چگونه پوست انسان سفیدرنگ شد؟، خبرآنلاین

این ایده که انسان‌های اولیه با خروج از آفریقا و رفتن به سرزمین‌های شمالی توانستند با تولید مقدار کافی ویتامین دی و سالم ماندن، به پوستی لطیف نیز دست یابند؛ تا مدت‌ها تنها دلیل پیدایش سفیدپوستان بود. اما کشفیات جدید، این ایده را زیر سوال برده است.

بهنوش خرم‌روز: در آفریقای استوایی و مناطق حاره‌ای، ‌ملانین (رنگدانه‌ای که پوست را تیره می‌سازد) در برابر نور شدید آفتاب حالتی دفاعی ایجاد می‌کند. اما ملانین همچنین مانع پرتوهای فرابنفشی می‌شود که تولید ویتامین دی را در پوست به راه می‌اندازند. در مناطق حاره‌ای که پرتوهای فرابنفش به خوبی توسط لایه اوزون جلوگیری نمی‌شوند، ‌این قابلیت پوست یک نعمت است.

اما در سایر عرض‌های جغرافیایی پرتوهای فرابنفش به شدت کاهش می‌یابند،‌ و این جاست که ملانین می‌تواند برای کسانی که پوست تیره دارند دردسر شود. کمبود ویتامین دی می‌تواند منجر به نرمی استخوان شود. این بیماری در زنان می‌تواند به بدفرمی استخوان لگن منجر شود که زایمان را برای آن‌ها دشوار می‌سازد.

به گزارش نیوساینتیست، بر اساس فرضیه ویتامین دی،‌ وقتی ده‌ها هزار سال پیش انسان‌ها قاره آفریقا را ترک کردند و به اروپا رسیدند، انتخاب طبیعی موجب حذف ملانین شد. افرادی که پوست روشنی داشتند می‌توانستند میزان کافی ویتامین دی تولید کنند،‌ در حالی که کسانی که پوستشان تیره‌تر بود، احتمال بیشتری داشت که به نرمی استخوان مبتلا شوند. این فرضیه وقتی بیشتر سر و صدا کرد که مطالعات اوایل قرن بیستم نشان داد این بیماری در سیاه‌پوستان آمریکا دو تا سه برابر بیشتر از سفیدپوستان است. اشلی رابینز از دانشکده پزشکی کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی می‌گوید: «این فرضیه بسیار جذاب است و افراد کمی با آن مشکل دارند.»

رابینز یکی از معدود افرادی است که معتقد است ویتامین دی کافی لزوما اصل مسئله نبوده است. به گفته وی، ملانین تنها سد قطعی در برابر پرتو‌های فرابنفش نیست. در عرض‌های جغرافیایی بالاتر، افراد تیره پوست باید 6 تا 10 برابر سفیدپوستان در معرض نور خورشید باشند تا ویتامین دی موجود در خونشان به سطح لازم برسد. این زمان برای آفریقایی‌هایی که در انگلستان زندگی می‌کنند معادل با 2 تا 3 ساعت در سه نوبت در هفته است. وی می‌افزاید: «انسان‌های اولیه به این میزان در برابر نور خورشید بوده‌اند و به طور قطع بر اثر مانع ملانین غلبه شده است. من مطمئنم که مسئله کمبود ویتامین دی و نرمی استخوان نبوده است.»

رابینز همچنین به مطالعاتی اشاره می‌کند که نشان می‌دهند با این که افراد داوطلب سیاه‌پوست،‌ به نسبت داوطلین سفیدپوست سطح ویتامین دی خون بسیار پایین‌تری داشتند، اما بعد از دریافت پرتوهای فرابنفش، وقتی سطح متابولیت‌های ناشی از ویتامین دی بین این افراد مقایسه شد،‌ تفاوت بسیار کاهش یافته بود یا به کلی از بین رفته بود. این مطالعه حاکی از آن است که در افراد سیاه‌پوست، آنزیم‌های کبدی و کلیوی سخت‌تر کار می‌کردند تا صرف نظر از رنگدانه‌های پوست،‌ سطح متابولیت‌های فعال را در حد سفیدپوست‌ها نگه دارند. رابینز در این باره می‌گوید: «به نظر می‌رسد یک مکانیسم جبرانی در کار است. این هم دلیل دیگری برای شکست فرضیه ویتامین دی است.»

اما مایکل هولیک، متخصص ویتامین دی در دانشکده پزشکی دانشگاه بوستون بر این باور است که رابینز اشتباه می‌کند. به اعتقاد وی، نرمی استخوان یک بیماری ناتوان‌ساز است که نتایج فراوانی به بار می‌آورد. وی می‌گوید: « از بین رفتن رنگدانه‌ها باید طی تنها چند نسل اتفاق افتاده باشد. در غیر این صورت در محیط‌های شمالی اروپا ازدیاد نسلی اتفاق نمی‌افتاد.»

آستا جوزنین از بیمارستان دانشگاه اوسلو واقع در نروژ به این نکته اشاره می‌نماید که نتایج کمبود ویتامین دی فراتر از نرمی استخوان است. وی چنین توضیح می دهد که کمبود این ویتامین به دیابت، ‌سرطان، التهاب مفاصل روماتیسمی،‌ ام.اس و بیماری‌های قلبی هم مرتبط است.

جوزنین و همکارانش اخیرا مروری داشته‌اند بر سایر فرضیه‌ها در مورد این که چرا انسان‌ها به سمت داشتن پوست روشن رفته‌اند. یکی از جدل‌آمیزترین نظریات انتخاب جنسی بود: وقتی پوست روشن و حساس دیگر مانند آفریقا نادر نبود، به عنوان یک عامل جاذبه جنسی در آمد. فرضیه دیگر این است که پوست تیره بیشتر مستعد سرمازدگی در عرض‌های جغرافیایی بالاتر است و بنابراین تحت فشار انتخاب منفی در آمده است: این اظهارات نتیجه مطالعاتی بر روی سربازان جنگ کره است که ‌نشان داد در میان سربازان، بیشتر سیاه‌پوستان گرفتار سرمازدگی شده بودند.

این فرضیه‌ها جوزنین را متقاعد نمی‌کنند. وی می‌گوید:‌ « با این که هنوز بر سر فرضیه ویتامین دی توافق نظر وجود ندارد، ‌اما احتمال آن بالاتر از بقیه فرضیه‌هاست.»

از سوی دیگر رابینز به فرضیه سرمازدگی بیشتر علاقه‌مند است. وی می‌گوید:‌ « اگر افراد تیره پوست سرمازده شده باشند و نوزادان و مادرانشان دچار سرمازدگی شده باشند، بنابراین سرمازدگی هم مانند آفتاب‌سوختگی می‌تواند نیرویی قوی برای انتخاب بوده باشد.»