شکست طرح حکومتی نمودن کامل حوزه های علميه، سايت دفتر آيت الله منتظری

مدتی است از طرف شورای مديريت حوزه علميه قم که مدير آن منصوب رهبری است، طرحی برای قبضه کردن کامل حوزه های علميه و وابسته نمودن اساتيد به حاکميت تنظيم و به حضرات مراجع پيشنهاد شده بود. ظاهر اين طرح که عبارت است از حضور و غياب شاگردان اساتيد و انجام امتحان توسط هر استاد و دادن نمره به شاگردان در آغاز کار برای بعضی از مراجع امری مطلوب و مثبت تلقی شد، ولی پس از پی بردن به انگيزه های طراحان اين طرح که مقامات امنيتی ذی نفوذ در شورای مديريت هستند و اصرار آنان بر اجرای آن، مراجع قم نسبت به آن حساس و بدبين شده و هر کدام به شکلی مخالفت خود را اعلام نمودند و حتی اظهار داشته بودند که در صورت اجرای اين طرح، آنان شهريه خود را به اساتيدی که طرح را قبول نمايند قطع خواهند کرد. متقابلا از طرف شورای مديريت که مدير آن آقای مرتضی مقتدائی است گفته شده است که در صورت قطع شهريه مراجع به اساتيد، شهريه بيشتری از طرف حاکميت به اساتيد داده می شود.

اين مشاجره که چندين ماه است ادامه دارد سرانجام در اثر مخالفت شديد مراجع بخصوص آيات عظام صافی گلپايگانی، وحيد خراسانی، شبيری زنجانی و سرانجام با پيوستن آيت الله مکارم شيرازی با شکست کامل مواجه شد و آقای مقتدائی روز شنبه ۲۷ شهريور شکست آن را رسما در مدرسه فيضيه بين جمعی از طلاب اعلام نمود.
لازم به ذکر است که خطر وابسته نمودن حوزه علميه به حاکميت و حکومتی شدن آن را، مرحوم آيت الله العظمی منتظری در حدود هجده سال پيش طی نامه ای به مرحوم آيت الله العظمی گلپايگانی صريحا متذکر شده بود و از معظم له خواسته بودند که اجازه ندهند حوزه علميه شيعه آلت دست سياست های حاکمان گردد. جهت اطلاع از محتوای نامه آن مرجع فقيد و آگاه، متن کامل آن را ملاحظه نماييد.

(کتاب خاطرات آيت الله منتظری، پيوست شماره ۲۳۵ ، صفحه ۱۵۲۴ )
۲۸ شهريور ماه ۱۳۸۹

نامه آيت الله العظمی منتظری به آيت الله العظمی گلپايگانی
در ارتباط با ضرورت حفظ استقلال حوزه های علميه، مورخه ‏۴/۱۲/۱۳۷۱

بسم الله الرحمن الرحيم
محضر مبارک آيت الله العظمی آقای گلپايگانی دامت برکاته
پس از سلام و تحيت به عرض می‎رساند: حوزه علميه قم "صانها الله تعالی عن الحدثان " با وسعتی که پيدا کرده و از هر جهت مورد توجه عالم تشيع و دوست و دشمن قرار گرفته، اينک زعامت و حفظ استقلال و عظمت آن عملا به عهده حضرتعالی گذاشته شده و قهرا تحمل زحمات در اين راه موجب خوشنودی خدا و اجر عظيم خواهد بود. خاطر شريف مستحضر است که عظمت حوزه های علميه شيعه هميشه مرهون استقلال آنها و جدائی از مراکز قدرت بوده است . معيار فضيلتها در حوزه های علميه بايد درجات علمی و تقوی و جنبه های معنوی و بزرگ منشی اشخاص باشد. و اداره شئون حوزه بايد در داخل آن به دستور زعيم حوزه و به تصدی منصوبين از قبل او انجام شود. در چنين حوزه ای است که ممکن است امثال شيخ انصاری و ميرزای شيرازی قدس سرهما تربيت شوند که علاوه بر درجات علمی و معنوی دارای استقلال فکری و قاطعيت بودند و تحت تاثير قدرتهای مادی و سياسی جهان قرار نمی گرفتند.
ولی متاسفانه مشاهده می‎شود که مسير حوزه علميه قم به سمتی است که در آينده چيزی شبيه حوزه های دولتی اهل سنت خواهد شد که از خود استقلال ندارند و حقوق بگيران حکومتها هستند، و بالاجبار ثناگوی دولتها و ابزاری در دست مراکز قدرت و ملعبه سياستهای حاکم می‎باشند. دولتها و مراکز قدرت هر چند خوب و صالح باشند ولی بالاخره وابستگی به آنها استقلال فکری و قاطعيت را از علمای حوزه ها خواهد گرفت . اين درست است که دين مقدس اسلام از سياست جدا نيست، ولی اين بدان معنی است که حوزه های علمی و دينی بايد سياست ممالک اسلامی و مسلمين را مورد توجه قرار دهند و حتی المقدور جلوی اشتباهات و انحرافات را بگيرند، نه اينکه حوزه و علمای اعلام ابزار سياستهای حاکم باشند. شورای مديريت حوزه علميه قم هر چند صادقانه عمل کنند ولی وقتی می‎توانند عظمت حوزه را حفظ نمايند و حوزه را در مسير صحيح قرار دهند که ارگانهای حاکم کشور، حوزه و افراد حوزه را به صورت عوامل سياستهای خود قرار ندهند. و روی همين اصل بود که مرحوم امام (ره) در وقتی که قدرت داشتند مع ذلک چون در حوزه نبودند برای نظم حوزه و تشکيل شورای مديريت نظر حضرتعالی را مورد توجه قرار دادند و خودشان کمتر دخالت می‎کردند.
سياست بازی و قدرت زدگی در حوزه علميه قم بشدت رو به گسترش است و عملا به جای رشد ارزشهای علمی و معنوی وابستگی به قدرت و سياست و شئون دنيوی رشد پيدا می‎کند. در حوزه علميه پايگاههائی احداث شده که طلاب و محصلين ساده لوح را به صورت ثناگو و زنده بادگو درمی آورد و بر اساس اهدافی که از خارج حوزه تعيين و شعارهائی که ديکته می‎شود طلاب و فضلای حوزه را به اين طرف و آن طرف می‎کشند. آيا با اين وضع حضرتعالی انتظار داريد در آينده فقهای اصيل و جامع الشرائط و علمای قاطع و خدمتگزار به عالم اسلام و تشيع که مخالف هوی و مطيع لامرالله باشند داشته باشيم ؟ من اطلاع دارم که بسياری از علما و فضلای حوزه علميه از وضع موجود ناراحت هستند و نظرشان متوجه تصميم حضرتعالی است .
بجاست حضرتعالی به وسيله شورای مديريت جديد و يا به هر وسيله ای که صلاح می‎دانيد جلوی دخالتهای بيجا را بگيريد.
احتياج ارگانهای دولتی به اهل علم و روحانيين برای تصدی امر قضاء و ارشاد و تبليغ البته بايد در حوزه علميه مورد توجه قرار گيرد و در اين جهت با آنها همکاری شود، ولی اين امر مستلزم دخالتهای بيجای ارگانهای دولتی در حوزه و ملعبه قراردادن طلاب جوان و ساده لوح و تحريک آنان در مسير سياست بازيهای آنان نيست . و بالاخره اگر حضرتعالی اقدام نکنيد و چاره ای نينديشيد در آينده ای نه چندان دور حوزه علميه قم هويت معنوی و استقلال و عظمت خود را از دست خواهد داد و در نتيجه ملت نيز از روحانيت منقطع خواهد شد. دولت حتی اگر بخواهد امکاناتی از قبيل بهداشت و بيمه و امثال اينها را در اختيار روحانيت و حوزه قرار دهد بايد از مسير رياست حوزه و تحت نظارت او باشد.
البته می دانيم که علما و طلاب معصوم نيستند و ممکن است از ناحيه بعضی از آنان اشتباهات و يا خلافهائی بروز نمايد ولی برای جلوگيری از آنها بايد از طرف شورای مديريت حوزه هيئتی مامور رسيدگی و تذکر دادن و توبيخ و تنبيه متهمين تعيين شود که خودشان مسائل را بررسی و حل نمايند و يا نهايتا از طرف آنان به محاکم قضائی رسمی ارجاع شود. قدرتمندان معمولا گره هائی را که از دست باز می‎شود با دندان باز می‎کنند و اين امر صحيحی نيست . اميد است حضرتعالی به هر نحو صلاح می‎دانيد اقدامات لازمه را مبذول داريد.

والسلام عليکم و رحمه الله و برکاته.
‏۱ رمضان المبارک ۱۴۱۳- ‏۴/۱۲/۱۳۷۱ ‏
حسينعلی منتظری