طرح احداث نيروگاه‌ گداخت هسته‌ای ايران کليد خورد! ايسنا

گزارش کامل ايسنا از مراسم آغاز طرح ملی گداخت هسته‌يی

با گذشت حدود هفت ماه از امضای قرارداد اجرای طرح ملی طراحی و ساخت راکتور و نيروگاه آزمايشی گداخت و محول شدن اين طرح کلان فن‌اوری به پژوهشگاه علوم و فن‌اوری هسته‌يی سازمان انرژی اتمی ايران، با طی مقدمات لازم و مطالعات اوليه، مراسم آغاز فاز علمی طرح و آغاز به کار نخستين گروه نيروهای متخصص جذب شده، روز شنبه در سازمان انرژی اتمی ايران برگزار شد.

به گزارش سرويس فن‌اوری خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، مراسم آغاز فاز علمی طرح ملی گداخت هسته‌يی و افتتاحيه‌ دوره‌ آموزشی و شروع به کار گروه‌های استخدامی جديد طرح ملی گداخت هسته‌ييبا حضور رييس و جمعی از مسوولان سازمان انرژی اتمی ايران در سالن دکتر حسابی سازمان انرژی اتمی برگزار شد.

طرح ملی طراحی و ساخت راکتور و نيروگاه آزمايشی گداخت از جمله شش طرح کلان ملی کشور در حوزه فن‌اوری است که قرارداد اجرای آن آذرماه سال گذشته همزمان با هفته «پژوهش و فن‌آوری» در حضور رييس جمهور بين معاونت علمی و فن‌آوری رياست جمهوری و رييس سازمان انرژی اتمی ايران امضا شد.

اجرای اين طرح کلان ملی به پژوهشکده فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی پژوهشگاه علوم و فن‌اوری هسته‌يی سازمان انرژی اتمی ايران محول شده است.

دستيابی به دانش فنی نسل جديد انرژی‌های هسته‌يی و توليد انرژی‌های پاک، پايدار، نو و تجديد پذير به عنوان مهمترين و بهترين نوع انرژی‌های نسل‌های آينده از دستاوردهای حاصل از اجرای اين طرح خواهد بود.

رييس سازمان انرژی اتمی ايران:

ايران در عرصه‌ علمی اوج گرفته است

‌۵۰ نفر از نخبگان کشور برای کار در طرح ملی گداخت انتخاب شدند

دکتر علی اکبر صالحی ـ رييس سازمان انرژی اتمی ـ طی سخنانی در اين مراسم با بيان اين که اصولا انرژی يکی از عناصر قدرت هر جامعه است، اظهار کرد: علاوه بر فرهنگ، علم، ثروت ملی و معادن، يکی از عناصر واقعا اثر بخش برای جامعه، انرژی است که منبع آن بسيار مهم است.

وی گفت: نسبت انرژی و تاسيسات مادی مثل نسبت جان به موجودات زنده است. اگر از موجودات زنده جان را بگيرند ديگر کارايی ندارند.

وی گفت: پس از آن که بشر اوليه چگونگی ايجاد کردن آتش را ياد گرفت، اولين ورودش به توليد انرژی بود و امروز بشر با عناصر موجود در زمين به گونه‌ای رفتار می‌کند که انرژی‌های نهفته در آن را بيرون بکشد و خداوند از اين بابت به انسان می‌بالد.

رييس سازمان انرژی اتمی با بيان اين که انرژی‌های فسيلی تجديد ناپذيرند و انرژی‌های تجديد پذير مثل آب، باد و خورشيد شايد نتوانند آن گونه که بشر نياز دارد، انرژی‌اش را تامين کنند، گفت: هر کشور و ملتی که می‌خواهد از منبع خوب انرژی برخوردار باشد بايد به مقوله‌ی ترکيب انرژی توجه کند. به عبارتی نبايد تمام تخم‌مرغ‌ها را در يک سبد چيد. ما نياز داريم به مصاديق مختلف انرژی دست‌اندازی کنيم از جمله انرژی هسته‌يی و گداخت هسته‌يی.

صالحی با اشاره به دو روش مغناطيسی و ليزری در دست‌يابی به گداخت هسته‌يی خاطرنشان کرد: اين چالشی است که در پيش داريم. بعد از ۳۱ سال با زمينه‌های خوبی که در کشور ايجاد شده است و با وجود مشکلاتی که داشته‌ايم به خود افتخار می‌کنيم که لااقل در سطح جوامع هم اندازه و مثل خود هستيم و يا بالاتر از آن‌ها. اگر به گذشته‌ی ملت‌ها نگاه کنيم می‌بينيم همه‌ی ملت‌ها يک اوج و يک حضيض داشته‌اند. به اوج رسيدن يک ملت به شرايط زندگی، مدنی، اجتماعی و غيره بستگی دارد و سقوطش بازهم به بهم‌ريختگی شرايطی است که او را به اوج رسانده است. تصورم نه از باب خوشبينی بلکه يقين دارم که شرايط برای اوج گيری ملت ايران فراهم می‌شود و غبار از شرايط گرفته می‌شود. امروز می‌بينيم ايران در عرصه‌ی علمی اوج گرفته است.

وی با اشاره به اين که ايران پس از اسلام به لحاظ علمی، مشاهير و دانشمندان بزرگی را در خود جای داده است ادامه داد: معتقدم و احساس می‌کنم اين شرايط دوباره در حال فراهم شدن است.

رييس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: بسيار خوشحالم که ۵۰ نفر از بهترين نخبگان و جوانان کشور برای کار در اين پروژه انتخاب شدند و به اين عرصه قدم می‌گذارند. البته بايد بدانيم که راه در اين مسير هموار نيست، بلکه موفقيت در اين مسير منطبق با نگاه ملی و از خودگذشتگی ماست. بايد «خود» را از ميان برداريم و به « ما» تبديل کنيم. اگر هدف کسب رضای خدا و منافع ملی باشد می‌توان به نتيجه رسيد و موفق شد. ما هم علم می‌خواهيم و هم دين را تا بتوانيم اوج بگيريم.

صالحی ادامه داد: عرصه و راه پرپيچ و خمی که در پيش است؛ فن‌اوری گداخت است که هنوز جا نيافتاده و حداقل ۲۰ تا ۳۰ سال ممکن است طول بکشد تا گداخت تجاری شود.

وی خطاب به مديران و مسوولان طرح ملی گداخت اظهارکرد: ‌مديريت شما عزيزان و مسووليت‌تان بسيار حساس و مهم است. نحوه‌ی هزينه‌کرد‌ها مهم است و بايد با جديت جلو رويم. تا چند سال آينده شما نمی‌توانيد کار چشم‌گيری داشته باشيد اما بايد در اين مسير جدی باشيد. ما نياز به منابع جايگزين برای انرژی فسيلی داريم. چرا که اين انرژی رو به اتمام است. ما بايد از نفت فروشی هر چه زودتر دست برداريم. نبايد صادر کننده منابع انرژی خودمان باشيم.

صالحی خاطرنشان کرد: ‌قدم‌های بلندی در عرصه‌ انرژی هسته‌يی برداشته شده است ما اميدواريم در ۱۰ تا ۱۵ سال آينده در انرژی هسته‌يی به جايی برسيم که تامين کننده‌ی خوبی باشيم.

کندی و يا تندی فعاليت‌ هسته‌يی ما براساس تصميم‌ گيری‌های علمی است

رييس سازمان انرژی اتمی ايران همچنين در حاشيه اين مراسم در جمع خبرنگاران حضور يافت و در پاسخ به سوالی درباره برخی اخبار مبنی بر کند شدن روند فعاليت‌های غنی‌سازی ايران به دليل استفاده از تجهيزات و قطعات معيوب که ادعا شده است توسط آژانس‌های امنيتی غربی صورت گرفته است، گفت: کندی و يا تندی فعاليت‌ هسته‌يی ما براساس تصميم‌ گيری‌های علمی است که ما انجام می‌دهيم و هيچ‌وقت اين موضوعات را به طور رسانه‌يی تحليل نمی‌کنيم. آن‌ها هر تحليلی که می‌خواند داشته باشند. ما کارمان را به خوبی پيش می‌بريم. فعاليت‌های هسته‌يی ما به لطف خدا به خوبی پيش می‌رود و جای هيچ نگرانی نداريم البته با تحقيقات بيش‌تر و تامل بيش‌تر کار را جلو می‌بريم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا مبنی بر اين که پيش از اين گفته بوديد پاسخ گروه وين را در چارچوب مذاکرات احتمالی با اين گروه ارائه می‌کنيد اما سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده است که پاسخ مکتوبی برای گروه وين در حال آماده شدن است، افزود: پاسخی تهيه شده است و همکاران ما در سازمان انرژی اتمی و شورای عالی امنيت ملی اين پاسخ را تهيه می‌کنند و ظرف دو سه روز آينده به گروه وين داده خواهد شد. اين يک پاسخ کلی است که به گروه وين می‌دهيم و پاسخ فنی به سوالات را در جلسه‌ای که احتمالا با گروه وين خواهيم داشت ارائه می‌کنيم.

صالحی ارائه توضيحات درباره پاسخ ايران را به زمان ارسال پاسخ موکول کرد.

او درباره نيروگاه بوشهر نيز گفت: ما در بوشهر ديگر تستی نداريم. الان بحث، بحث بازبينی تجهيزات و تاسيسات است. خوشبختانه تا به امروز کارها به خوبی پيش رفته است و اميدواريم تا پايان شهريورماه شاهد راه‌اندازی نيروگاه بوشهر باشيم.

وی درباره اخراج دو بازرس آژانس و جايگزينی آنان گفت: آن دو بازرس از فهرست بازرس‌های معرفی شده از سوی آژانس حذف شده‌اند و آژانس دو بازرس ديگر را بايد معرفی کند و اگر ما با افراد معرفی شده موافق باشيم، آنان را تاييد می‌کنيم و اين کار در شرف انجام است.

رييس سازمان انرژی اتمی درباره همکاری آژانس در طرح ملی گداخت ايران گفت: ما اعلام می‌کنيم آماده هستيم با هر گروه يا موسسه بين‌المللی و کشوری وارد همکاری شويم. آژانس بين‌المللی انرژی اتمی هم بالقوه می‌تواند منشاء و منبع خوبی برای همکاری باشد و اميدواريم در اين عرصه کمی که جلوتر رفتيم بتوانيم در صورت آمادگی ديگران با آن‌ها همکاری کنيم. يقيقنا ما تجارب متراکمی داريم که در اين همکاری‌ها می‌توانيم منشاء خوبی برای کمک به آن‌ها هم باشيم و فقط نمی‌خواهيم در اين زمينه گيرنده باشيم.

او در پاسخ به سوال ديگر ايسنا، درباره تحريم‌های بين‌المللی و لزوم همکاری‌های بين‌المللی در زمينه مطالعات و امکان‌سنجی گداخت هسته‌يی خاطرنشان کرد: ما تا به حال چه کار کرده‌ايم؟ آيا تحريم‌ها ما را متوقف کرده است؟ ما آ‌ن‌قدر پتانسيل در داخل داريم که می‌ توانيم با آن به خوبی کار را جلو ببريم. برای سرعت بخشيدن و بالا بردن محتوای کار علمی اگر همکاری‌های با کشورهای ديگر باشد می‌تواند به روند سرعت دهد. اما اگر آن‌ها خودشان را مجبور کردند که با ما همکاری نکنند اطمينان داشته باشيد که ما راه را ادامه می‌دهيم هرچند ناهموار و طولانی باشد اما با اتکا به خداوند و جوانان‌مان راه را طی خواهيم کرد و انشاءالله به مقصد هم خواهيم رسيد.

رييس سازمان انرژی اتمی درباره بودجه طرح ملی گداخت هسته‌يی گفت: بودجه اوليه اين طرح حدود هشت ميليارد تومان است اما به فراخور پيشرفت کار مشکلی به لحاظ بودجه‌ای نداريم. اگر حجم کار به گونه‌ای رشد کند که نياز به بودجه بيش‌تر باشد از اين نظر محدوديت نداريم.

وی در پاسخ به سوال ايسنا،‌ مبنی بر اين که به نظر می‌رسد يکی از مسائل و مشکلات در بحث تحقيقات گداخت ضعف مديريت بوده است؟ گفت: ما از ابتدا هم تاکيد کرده‌ايم بر مديريت پژوهشگاه که در چنين پروژه ملی‌ای بحث مديريت اصولی و مهم است از مسوولان پژوهشگاه خواسته‌ام که از کليه دانشمندان و متخصصان ما در اين عرصه که در دانشگاه‌ها و ساير موسسات حضور دارند استفاده کند چون تعداد ‌آن‌ها زياد نيست و بحث گداخت نسبتا جديد است هرچند ما دو سه دهه‌ است که بر روی آن کار می‌کنيم. اما خيلی جدی نبوده‌ايم و سعی داريم با جديت بيش‌تری کار کنيم؛ انرژی لايزال بشريت گداخت است، هرچند اين پروسه‌ پروسه‌ای ۲۰ تا ۳۰ ساله است تا بخواهد به تجاری‌سازی برسد ولی از حالا بايد آمادگی لازم را فراهم کنيم و برای اين که سرعت لازم را به اين بحث بدهيم بايد از کليه توانايی کشور استفاده کنيم تا سرعت لازم و خوبی به فرآيند تحقيقاتی گداخت که از امروز به طور جدی شروع می‌شود بدهيم.

در حال طراحی توکامک جديدی هستيم

صالحی در پاسخ به سوال ديگر ايسنا مبنی بر اين که پيش از اين گفته شده بود سازمان انرژی اتمی در حال طراحی يک توکامک (دستگاه پيشرفته‌ای که برای به‌دست آوردن شرايط جوش هسته‌يی توليد شده است) جديد بومی است، اظهار کرد: ما خيلی از داده‌ها و اطلاعات لازم را داريم اما توکامک يک عنوان کلی است برای روش خاصی که می‌تواند ايجاد پلاسما کند. هم‌چنين روش‌های ديگری است که می‌تواند از طريق ليزر استفاده کرد که آن هم مدنظر ماست. بنابراين هم از طريق امواج الکترومغناطيس و هم از استفاده از ليزر می‌توانيم پلاسما را محدود و ايجاد کنيم که اين دو روش را مدنظر داريم. در روش توکامک دو توکامک در اختيار داريم اما اين توکامک‌ها به گونه‌ای هستند که هر روز می‌توان در آن يک نوآوری ايجاد کرد.

وی افزود: الان مشکل گداخت هسته‌يی اين است که اين فرآيند را تا کنون بشر نتوانسته به طور مدام و مستمر دنبال کند. اين فرآيند ايجاد می‌شود اما پس از مقطعی متوقف می‌شود ما استمرار بخشی به اين فرآيند برای‌مان مهم است؛ بنابراين توکامک‌های جديد را داريم طراحی می‌کنيم که بتوانيم توکامک‌های جديدی را ايجاد کنيم که بتوانند استمراربخشی برقراری پلاسما را داشته باشند.

صالحی افزود: تمامی روند مطالعات و تحقيقات در زمينه گداخت هسته‌يی در آزمايشگاهی در سازمان انرژی اتمی آغاز می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: از امروز توجه ويژه‌ای به بحث گداخت را آغاز کرده‌ايم و با ۵۰ نفر نيروی جديدی که در خدمت گرفته‌ايم سعی داريم روح جديدی را بدميم که بتوانيم با سرعت و جديت موضوع را پيش ببريم.

رييس سازمان انرژی اتمی در پايان تصريح کرد: اگر شرايط بين‌المللی اجازه دهد ما علاقمنديم با کشورها و موسسات بين‌المللی ديگر در اين زمينه همکاری داشته باشيم.

رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يی:

‌۲۰۰ نخبه علمی کشور در طرح ملی گداخت هسته‌يی فعال می‌شوند

رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يی سازمان انرژی اتمی هم طی سخنانی در اين مراسم اظهار کرد: در دو طرح ملی گداخت هسته‌يی و راديو داروها از برنامه‌ی پيش‌بينی شده جلو هستيم و تلاش داريم برای بهتر اجرا کردن اين طرح‌ها از تمام امکانات کشور استفاده کنيم.

دکتر محمد قنادی خاطرنشان کرد:‌ انرژی حاصل از هم‌جوشی هسته‌يی بهترين راه‌حل برای تامين انرژی پايدار، پاک و ارزان برای آيندگان است. اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد برای به دست آوردن آن زمانی طولانی در پيش است. از طرفی تامين سوخت هسته‌يی دارای مسووليت‌هايی است. اما پايه‌ريزی برای دست يافتن به انرژی هم‌جوشی هسته‌يی الزامی است و لازم است جوامع مختلف برنامه‌ی دراز مدت علمی برای ما داشته باشند.

وی در توضيح علمی هم‌جوشی هسته‌يی گفت: واکنش شکافت برای توليد انرژی در طبيعت به طور خودکار وجود ندارد به جز يک مورد که دو ميليارد سال پيش رخ داده است و آن هم به خاطر ميزان بالای اورانيوم و وجود آب کافی و غنای قابل توجه اورانيوم بوده است. اما واکنش هم‌جوشی هسته‌يی در طبيعت رخ می‌دهد. ميليون‌ها ستاره که در آسمان می‌درخشند حاکی از اين اتفاق است. اگر روزی انسان به اين انرژی عظيم دست يابد شايد ده‌ها ميليون سال ديگر مشکل انرژی نداشته باشد.

قنادی گفت: در حال حاضر بخش‌هايی از دنيا به شدت تشنه‌ی انرژی هستند از جمله جنوب شرق آسيا، و از اين رو به سمت نيروگاه‌های هسته‌يی رفته‌اند. ۴۵ درصد برق کشورهای اين منطقه از جمله کره جنوبی و ژاپن از انرژی هسته‌يی تامين می‌شود. ۹۰ سال با روند فعلی که نيروگاه‌های هسته‌يی در حال کار هستند اورانيوم خواهيم داشت که اگر از اورانيوم‌های مصرف شده در نيروگاه‌ها نيز استفاده شود، سال‌های بيشتری می‌توانيم از اين انرژی بهره‌مند شويم اما اين کار پيچيدگی‌های سياسی ـ اقتصادی ـ زيست محيطی خاص خود را دارد.

رييس پژوهشکده‌ی علوم و فنون هسته‌يی کشور گفت:‌ ايران نيز به انرژی هسته‌يی روی آورده و مطالعات زيادی صورت داده است. با توجه به فعاليت‌های گسترده سازمان انرژی اتمی در سال‌های گذشته، معاونت علمی و فن‌آوری رياست جمهوری تصميم گرفت از شش طرح ملی، دو طرح را به پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يی محول کند که طراحی و ساخت راکتور و نيروگاه آزمايشی گداخت هسته‌يی يکی از آن‌هاست و از زمان انعقاد قرارداد، فعاليت‌های زيادی در اين طرح و نيز طرح مربوط به توليد راديو داروها صورت گرفته است. در پروژه‌ی راديوداروها ما جلوتر از برنامه‌ی خود هستيم و در گزارشی که هفته‌ی آينده به معاونت علمی و فن‌آوری رياست جمهوری ارائه خواهد شد به اين مساله اشاره شده است.

قنادی ادامه داد: برای طرح ملی گداخت بايد ۲۰۰ نفر از نخبگان کشور را استخدام کنيم. در اين راستا ابتدا از بين بيش از سه هزار نفر بهترين‌ها را انتخاب کرده‌ايم که امروز در خدمت آنان هستيم.

وی با اشاره به روند فعاليت‌های انجام شده طی هشت، نه ماه اخير برای اجرايی کردن و آغاز طرح ملی گداخت گفت: حداقل ۲۲ جلسه کميته اجرايی برگزار شده و کارهای اجرايی دو هفته پيش پايان يافته است. از اين رو کار علمی را شروع کرده‌ايم. تلاش داريم از تمام امکانات کشور با توجه به شناختی که از صنايع و نيروهای انسانی داريم بيش‌ترين بهره‌برداری را انجام دهيم. هم‌چنين از معاونت علمی و فن‌آوری رياست جمهوری به خاطر اعتمادشان تشکر می‌کنيم.

رييس پژوهشکده‌ گداخت هسته‌يی خبر داد:

ساخت دو نمونه از دستگاه‌های گداخت در کشور

رييس پژوهشکده فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی پژوهشگاه علوم و فن‌اوری هسته‌يی گفت: فاز مطالعات و امکان‌سنجی طرح ملی «طراحی و ساخت راکتور و نيروگاه آزمايشی گداخت هسته‌يی» در دست اقدام است و در اين مرحله ۵۰ نفر از کارشناسان نخبه در اين زمينه جذب شدند.

به گزارش خبرنگار ايسنا، دکتر اصغر صديق‌زاده، صبح شنبه در سخنانی در آغاز مراسم اجرای طرح ملی گداخت و شروع فاز علمی اين طرح که با حضور ۵۰ تن از متخصصان استخدام شده در اين زمينه برگزار شد، گفت: در حال حاضر بالاترين منبع انرژی، سوخت‌های فسيلی هستند که به دليل آلودگی بالا و محدوديت ذخاير يک منبعی پايدار برای بشريت نيستند و ضرورت دارد منابع ديگر جايگزين شود. ذخاير انرژی به‌شدت کاهش می‌يابد اما مصرف سير صعودی دارد؛ بنابراين ضرورت سرمايه‌گذاری برای دسترسی به انرژی پاک احساس می‌شود.

وی گفت: در هم‌جوشی يا گداخت هسته‌يی به جای واپاشی هسته‌های بزرگ و هسته‌های کوچک هسته‌های بيش‌تری به هم برخورد می‌کنند و به هسته‌های سنگين‌تر تبديل و انرژی توليد می‌کنند. مزيت هم‌جوشی هسته‌يی که ريسک پايين حوادث و توليد نکردن پسماند و گازهای گلخانه‌يی است آن را به تنها منبع انرژی در جهان برای آينده تبديل کرده است. کشورهای پيشرفته به طور انفرادی و جمعی به سرمايه‌گذاری‌های عظيمی در اين زمينه پرداخته‌اند و ايران نيز با تعريف طرح ملی گداخت به اين مسير قدم گذاشته است.

صديق‌زاده افزود: ‌از زمان شکل‌گيری سازمان انرژی اتمی، تحقيقات در زمينه‌ی گداخت آغاز شده و در آزمايشگاه مجهزی در زمينه‌ی هم‌جوشی وجود دارد که ۵ هزار مترمربع فضا را به خود اختصاص داده است و دستگاه‌های تحقيقاتی بزرگ توکامک الوند و دماوند که اولی توسط متخصصان ايرانی ساخته شده و دومی از روسيه خريداری شده است، دارای امتياز شباهت زياد به دستگاه طرح بين‌المللی "ايتر" است. دستگاه‌های پژوهشی ديگری مثل دستگاه پلاسمای کانونی فيليپوف در اين پژوهشکده وجود دارد که برای مطالعات هم‌جوشی هسته‌يی مورد استفاده قرار می‌گيرند.

رييس پژوهشکده‌ی فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی با اشاره به ابلاغ طرح ملی گداخت هسته‌يی گفت: در چند ماه گذشته تحقيقات در پژوهشکده شتاب بيش‌تری گرفته به نحوی که اخيرا موفق به ساخت دو نمونه‌ی ايرانی دستگاه‌های گداخت هسته‌يی پلاسمای کانونی به روش مدر و فيليپوف و هم‌چنين دستگاه گداخت هسته‌يی به روش محصورسازی الکترواستاتيکی اينرسی شده‌ايم. سيستم‌های کنترلی دستگاه توکامک دماوند توسط دانشمندان ايرانی ارتقاء يافته و سيستم کنترلی منحصر به‌فرد تطبيقی هوشمند برای مطالعات و کنترل پلاسما در دست اتمام است.

صديق‌زاده با بيان اين که قرار داد طرح ملی "طراحی و ساخت رآکتور و نيروگاه آزمايشی گداخت هسته‌يی" در ۲۰ آذر ۸۸ بين سازمان انرژی اتمی و معاونت علمی و فن‌آوری رياست جمهوری منعقد شد، افزود: در حال حاضر فاز مطالعات و امکان‌سنجی طرح در دست اقدام است و برای انجام اين مرحله اقدام به جذب ۵۰ نفر کارشناس نخبه شد. انتخاب اين کارشناسان از طريق بررسی پيشينه علمی، فنی، آزمون و مصاحبه به عمل آمد که اکنون در جمع ما حضور دارند.

او ادامه داد: اين کارشناسان از بين بيش از سه هزار متقاضی انتخاب شدند؛ هم‌چنين برای آشنايی اين همکاران با کليات علمی ـ فنی طرح ملی گداخت، کلاس‌های آموزشی در نظر گرفته شده است و برنامه‌ی مرتبط با همکاری مراکز دانشگاهی و علمی و فنی معتبر کشور به انجام رسيده است.

رييس پژوهشکده‌ فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی خاطرنشان کرد: برای انتخاب بهترين گزينه‌ی دسترسی به رآکتورهای گداخت هسته‌يی با عنايت به زيرساخت‌های علمی ـ فنی پژوهشکده، پژوهشگاه، سازمان و کشور تمام روش‌های دسترسی به انرژی گداخت هسته‌يی با محوريت روش‌های محصورسازی مغناطيسی و محصورسازی اينرسی مورد بررسی و تحقيق قرار خواهد گرفت.

وی تاکيد کرد: ‌پژوهشکده‌ی گداخت روابط علمی ـ فنی گسترده‌ای با نهادهای علمی کشور به‌خصوص دانشگاه‌ها برقرار کرده است و ده‌ها نفر از اساتيد دانشگاه‌ها به صورت پاره وقت با اين پژوهشکده همکاری می‌کنند.

گداخت هسته‌يی چيست؟

يکی از منابع مهم انرژی در جهان منبع عظيم انرژی خورشيدی است. در خورشيد وستارگان از طريق واکنشهای گداخت هسته يی(همجوشی) اتم‌های هيدروژن وعناصر سبک انرژی زيادی که ناشی از تبديل جرم به انرژی(E=mc۲) می باشد، تولیـد می‌شود. با توجه به اين که منابع انرژی فسيلی محدود و رو به پايان است، استفاده از منابع انرژی هسته‌يی می تواند جايگزين خوبی برای آن باشد. چرا که يک گرم تريتيم (يکی از ايزوتوپ‌های هيدروژن) از طريق گداخت هسته يی می تواند معادل نيم تن ذغال سنگ انرژی توليد کند.

شواهد علمی و فنی نشان می دهند که انرژی حاصل از منابع کنونی انرژی در آينده ای نه چندان دور پايان خواهد يافت؛ از اين رو بررسی ها و مطالعات گسترده ای جهت دستيابی به منابع انرژی جايگزين صورت گرفته است که هم اکنون نقطه تمرکز آنها بر واکنش ها و راکتورهای گداخت هسته‌يی قرار دارد.

منابع انرژی غير فسيلی شناخته شده قابل بهره برداری به تنهايی يا در مجموع نمی توانند نياز فزاينده بشر را به انرژی تامين کنند و هر يک با محدوديت روبرو می باشند؛ به عنوان مثال ذخاير موجود اورانيوم جهان برای استفاده در راکتورهای شکافت با نوترون‌های حرارتی تنها در حد يک سده کفايت می‌کند. راکتورهای هسته‌ای زاينده، انرژی خورشيدی و انرژی حاصل از همجوشی هسته ای تنها روشها و منابع پايان ناپذير انرژی شناخته شده به شمار مـــی آيند.

انرژی حاصل از همجوشی يا گداخت هسته يی به دليل وجود منبع سرشار دوتريم ( ايزوتوپ سنگين اتم هيدروژن) موجود در آب اقيانوس‌ها، به تنهايی می تواند نياز انرژی بشر را با آهنگ فعلی مصرف تا ده‌ها سال تامين کند.

پاکيزگی به معنای پرتوزايی بسيار کمتر و عدم توليد ايزوتوپ‌های عناصر سنگين با نيمه عمر بالا ( پسماندهای هسته‌يی) از مزايای راکتورهای گداخت به شمار می آيد، مشکلی که هم اکنون کشور های سازنده و دارای راکتورهای شکافت با آن روبرو هستند.

پژوهش ها در زمينه دستيابی به راکتورهای گداخت هسته ای قريب به نيم قرن است که در سطح دنيا آغاز و همچنان با جديت دنبال می شود.

گداخت به روش محصور سازی پلاسما با ميدانهای مغناطيسی (MCF - Magnetic Confinement Fusion ) نخستين روش مورد توجه پژوهشگران فيزيک گداخت بوده است و انتظار می رود بزودی انرژی کنترل شده گداخت از اين طريق محقق شود. به گزارش ايسنا، از سوی ديگر محصور سازی پلاسما تحت اينرسی( ICF -Inertial Confinement Fusion) که به مکانيزم توليد انرژی در ستارگان شباهت دارد روش اميدبخش ديگری است که جلب نظر می کند و احتمال ساخت راکتور گداخت در مقياس تجاری طی چند دهه آينده به اين طريق کمتر از روش محصور سازی مغناطيسی نمی باشد.

در حال حاضر فعاليت‌های پژوهشی مرکز تحقيقات گداخت هسته ای هردو رويکرد MCF و ICF را در بر می‌گيرد.

سابقه تحقيقات تجربی در زمينه محصور سازی مغناطيسی در اين مرکز متجاوز از بيست سال، و با عمر پژوهش در حيطه ICF که در نقطه آغاز کار قرار دارد قابل قياس نمی باشد. به هر روی عرصه تحقيقات و پژوهش در هر دو زمينه بسيار گسترده بوده و موفقيت به همت و تلاش فراوان همکاران وابسته است.

تاريخچه پژوهشکده فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی

در ادامه روند پايه ريزی و شکل گيری هسته های اوليه تحقيقاتی که با راه اندازی و بهره برداری از راکتور ۵ مگاواتی مرکز اتمی دانشگاه تهران در تاريخ چهارم آذرماه ۱۳۴۶ روی موضوعات گوناگون مرتبط با علوم و فنون هسته‌يی ظهور و بروز می کـــرده است، جرقـــــه های پی ریــزی هسته های اوليه تحقيقاتی روی موضوعات فيزيک پلاسما و گداخت هسته ای نيز در همين زمان بود که شکل گرفته است.

محققانی که در اين هسته های اوليه تحقيقاتی روی موضوعات فيزيک پلاسما و گداخت هسته ای فعاليت می‌کردند، سعی کردند تا امکانات و ابزارهای مورد نياز کارشان را تهيه و برای شروع کار جدی تری در تحقيقات روی موضوعات فيزيک پلاسما و گداخت هسته ای سازماندهی کنند. بعد از تاسيس سازمان انرژی اتمی ايران در سال ۱۳۵۳ کل ساختار و تشکيلات پژوهشی مرکز اتمی دانشگاه تهران به سازمان انرژی اتمی ايران منتقل شد.

پس از تاسيس سازمان انرژی اتمی ايران در سال ۱۳۵۳، گروه فيزيک پلاسما در سال ۱۳۵۴ به عنوان زيرمجموعه‌ای از مرکز تحقيقات هستـه‌يی (پژوهشکده علوم هسته‌يی کنونی) تاسيس سد.

به گزارش ايسنا، فعاليت‌های پژوهشکده فيزيک پلاسما و گداخت هسته‌يی را از زمان تاسيس (۱۳۵۳) تا زمان حاضر ( آذرماه ۱۳۸۵) می‌توان به چهار دوره تقسيم کرد. دهه ۱۳۵۰ ( ۱۳۶۰ ـ ۱۳۵۳ ) که دوره تاسيس، سازماندهی و ساخت Teta-Pinch Machine بود، دهه ۱۳۶۰ (۱۳۷۰ ـ ۱۳۶۱)، دوره پشتيبانی از جنگ و طراحی و ساخت ماشين توکامک الوند، دهه ۱۳۷۰ (۱۳۸۰ ـ ۱۳۷۱) دوره تبديل گروه فيزيک پلاسما به مرکز، نصب، راه اندازی و بهره برداری ازماشين توکامک دماوند و دهه ۱۳۸۰ (۱۳۸۵ ـ ۱۳۸۱) دوره تبديل مرکز تحقيقات گداخت هسته‌يی به پژوهشکده، طراحی و ساخت اولين مجموعه تسهيلات گداخت ليزری ۲۰ ژول تقسيم کرد.