مهمترین آسیبهای سوءمصرف مواد مخدر، مهر

یک پژوهشگر حوزه اعتیاد گفت: روسپیگری، زورگیری،دین گریزی و تشکیل خانه فساد مهمترین آسیب های مصرف مواد مخدر است.

به گزارش خبرگزاری مهر،کورش محمدی روز چهارشنبه در نشست علمی - پژوهشی که با عنوان «بررسی رابطه بین اعتیاد به مواد مخدر با خشونت و کاهش احساس امنیت شهروندان» با بیان اینکه اعتیاد به مواد مخدر همچون مانعی در نیل به توسعه یافتگی جوامع است، گفت: اکثر طلاق‌های ثبت شده به دلیل اعتیاد است و شصت درصد از فضای زندان‌های کشور را معتادان اشغال کرده‌اند.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد افزود: براساس شواهد موجود در سال‌های اخیر در کنار رشد سوء مصرف مواد مخدر، مفاسد اخلاقی همچون تجاوز به عنف، مزاحمت‌های ناموسی، روسپیگری آشکار و نهان در حواشی شهرها، زنان و دختران فراری، زورگیری، دین‌گریزی و اسلام‌ستیزی، تشکیل خانه‌های فحشا و ... بروز کرده و جزء تخلفات مجرمان محسوب شده است.

محمدی با بیان اینکه پژوهشی در سال 1390 با هدف بررسی رابطه بین اعتیاد به مواد مخدر با خشونت و کاهش احساس امنیت شهروندان توسط تیم پژوهشی انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایرانیان در 8 استان کشور انجام شد، گفت: نمونه مورد مطالعه شامل 400 خانواده دارای حداقل یک نفر معتاد که با روش نمونه‌گیری از طریق مراکز درمان اعتیاد و کمپ‌های اجتماع محور و 1600 نفر از شهروندان که با روش تصادفی ساده از بین شهروندان عادی در 8 مرکز استان انتخاب شدند، بود.

وی افزود: نتایج این مطالعه نشان داد که بین اعتیاد به مواد مخدر و بروز خشونت‌های خانوادگی، خشونت‌های اجتماعی منجر به قتل و جرح، آسیب‌های روانی و جسمانی علیه زنان و کودکان، بروز ناهنجاری‌های اخلاقی و جرایم اجتماعی و کاهش احساس امنیت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد.

وی ادامه داد: نتایج این مطالعه در 8 مرکز استان نشان داد که 84 درصد خانواده‌های مورد مطالعه از زمان ابتلا به اعتیاد فرد معتاد، تا زمان انجام این مطالعه حداقل یکبار در معرض خشونت‌‌های کلامی، عاطفی، جنسی و اقتصادی مرتبط با سوء مصرف مواد قرار داشته و 43 درصد آنها، حداقل یکبار در این مدت با خشونت‌های فیزیکی جدی، تهدیدکننده و حقوقی و 10 درصد مابقی با خشونت‌های منجر به آسیب‌های جسمانی و جرح بدنی مواجه بوده‌ و علاوه بر این 1/1 درصد خانواده‌های مورد مطالعه، خشونت‌های منجر به قتل‌های خانوادگی را تجربه کرده‌اند.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد اظهار داشت: این نتایج همچنین نشان داد که عامل مستقیم 68 درصد از موارد طلاق در گروه نمونه، وابستگی یکی از زوجین به مواد مخدر است و در این رابطه نقش مردان با 88 درصد، بیشتر از زنان گزارش شده است.

محمدی با بیان اینکه در این پژوهش به بررسی اثرات سوء مصرف مواد مخدر بر خشونت و امنیت اجتماعی طبق ویژگی‌های افراد و نوع ماده مخدر مصرفی آنان پرداخته شد، افزود: شواهد بدست آمده حاکی از آن است که میزان تحصیلات و سطح درآمد افراد معتاد رابطه معناداری با بروز خشونت و هنجارپذیری آنان دارد و بر این اساس معتادان بی‌سواد یا دارای تحصیلات پائین نسبت به معتادان با تحصیلات بالا از خشونت اجتماعی بیشتری برخوردارند.
وی ادامه داد: همچنین معتادان به مواد مخدر صنعتی شیشه بیشترین موارد بروز خشونت و آسیب رساندن به دیگران و خود را در فضای خانه و محیط بیرون از خانه نسبت به سایر معتادان به مواد مخدر سنتی دارا هستند.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد یادآور شد: از مجموع بررسی‌های بعمل آمده در خانواده‌های مورد مطالعه چنین استنباط می‌شود که رفتارهای خشونت‌آمیز در معتادان به مواد مخدر صنعتی در فاصله زمانی بین 6 ماه تا یکسال پس از شروع وابستگی افراد آغاز می‌شود در حالیکه در معتادان به مواد مخدر سنتی این فاصله زمانی بین 1 تا 3 سال پس از وابستگی اعلام شده است.

محمدی بیان داشت: نکته اساسی در نتایج حاصله این است که میزان بروز خشونت و رفتارهای آسیب‌رسان در معتادان به مواد مخدر صنعتی با افزایش سن اعتیاد افراد به اوج خود می‌رسد در حالیکه در معتادان به مواد مخدر سنتی با افت مواجه می‌شود.
وی گفت: نتایج این مطالعه نشان داد که در خانواده‌هایی که دارای حداقل یک فرد معتاد هستند، بیشترین قربانیان رفتارهای خشونت‌آمیز ناشی از سوء مصرف مواد مخدر، زنان با فراوانی 58 درصد و کودکان با فراوانی 36 درصد هستند و در محیط خانواده‌؛ معتادان با سن بالای 45 سال از رفتارهای خشونت آمیز کمتری نسبت به معتادان جوان تر با سن زیر 45 سال برخوردارند و بیشترین بروز رفتارهای خشونت آمیز، در جوانان گروه سنی 25 -16 سال رخ می‌دهد.

محمدی افزود: در این مطالعه پیرامون احساس امنیت اجتماعی شهروندان و رابطه آن با اعتیاد به مواد مخدر تحقیقاتی به عمل آمد و از نتایج بدست آمده اینگونه استنباط می‌شود که 59 درصد شهروندان وقوع جرایم مرتبط با مواد مخدر و اعتیاد را عامل ناامنی جامعه می‌دانند و 68 درصد آنان اعتیاد به مواد مخدر را یک بستر مناسب برای وقوع جرایم اجتماعی و ترویج بی‌هنجاری در جامعه قلمداد می‌کنند.

وی ادامه داد: همچنین 53 درصد از شهروندان مورد مطالعه خشونت های خانوادگی و آسیب های اجتماعی ناشی از سوء مصرف مواد مخدر همچون طلاق، دختران فراری، سرقت و زورگیری و... را به عنوان عوامل مهم در کاهش احساس امنیت خود معرفی کردند.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد در ادامه، به راهکارهای موثر در مبارزه هدفمند با سوء‌مصرف مواد اشاره کرد و گفت: تدوین برنامه جامع پیشگیری از بروز رفتارهای خشونت‌آمیز ناشی از سوء مصرف مواد مخدر توسط دستگاه‌های متولی نظم و امنیت اجتماعی با هدف ارائه هشدارها و آموزش های اجتماعی و مهارت‌های کنترل خشم به خانواده‌ها، تدوین پروتکل درمانی اعتیاد به مواد مخدر با رویکرد کنترل آسیب‌های ناشی از سوء مصرف مواد مخدر برای استفاده در مراکز بازتوانی و فعال در حوزه درمان اعتیاد، افزایش اقدامات بازدارنده پلیسی و کنترل‌های محسوس در سطح جامعه با هدف کاهش بروز جرایم ناشی از مواد مخدر در انظار عموم و آموزش همگانی در خصوص افزایش مهارت‌های فردی در کنترل خشم خود و دیگران و نیز خشونت‌های خانوادگی ناشی از سوء مصرف مواد مخدر از طریق رسانه‌های همگانی و به‌ویژه صدا و سیما از طریق برنامه‌سازی هدفمند از جمله این راهکارها هستند.

محمدی همچنین ایجاد فضاهای تفریحی و فرهنگی متناسب با جمعیت جوان جامعه در شهرها و روستاهای کشور با هدف تامین نیازهای روانی و فرهنگی جوانان، افزایش واحدهای مشاوره در اماکن عمومی، محلات، مدارس و دانشگاه‌ها با هدف توانمندسازی اقشار مختلف جامعه در مقابله با بحران‌های ناشی از عواقب اعتیاد، شناسائی خانواده‌های در معرض خطر آسیب‌های ناشی از اعتیاد و انجام اقدامات مداخله‌ای سریع برای کنترل آسیب‌های احتمالی، تدوین برنامه های آموزش خانواده با تاکید بر تقویت نقش زنان در سلامت روانی خانواده و کنترل جدی تولید و توزیع مواد مخدر صنعتی در کشور را از دیگر راهکار در این زمینه برشمرد.