشتر از ۱۵۰۰ پروژه اقتصادی کشور نقش دارد کوتاه کنند.

آقای سازگارا در پاسخ به مجری برنامه که به او گفت البته خود شما مسبب ايجاد اين حزب پادگانی هستند گفت: " آن که ما راه انداختيم اين نبود. آن، يک ارتش مردمی بود."

آزادی حجاب
يکی از خانمهای حاضر در جلسه از خانم کديور پرسيد که آيا به آزادی های دمکراتيک معتقد است يا خير، و اگر هست، آيا به او هم اين حق را می دهد که بی حجابی را انتخاب کند ؟

خانم کديور در پاسخ گفت به نظر او، حجاب بايد يک امر شخصی باشد . اما در ايران حجاب به يک قانون تبديل شده و طبعا ضمانت اجرايی خاص خود را دارد و در اين چارچوب زنان ناگزيرند حجاب داشته باشند.

اقليت ها و انتخابات
يکی ديگر از مواردی که در اين جلسه مطرح شد بحث اقليتها بود . يکی از حضار پرسيد آيا می توان اميدی داشت به تغيير قانون اساسی و مثلا حضور يک نامزد سنی مذهب برای انتخابات رياست جمهوری؟

فرخ نگهدار در پاسخ گفت به اعتقاد او بايد بر نامزدهايی که اکنون در صحنه انتخابات هستند فشار آورده شود که موضوع تغيير در قانون اساسی و بحث کردن و شنيدن نظرات مخالف در اين باره را در برنامه خود بگنجانند.

حسين باستانی هم در اين باره گفت: " همواره اقليتها در محدوديت بوده اند. اما هرگز سابقه نداشته که دولتی فشار بياورد و مثلا يک مدرسه اهل سنت را با خاک يکسان کنند و همين امر سبب شده که، نامزدها توجه خاصی به حقوق اقليت ها کنند ".

يکی از شرکت کنندگان در اين جلسه هم ، درباره احتمال کناره گيری يکی از نامزدهای اصلاح طلب به نفع ديگری سوال کرد.

خانم کديور در پاسخ گفت :" هر دو نامزد اصلاح طلبان، به اين نتيجه رسيده اند که هر دو در صحنه باشند . اولا به اين دليل که دو تريبون برای نقد وضع موجود داشته باشند و دوم اينکه هر کدام دامنه راَی خود را دارد. که با هم هم پوشانی ندارد و اگر يکی به نفع ديگری کنار برود، الزاما حاميان او به ديگری راَی نخواهند داد".