محکومان مهریه چشم انتظار کاهش نرخ سکه، مهر

افزایش قیمت سکه بیش از همه محکومان مهریه را نگران کرده است. آنها هر روز اخبار قیمت سکه را پیگیری می‌کنند. این در حالی است که رکود زنی قیمت سکه باعث مراجعه دوباره آنها به دادگاههای خانواده و درخواست کاهش اقساط ماهیانه شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، پس از ورود به دادگاه خانواده شلوغی آنجا در نگاه اول جلب توجه می کند. زنانی که دادخواست به دست در صف باطل کردن تمبر ایستاده اند. مردانی که دستبند فولادی دستان آنها را به هم گره زده است و مامور زندان مراقب است تا او فرار نکند. برخی نیز برای اثبات اعسار خود چهار شاهد را همراه خود به دادگاه آورده اند.

ناگهان صدای درگیری زن و مرد جوانی در میان همهمه جمعیت بلند می شود. همه نگاهها به سمت زوج جوان می چرخد. مرد جوان در حالی که از سالن خارج می شد با فریاد گفت: مهریه ات را می دهم. اما برای طلاق باید دنبالم بدوی. من طلاقت نمی دهم. باید به زندگی با من ادامه بدهی. کاری می کنم هر روز هزار بار آرزوی مرگ کنی.......
وکیل زن جوان هم سعی می کرد موکلش را آرام کند تا جوابی به تهدیدهای شوهرش ندهد.

چشم انتظار بخشنامه رئیس قوه قضاییه

منشی یکی از شعبه‌های دادگاه از اتاق خارج شد و خطاب به حاضران در راهرو گفت: وقت رسیدگی ساعت 10 . بعد هم زن و مرد جوانی از جای خود برخاسته و وارد شعبه شدند. مرد جوان چند دقیقه بعد از شعبه خارج شد و از شاهدانش خواست برای شهادت درباره ناتوانی او در پرداخت اقساط مهریه وارد شوند.

بعد از دادگاه سراغ مرد جوان می روم . دلش پر است و می خواهد سرگذشت او را بنویسیم تا درس عبرتی برای جوانان دم بخت باشد." دو سال قبل با همسرم آشنا شده و به خواستگاری او رفتم . چند ماه بعد هم با مهریه 450 سکه طلا به عقد هم درآمدیم. تصور می کردم با هم خوشبخت خواهیم شد اما بعد از عروسی او به بهانه های مختلف دعوا راه می انداخت و یک روز با جمع کردن جهیزیه اش راهی خانه پدرش شد. یک هفته بعد هم دادخواست مهریه به دستم رسید. پس از چند جلسه دادگاه 35 سکه به عنوان پیش قسط و ماهی یک سکه به عنوان اقساط تعیین شد. حقوق ماهیانه من 500 هزار تومان است و قیمت سکه به یک میلیون تومان رسیده است. اگر یک ماه نتوانم قسط مهریه را بپردازم باید به زندان بروم. این تنها مشکل من نیست و خیلی از محکومان مهریه با افزایش ناگهانی قیمت سکه به دردسر افتاده اند. نگاهی به دادخواست ها بیاندازید متوجه می شوید اغلب محکومان به مهریه درخواست کاهش اقساط داده اند. حالا همه نگاه ها به رئیس قوه قضاییه است تا با صدور بخشنامه ای زمان رسیدگی به دادخواست های کاهش اقساط مهریه کوتاهتر شود. در غیر اینصورت ما شاهد افزایش زندانیان مهریه خواهیم شد.

زندانیان زیاد می شوند

یکی دیگر از محکومان مهریه نیز می گوید: من مدت 20 روز در زندان بودم. زمانی که حکم صادر شد باید برای 20 سکه پیش قسط حدود 9 میلیون تومان می پرداختم. به دلیل مشکلات مالی به رای اعتراض کردم و پرونده به دادگاه تجدیدنظر رفت. حالا دادگاه تجدیدنظر درخواستم را رد کرده و 9 میلیون تومان پیش قسط به تبدیل به 20 میلیون تومان شده است. رای در دادگاه تجدیدنظر تایید شده و دیگر قابل اعتراض هم نیست. زندان رفتن ما هیچ مشکلی را حل نمی کند و باعث بیکار شدن خیلی از محکومان شده است. اگر پول یا دارایی داشتیم که دادگاه توقیف می کرد پس صدور حکم سنگین برای محکومان تنها باعث افزایش تعداد زندانیان می شود.

بیش از سه هزار زندانی مهریه

بر اساس آمار ستاد دیه کشور بیش از سه هزار نفر به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه در زندان به سر می برند که افزایش قیمت سکه امید آنها برای آزادی از زندان را هر روز کمرنگ تر می کند. محکومانی که درحال پرداخت اقساط مهریه هستند هم با این روند خود را به زندان نزدیکتر می بینند.

اسدالله جولایی- مدیرعامل ستاد دیه کشور- در این باره می گوید: مهریه یکی از دغدغه‌های ستاد دیه است که متاسفانه در کشور ما به یک معضل تبدیل شده است. خانواده‌ها و جوان‌ها از روی چشم و همچشمی و بدون آگاهی با قبول و تعیین کردن مهریه‌های سنگین باعث ورود افراد به زندان‌ها می‌شوند و این مساله باید به جوان‌ها و خانواده‌ها آموزش داده شود .

وی افزود: امیدواریم با تصویب اصلاح قانون ماده 2 محکومیت مالی توسط مجلس شورای اسلامی ورود افرادی که به علت مهریه در زندان هستند، حذف شود. چرا که تعداد سکه‌های تعیین شده برای مهریه به قدری زیاد است که اگر آن شخص برای مثال تمام عمر خود را کار کند و خرج نکند باز هم نمی‌تواند آن مبلغ را تامین و پرداخت کند.

محکومان مهریه درخواست تعدیل اقساط دهند

محمدعلی نجفی توانا- جرم شناس و حقوقدان- هم با اشاره به اثرات منفی افزایش قیمت سکه طلا بر روی محکومان مهریه به مهر می گوید: مردان باید در زمان تعیین مهریه به دو نکته توجه داشته باشند. نخست عندامطالبه بودن مهریه است. یعنی پس از عقد زن هر زمان می تواند مهریه خود را پرداخت کند و زن موظف به پرداخت آن است. دومین موضوع تعیین مهریه بر اساس نرخ روز است. تعیین مهریه بر اساس سکه طلا باعث فراز و فرود در آن می شود. افرادی که سال گذشته با سکه طلای 400 هزار تومانی مهریه تعیین کردند اگر همسرشان درخواست مطالبه مهریه کند آن را باید بر اساس نرخ کنونی سکه طلا پرداخت کنند.

وی افزود: طی سال های اخیر شاهد بودیم برخی زنان برای تحت فشار قرار دادن همسر خود یا تنبیه او از مهریه به عنوان اهرم فشار استفاده می کنند. در این صورت استنکاف مرد از پرداخت مهریه باعث ساقط شدن او از اموالش و زندانی شدنش می شود. حال آنکه این بازداشت هفته ها یا ماهها به طول می انجامد.البته مکانیزم تقسیط مهریه و طرح ادعای اعسار در سال های اخیر رویه ای خوب داشته است که بر اساس آن دادگاه با بررسی توانمندی های مالی مرد اقدام به تقسیط مهریه می کند. با این توضیح نکته ای که هم اکنون قابل طرح است افزایش ناگهانی قیمت سکه طلا و تاثیر آن بر روی محکومان مهریه است. زمان تعیین پیش قسط و اقساط دادگاه بر اساس قیمت روز سکه اقدام به تعیین آن کرده است که حالا با افزایش قیمت سکه طلا توانایی مرد در پرداخت آن کمتر می شود.

این استاد دانشگاه درباره راهکار قانونی برای برطرف کردن این مشکل محکومان مهریه گفت: بحث اعسار و مهریه حادث است و میزان آن شرایط فعلی افراد است. حال آنکه با افزایش قیمت سکه طلا محکومان می توانند از دادگاه تقاضا کنند نسبت به تعدیل اقساط محکومان تجدیدنظر کند.

نجفی توانا همچنین با اشاره به لزوم اصلاح قانون ماده 2 محکومیت مالی گفت: در این زمینه حقوق زن هم مطرح است. نمی شود او را از حقش محروم کرد و طلبکار را به حال خود رها کرد. به همین خاطر پیشنهاد می شود همزمان با حذف ماده 2 نحوه محکومیت های مالی در مهریه، تضمین لازم برای حق طلبکار هم در نظر گرفته شود.

افزایش سکه طلا عامل بحران ازدواج

یک جامعه شناس و استاد دانشگاه هم معتقد است: افزایش قیمت سکه و طلا کاهش چشمگیر ازدواج را در پی دارد و به زودی با بحران ازدواج روبرو می‌شویم.

دکتر امان الله قرایی مقدم گفت: سکه یک میلیونی سبب کاهش ازدواج های رسمی و افزایش ازدواج های موقت می شود که درآینده بحران های خانوادگی بیشماری را برای جامعه ایجاد می کند.

وی با اشاره به این که بر خلاف تصور گرانی سکه سبب افزایش آمار طلاق در جامعه می شود گفت: این افزایش سبب ایجاد حسن ناامنی در میان مردان شده و ناسازگاری را در زنان شوهردار بیشتر می کند.
لزوم فرهنگسازی

مهریه نشان دهنده سپردن تعهد از سوی مرد به زن به منظور تأمین زندگی او است. به غیر از موارد فوق مواردی از قانون به مرد اختیار مطلقی در اموری همچون طلاق، حضانت و فرزندان وغیره را می دهد. در چنین مواقعی مهریه مانند دیگر حقوق مالی زن می تواند ابزاری برای جلوگیری از تضییع حقوق آنها به شمار آید اما متأسفانه تعیین مهریه های سنگین در چندسال اخیر رواج زیادی یافته و این امر از موانع ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج و یا روانه شدن جوان ها به سوی زندان ها است.

کارشناسان معتقدند این باور غلط که مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته باید از بین برود و جوانان با توجه به وضعیت مالی و توانایی شان در پرداخت مهریه اقدام تعیین مهریه کنند. البته این کار نیاز به فرهنگسازی و آگاهی جوانان درباره شرایط پرداخت مهریه دارد.