سایه سنگین «افسردگی» بر سر زنان ایرانی

برخی صاحب‌نظران پیرامون تعریف «سلامت روان» می‌گویند که فرد باید بتواند فعالیت‌های روزمره خود را به خوبی انجام داده و با افراد خانواده و محیط خود ارتباط مناسب برقرار کند و رفتار نامناسب از منظر فرهنگ و جامعه خود نداشته باشد؛ اما امروزه با پیشرفت جوامع بشری و حضور بیشتر زنان در بیرون از خانه، این مسئولیت زنان به کل افراد جامعه تعمیم یافته است و زنان به یک نیروی کار اصلی و ارزان قیمت تبدیل شده‌اند؛ اما آیا به همان اندازه منزلت فردی، حقوقی و اجتماعی آنان تامین شده است؟

به نظر می‌رسد، همچنان توقع از زنان به سبب ماهیت وجودی‌شان از لحاظ جسمی و عاطفی بالاست که این خود منجر به افزایش فشارهای روانی و اجتماعی بر زنان می‌شود و تمام ابعاد سلامت (فیزیکی، روانی و اجتماعی) را در این گروه تحت تاثیر قرار می‌دهد و تمام اینها بیان کننده اهمیت سلامت، خصوصا سلامت روان در زنان است.

خبرنگار ایسنا، منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران در آستانه «روز زن» پای صحبت برخی از زنان که از مشکلات روحی رنج می‌برند نشست و از مهمترین دغدغه‌هایشان جویا شد.

به اندازه یک پلاستیک قرص اعصاب دارم

اقدس 53 ساله و خانه‌دار از زندگی خود می‌گوید: شوهرم بد دهن است، من را خیلی کتک می‌زند و توان مقابله با او را ندارم، چرا که به لحاظ خانوادگی پشتوانه محکمی ندارم و زمانی که از او کتک می‌خورم دردهای بدنم را با خوردن قرص اعصاب آرام می‌کنم و به اندازه یک پلاستیک پر در خانه قرص اعصاب دارم.

این زن گفت: من صاحب 5 فرزند هستم که در حال حاضر یک دختر در خانه دارم که ازدواج نکرده است و با این پدری که او دارد برایش ناراحت هستم و تعداد خوردن قرص‌های اعصابم را بیشتر می‌کند.

اقدس ادامه داد: شوهرم بسیار کثیف است و به لحاظ ظاهری و شغل شوهرم طوری است که شاید یک ماه به خانه نیاید و وقتی از خانه بیرون می‌رود من و فرزندم خوشحال می‌شویم و می‌گوییم تا یک ماه از او راحت هستیم.

یک روانپزشک: 25 درصد زنان دچار انواع حالات اضطراب و افسردگی هستند

دکتر مجید صادقی ـ روانپزشك ـ با اشاره به این مطلب که امروزه مسئولیت‌های متعدد در اجتماع و خانه، سلامت روان زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: البته مطالعات نشان می‌دهد که زنان شاغل به ویژه زنانی که تحصیلات بالاتری دارند قدرت تطابق و سازگاری بیشتری داشته و از سلامت روان بالاتری نسبت به زنان با تحصیلات پایین و شرایط اجتماعی و اقتصادی نامناسب‌تر برخوردارند، اما در زنانی که تمایل به پیشرفت اجتماعی دارند و در عین حال حفظ نقش سنتی زنانه برایشان مهم است، چالش روانی بیشتر است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این مطلب که در ایران همانند سایر کشورهای جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه انواع حالات اضطراب و افسردگی در زنان شایع‌تر از مردان است، افزود: آمار این اختلالات در زنان حدود 25 درصد و در مردان بین 10 تا 12 درصد است.

وی تفاوت‌های فیزیولوژیک بین دو جنس زن و مرد و نیز نقش‌های اجتماعی آنها را از مهم‌ترین علت‌های افزایش افسردگی در بین زنان دانست و اظهار كرد: عدم امنیت اقتصادی از بعد اجتماعی و جسمانی و تفاوت‌های فیزیولوژیک مانند دوران قاعدگی، بارداری، زایمان و تغییرات هورمونی که رخ می‌دهد، می‌تواند زنان را بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات روانی کند.

صادقی با بیان اینکه نادیده گرفتن سلامت روانی مادر تاثیر مستقیم بر فرزندان و خانواده فرد می‌گذارد، اذعان کرد: زن و مادر در خانواده نقش ستون اصلی را ایفا می‌کند که هر گونه اختلال در آن می‌تواند منجر به فروپاشی کل سیستم خانواده شود.

اين روانپزشك ادامه داد: مادر سالم به ویژه از نظر بهداشت روان، فرزندان سالم‌تری را تربیت خواهد کرد. مادری که نتواند نیازهای عاطفی کودک خود را به نحو صحیح برآورده کند مسلما هم خود دچار مشکلات جدی روان شده و هم فرزند او شرایط رشد و نمو مناسبی را تجربه نخواهد کرد و برای او که الگوی مناسبی مانند یک مادر سالم در پیش نداشته است، انتظار بروز انواع مشکلات روانی را در آینده خواهد داشت.

تغذیه و ورزش از مهمترین راهکارهای ارتقاء سلامت روان زنان

زنان به دلیل ترس از برچسب و انگ بیماری روانی مراجعه به روانپزشک را به تاخیر می‌اندازند

این متخصص روانپزشک ارتقاء سطح بهداشت عمومی، تغذیه و فعالیت‌های جسمانی مانند همه گیر شدن ورزش بانوان را از راهکارهای مهم ارتقاء سلامت روان زنان دانست و بیان کرد: آموزش و آگاهی بیشتر دادن در مورد مسایلی مانند بهداشت دوران بلوغ، همسر گزینی و روش‌های فرزندپروری بسیار مفید است.

صادقی افزود: آموزش پیرامون علایم هشدار دهنده اختلالات روانپزشکی شایع در بانوان مانند انواع افسردگی و حالات اضطرابی به نحوی که افراد مبتلا در همان مراحل اولیه و پیش از پیشرفت بتوانند به روانپزشک مراجعه کنند، کاملا محسوس است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار كرد: با توجه ویژه به مشکلات روانی زنان به ویژه در مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌های جمعی مانند مطبوعات، رادیو و تلویزیون پیشرفت‌های خوبی در سال های اخیر حاصل شده است، اما جای کار و پیشرفت همچنان ادامه دارد.

این روانپزشک خاطر نشان کرد: متاسفانه زنان به دلیل ترس از برچسب و انگ بیماری روانی مراجعه به روانپزشک را به تاخیر می‌اندازند که در این زمینه اطلاع رسانی و آموزش از سوی رسانه‌های جمعی موثر است.

همسرم من را از نظر روانی درك نمی‌کند

به گزارش ايسنا، خانم شهلا.ی 31 ساله و کارمند می‌گوید: سال 86 به زیر یک سقف رفتیم، اما او عاشق این بود که من درس بخوانم و شرایط را از همه لحاظ برایم مهیا کرد تا بتوانم درس بخوانم و تمام امور منزل را انجام می‌داد تا زمانی که من درسم را تمام کردم و با رتبه دو فارغ‌التحصیل شدم.

وی ادامه داد: زمانیکه فرزندمان به دنیا آمد تمام محبت‌ها نصف شد و کمک کردن او در منزل و نگهداری فرزندمان و مهر و علاقه او نسبت به من کم شد.

این زن کارمند با بیان اینکه همسرم من را از نظر روانی بسیار کم درک می‌کند، اظهار كرد: بیشترین مشکلی که با همسرم دارم ادامه تحصیلم است که فقط و فقط به خواست همسرم است به طوری که انتظار او از من خیلی بیشتر شده که چرا من به او توجه زیادی ندارم، در حالی که احساس من این است که او مرا درک نمی‌کند.

شوهرم مرا کتک می‌زند

سمیه 27 ساله و کارمند با اشاره به اینکه شوهرم دست بزن دارد و معتاد است، بیان کرد: اگر هیچ گونه مخالفتی با رفتارش نکنم دیوانه وار مرا دوست دارد، اما وقتی بر سر رفتارهایش بحث می‌کنم عصبانی می‌شود و مرا جلوی فرزند 3 ساله‌ام كتك می‌زند.

وی ادامه داد: رفت و آمدم را با خانواده بسیار محدود کرده‌ام و همین امر باعث شده که خودم بسیار افسرده شوم و فرزندم هم گوشه گیر و به سوء تغذیه دچار شده است.

سمیه خاطر نشان کرد: بهترین آرزویی که دارم این است که هرچه زودتر طلاقم را بگیرم و خودم و فرزندم زندگی جدیدی را آغاز کنيم.

«فقر» مهمترین عامل اجتماعی موثر بر سلامت روانی زنان

زنان بی‌سرپرست نیاز به حمایت شغلی دارند

به گزارش ايسنا، دکتر حامد محمدی کنگرانی ـ متخصص روانپزشکی ـ نيز فقر را از مهمترین عوامل اجتماعی موثر بر سلامت روانی زنان دانست و گفت: مهمترین آسیب‌های فراروی زنان سرپرست خانوار احساس نبود پشتوانه‌های اقتصادی و اجتماعی برای زنان است که منجر به تضعیف روحیه مشارکت در برخی از امور اجتماعی می‌شود.

وی در ادامه نابسامانی‌های روحی را از دیگر مشکلات زنان بی‌سرپرست دانست و اظهار كرد: عمدتا علائم بیماری‌های روانی از جمله افسردگی، اضطراب، وسواس، پرخاشگری و بدن درد در آنها به وضوح دیده می‌شود.

این متخصص روانپزشک توجه نهادهای کاریابی دولتی و غیردولتی به زنان بی‌سرپرست جویای کار را کم توصیف کرد و افزود: با توجه به اینکه بیشتر زنان بی‌سرپرست از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند، لازم است، برای کاهش مشکلات این دسته از زنان جویای کار امتیازات خاصی برای آنان با توجه به مهارت‌هایي که دارند در نظر گرفته شود.

بعد از فوت همسرم از شدت افسردگی گرایش به خوردن پیدا کردم

روشنک که سال 89 با همسرش ازدواج کرده است می‌گوید: همسرم در اثر تصادف فوت کرد و دچار افسردگی شدیدی شدم و به خوردن گرایش پیدا کردم به طوری که دائم میل شدید به خوردن دارم و سیر نمی‌شوم.

این زن 25 ساله گفت: کم کاری تیروئید هم دارم که از آن زمان آن را بدون درمان رها کردم و همه این عوامل دست به دست هم داد و باعث چاقی من شد.

وی با بیان اینکه بعد از فوت همسرم به یک روانپزشک مراجعه نکردم، افزود: فقط برای درمان تیروئید به متخصص غدد مراجعه کردم و با مصرف دارو از 100 کیلوگرم به 94 کیلوگرم رسیدم.

روشنک ادامه داد: امسال از نظر روحی حال مناسب‌تری دارم و صبح‌ها در پارک و بعدازظهر در باشگاه ورزش می‌کنم، اما الان کمی از معده درد اذیت می‌شوم که امیدوارم این معده دردم خوب شود.

صفورا ورداسبی ـ کارمند دانشگاه تهران ـ که 4 سال است همسرش فوت کرده است نيز می‌گوید: بعد از فوت ناگهانی همسرم دچار خلاء و ناامیدی شدم چرا که به همسرم بسیار وابسته بودم.

وی ادامه داد: بعد از مرگ همسرم سعی مي‌کردم عواطف و احساساتم را جلوی فرزندم بروز ندهم و در تنهایی گریه می‌کردم. الان کمی احساس خلاء می‌کنم، اما به کمک خداوند این موضوع را برای خودم حل کردم و الان تنها دغدغه‌ای که دارم، ازدواج پسرم است.

به گزارش ايسنا، در هر حال توجه به نیازهای روحی و مادی زنان با توجه به نقش مهمی که در تربیت نسل آینده دارند، بسیار با اهمیت است و نباید مورد غفلت واقع شود و آنچه در این خصوص می‌توان اشاره کرد این است که نباید توجه به این مسائل را تنها به برخی نام‌گذاری‌ها و مناسبت‌ها منوط کرد.