آيا حرکتی برای رفع "فتنه" آغاز شده است؟ گفتگو با احمد منتظری، سعيد مدنی و محمد تهوری، راديو بين المللی فرانسه

بيژن برهمندی - برنامه زمينه ها و زمانه ها - بعد از دو حادثه پر اهميت راهپيمائی روز عاشورا و سپس انتشار بيانيه هفدهم مهندس موسوی بقصد ارائه راهکارهائی برای برون رفت از بحران، در هفته‌ای که گذشت علايم معنا دار متعددی که نشان از نوعی توسل به شيوه‌های ميانه روانه داشتند در فضای ملتهب سياسی ايران جلب توجه کردند.

اين نشانه‌ها با سخنان آيت الله خامنه ای برای گروهی از مردم قم آغاز شد، که در آن رهبر جمهوری اسلامی اعتراف کرد که در اوضاعی که خود آنرا « شرايط فتنه» می ناميد، کار دشوارتر و تشخيص سخت تر شده است.
او که در اين سخنرانی با نقل مثال‌ های تاريخی به ضرورت « روشنگری» نسبت به افراد « متزلزل» تأکيد ميکرد ، نتيجه گرفت که « بايد مراقب باشيم با کارهای بی رويه به فتنه انگيزی دشمن کمک نکنيم. » او از مسئولان خواست که « در اين شرايط غبار آلود» خيلی با « احتياط و تدبير» - والبته در وقت خود با «قاطعيت» - عمل کنند. او در پايان اين سخنرانی بار ديگر بر «عدالت و اعتدال» تأکيد کرد.

در نماز جمعه اين هفته هم آيت الله امامی کاشانی در خطبه های خود مسئولان را به اعتدال فرا خواند و گفت که « بايد از برخورد های تند ضد اخلاقی و بی‌ارزش دست برداشت. »
او همچنين درباره ضرورت « اقناع مردم» صحبت کرد.
بد نيست به اين فهرست سخنان اخير سردار سيد يحيی صفوی مشاور عالی فرماندهی کل قوا را هم اضافه کنيم که مهم ‌ترين نياز امروز کشور را « جلوگيری از تنش و تند روی» دانست.
او اظهار تأسف کرد که در جريان آنچه که خود « فتنه های اخير» می ناميد به خانواده برخی از شهدا اهانت شده و نتيجه گرفت که « تر و خشک» با هم سوخته اند.
سردار صفوی مدعی شد که رهبر «صبور» و «حليم» جمهوری اسلامی تا کنون جلوی خيلی از تندروی های زياده از حدی را که قرار بود رخ دهد گرفته اند.
او توصيه کرد که براحتی به افراد عناوينی همچون ضد ولايت فقيه و منافق چسبانده نشود و از اينکه در بعضی جاها به « مرجعيت و روحانيت» اهانت و يا کم توجهی صورت گرفته انتقاد کرد.

البته شايد نتوان اظهار اطمينان کرد که آزادی برخی شخصيت‌های معترض- همچون دکتر عابد جعفری مشاور ارشد موسوی،جواد امام عضو مرکزيت مجاهدين انقلاب، شاپور کاظمی برادر زهرا رهنورد و يا خواهر شيرين عبادی- ارتباط مستقيمی به اين توصيه‌های پرهيز از تندروی داشته باشد، اما بدون شک راه اندازی يک سری مناظرات تلويزيونی در شبکه سوم سيمای جمهوری اسلامی – در برنامه‌ای بنام «رو به فردا»- که با دعوت از علی مطهری اصولگرای منتقد دولت آغاز شد و اينک پای دکتر جواد اطاعت عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی نيز به آن گشوده شده است، حادثه‌ای بی سابقه در هفت ماه گذشته و از نظر سياسی معنا دار محسوب می شود.
آيا اين نشانه‌ها رد پای خجولانه ای از پيشنهادها ی هفدهمين بيانيه مهندس موسوی را بر پيشانی خود ندارند؟
در يک ميز گرد راديوئی اين پرسش و نيز سئوالات ديگری در همين زمينه را با آقايان احمد منتظری فرزند آيت الله فقيد منتظری و از طلاب حوزه علميه قم، سعيد مدنی فعال سياسی ملی مذهبی و محمد تهوری روزنامه‌نگار و تحليلگر مسائل سياسی ايران در آمريکا مطرح کرده‌ايم که پاسخ‌هايشان را می شنويد.

بعقيده سعيد مدنی راست افراطی در ماههای گذشته خطاهای بسيار قابل توجهی داشته است که موقعيتش را متزلزل کرده است. بنظر او واکنش راست افراطی در مقابل اين فرايند(گرايش به اعتدال) بهم زدن بازی به هر شکل ممکن است. او می‌گويد «اگر روند معقولی در مسير حل مشکلات و بحران موجود پيش برده شود، بطور قطع حذف راست افراطی از دستاورد های آن خواهد بود. »

احمد منتظری می‌گويد « من نسبت به حوادث سياسی کشور بويژه اين مناظره ها خوشبينم. اين شروع خوبی است بشرط اينکه واقعی باشد و تداوم داشته باشد و بموازات آن کار های عملی ديگری ، از جمله آزادی زندانيان ، صورت گيرد.

محمد تهوری در توضيح علل اين تحولات معتقد است که در شخص آقای خامنه ای تزلزل ايجاد شده است. او می‌گويد آن‌ها خيال می‌کردند که اگر فضا را تند کنند می‌توانند آنرا کنترل کنند و به اهداف خود برسند. اما متوجه شدند که امکان کنترل فضا را ندارند.آنها از وحشت راهپيمائی بيست و دوم بهمن سعی کرده‌اند تغييری در گفتمان و رفتارشان ايجاد کنند. فکر می‌کنم لااقل تا ۲۲ بهمن اين تاکتيک ادامه خواهد داشت.

[برای شنيدن اين گفتگو اينجا را کليک کنيد]