معادل يک ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلار گندم آمريکايی در راه ايران

کلمه- گروه اقتصادی: اقتصاد مقاومتی و سوق دادن کشور به سمت سياست نفت در برابر غذا، هر روز ابعاد تازه ای به خود می گيرد. کشور عزيز ما، با سابقه برپايی جشن خودکفايی گندم در ساليان نه چندان دور، اين روزها به مقصدی تبديل شده است برای گندم هايی از کشورهای مختلف. در آن ايام مسوولان دولت وقت به صراحت اعلام کردند به عنوان يکی از بزرگ ترين مصرف کنندگان اين محصول در جهان، اين پس به حدی از توليد رسيده ايم که ديگر هيچ کشوری نمی تواند از اهرم گندم برای رسيدن به مقاصد سياسی و استيلا بر ايران استفاده کند. امروز اما در چه نقطه ای ايستاده ايم؟

به گزارش کلمه، بعد از فروش تهاتری نفت با گندم از کشورهايی چون چين و هند و پاکستان، حالا خبرهای حاکی از آن است که قرار است گندم های آمريکايی هم روانه ايران شوند. بدين ترتيب تنها فروش نفت نيست که با مبادله کالا صورت می گيرد، بعد از تحريم معاملات بانکی ، مطالبات نقدی ايران هم قرار است نه به صورت نقدی، بلکه با کالا تسويه شود.

قرار است يک ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلار بدهی شرکت نفتی “رويال داچ شل” با گندم تسويه شود. اين خبر را خبرگزاری رويترز اعلام کرده و خبر داده است که شرکت نفتی “رويال داچ شل” درصدد است بدهی يک ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلاری خود را به ايران، با خريد و ارسال غلات به بپردازد که در اين راستا ” شل ” می کوشد قراردادی را با شرکت آمريکايی کارجيل، Cargill، شرکت عظيم فروش غلات، امضاء کند.

رويترز می گويد شرکت “شل” نتوانست تا پيش از اول ژوئيه، يازدهم تيرماه گذشته، که اتحاديه اروپا معاملات بانکی و نفتی با ايران را تحريم کرد، بدهی خود را به شرکت ملی نفت ايران تسويه کند و نگران است که با گذشت زمان، بهره زيادی نيز به بدهی ای اش افزوده شود.

ناگفته نماند برای همين تسويه تهاتری هم “شل” بايد موافقت آمريکا، بريتانيا و هلند را کسب کند، که رويترز پيش بينی کرده در شرايط تشديد تحريم های ايران کاری دشوار است.

در مورد کيفيت غلاتی که در صورت موافقت آمريکا، بريتانيا و هلند راهی ايران می شود، اطلاعی در دست نيست ؛ اما دولت احمدی نژاد اين سابقه را هم در کارنامه دارد که برای فروش منابع نفتی به هر قيمت و بهايی، تن به دريافت گندم های آلوده هم داده است.

مرداد ماه همين امسال بود که تفاهم نامه ای با هند منعقد شد تا در ازای محموله های نفتی خريداری شده از ايران، بيش از ۱۰ ميليون تن گندم پرداخت شود که البته بحث آلودگی و کيفيت پايين اين گندم ها انتقادات بسياری را به وجود آورد.

هند که پس از تحريم ها يکی از خريداران اصلی نفتی ايران است، ابتدا قصد داشت نفت ايران را با روپيه بخرد و حتی در يک مرحله، پرداخت ۸ ميليارد دلار از پول نفت ايران را تا ماهها به تاخير انداخت و پس از آن صحبت از تهاتر نفت با گندم شد؛ گندمی که به گفته اصغر شايان، مدير قرنطينه‌ای سازمان حفظ نباتات کشور، آلوده به عوامل بيماری‌زا است.

اين موضوع را يک هيئت تخصصی که چندی پيش از ايران به هند رفته بود تا گزارشی از سلامت محصول اين گندم ها تهيه کند، اعلام کرده و بر اساس اعلام اين هيئت، علاوه بر محصول گندم کشور پاکستان که به يکسری از عوامل بيماری زا به نام “سياهک ناقص گندم” (کارنال بانت) و علف هرزی به نام “استريگا” آلوده است؛ گندم هند هم آلوده است.اين در حالی است که موضوع سلامت گندم هندی همواره محل نگرانی دولتمردان ايرانی بوده است؛ اما سازمان دولتی حفظ نباتات ايران وعده می‌دهد: هيچ محموله گندمی قبل از مطابقت با استانداردهای داخلی وارد کشور نخواهد شد. اين موضوع انتقادات فراوانی را هم در ميان نمايندگان مجلس به پا کرد.

اکنون به نظر می رسد با قطعی شدن ورود گندم های آمريکايی، بايد فاتحه توليد داخل را که در شرايط موجود نيز روزگار خوشی ندارد، خواند که در ادامه به شرح مختصری از آن می پردازيم.

بر اساس آمارهای موجود، از ۱۴ ميليون تن گندم توليد شده در داخل کشور تنها دو ميليون تن به دولت فروخته شده و بيش از ۱۲ ميليون تن توسط بخش خصوصی خريداری شده و به جای مصرف انسانی به سمت مرغداری‌ها سوق پيدا کرده است. نکته فاجعه آميز آنکه گندم های وارداتی نه محصولی مرغوب بلکه آلوده و غيراستاندارد است.

از سويی به گفته کارشناسان پايين بودن نرخ خريد تضمينی گندم در سال جاری باعث شده به رغم توليد گندم بيش از نياز کشور گندم‌های توليدی وارد سيلو‌ها نشود. آنها معتقدند بخشی از اين توليد به صورت گندم‌ يا آرد به کشورهای همجوار صادر يا قاچاق شده است.

همچنين به دليل پايين بودن نرخ خريد تضمينی ميزان نگهداری در انبار کشاورزان نيز بيشتر شده و همه اينها باعث شده است گندم کمتری به دولت تحويل داده شود.

الياس طاهری نماينده اقليد در مجلس نهم با اظهار تاسف از اين روند امروز به سايت خانه ملت گفته است: با توجه به پيگيری‌های صورت گرفته قيمت خريد هر کيلو گندم توسط دولت ۵۵۰ تومان اعلام شد.

وی با بيان اين‌که در حال حاضر هر تن گندم با نرخ ۳۸۴ دلار وارد کشور می‌شود، افزود: خريد هر کيلو گندم از کشاورز به قيمت ۵۵۰ تومان با توجه به اين که واردات هر تن گندم با ۳۸۴ دلار انجام می‌شود، منصفانه نيست.

به گفته دبير اول کميسيون صنايع و معادن مجلس نهم حتی اگر قيمت ارز مرجع را نيز در نظر بگيريم باز رقم به دست آمده در زمينه واردات بالاست چه برسد به اين‌که قيمت ارز در بازار آزاد را مد نظر قرار دهيم.

او انتقاد کرده است که در حال حاضر گندم را با نرخ بالا وارد و با نرخ پايين از کشاورز خريداری می‌کنند. وی ضمن انتقاد از نرخ خريد تضمينی گندم، يادآور شد: امسال گندمی که به سيلوها تحويل داده شد به مراتب کمتر از ميزان پيش‌بينی‌های انجام گرفته بود.

او اين هشدار را هم داده که در صورت ادامه اين روند سال آينده نيز سيلوها خالی از گندم می‌مانند و کشاورزان تمايل به کشت را از دست می‌دهند.

نگرانی از وضعيت نابسامان بازار گندم توليد داخل که با اخبار تازه هر روزه در حال تشديد است، در حالی است که پيشتر هم رئيس کميسيون کشاورزی اتاق بازرگانی ايران گفته بود: تنها در شش ماه نخست سال ۹۱ ميزان واردات محصولات کشاورزی به کشور بيش از ۱۰ ميليون تن بوده که سه ميليون تن آن به گندم اختصاص داشته است. اين در حالی است که بر اساس برنامه، قرار بوده توليد داخلی گندم به ۱۴ ميليون برسد، اما دولت گندم کشاورزان را به قيمت تضمينی مناسبی نمی خرد و همزمان به واردات گسترده نيز می پردازد تا بتواند نفت را لااقل به اين نحو صادر کند.

نياز مصرفی کشور ۱۰ ميليون تن برآورد شده؛ با اين حال اخير خبر رسيده که دولت تصميم گرفته ۶ ميليون تن گندم وارد کند؛ نيمی از اين ميزان يعنی ۳ ميليون تن گندم نيز قرار است از هند وارد شود، کشوری که يکی از معدود خريداران فعلی نفت ايران است.

حالا به اين آمار بايد معادل يک ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلار بدهی شرکت نفتی ” رويال داچ شل ” گندم را هم افزود!