روز جهانی آزادی مطبوعات: بنيان قدرت دشمنان آزادی مطبوعات می‌لرزد، بيانيه گزارشگران بدون مرز

٣٨ رئيس دولت يا جنگ‌سالار دهشت‌آفرينان برای روزنامه‌نگاران

مرکزيت دستگاه سرکوب، مسئولان سياسی رژيمی آزادی‌ستيز، سازمان‌دهندگان مستقيم کارزارهای خشونت‌آميزعليه روزنامه‌نگاران، آن‌ها درندگان آزادی مطبوعات هستند ورسانه‌ها طعمه‌ی آن‌ها.

۳۸ دشمن آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۱، از آفريقای شمالی تا خاورميانه نقش‌آفرينان رويدادهای پرتنش و پرشور و هم‌چنين غم‌انگيز ماه‌های اخير هستند. در فهرست سال روان دشمنان آزادی مطبوعات تغييرات مهم در جهان عرب اتفاق افتاده است، برخی از قدرت به زير افتاده‌اند، نخستين آن‌ِها زين‌العابدين بن‌علی، رئيس جمهور تونس بود که در ۱۴ ژانويه ۲۰۱۱ قدرت را ترک کرد و زمينه‌ی امکان گذار دمکراتيک برای مردم فراهم آمد.

موقعيت ديگر دشمنان آزادی مطبوعات، مانند علی عبدالله صالح در يمن که با موج‌های اعتراضی در سراسر کشور رودرو است و يا همکار سوری‌اش بشارال‌اسعد که با دهشت‌آفرينی به خواست‌های دمکراتيک مردم پاسخ‌ها می‌دهد، با به لرزش درآمدن پايه‌های قدرت‌شان می‌تواند به زودی تغيير کند.

درباره معمرقذافی راهبر انقلاب ليبی که به راهبر خشونت کور عليه مردمش و ناديدن خواست‌های آنها بدل شده است، چه می‌توان گفت؟ و يا در باره‌ی حاکم بحرين بن عيسی آل خليفه که روزی بايد پاسخ‌گوی سرکوب گسترده معترضان دمکراسی خواه در کشورش و مرگ چهار تن از آنها در زندان، از جمله يک روزنامه‌نگار و موسس تنها روزنامه‌ی مخالفان، باشد.

‌آزادی بيان در اين منطقه، يکی از خواست‌های اوليه مردم است و گاه يکی از نخستين امتيازهای داده شد از سوی دولت‌های گذار، دستاوردی که هنوز شکننده است.

فهرست اقدامات عليه مطبوعات و رسانه‌ها در بهار عرب بهت‌آور است : از فريب‌کاری، بازداشت و دستگيری خودسرانه ، اخراج گزارشگران خارجی، تا ممنوعيت دسترسی به اطلاعات، تهديد و دهشت‌آفرينی و.. در اين چهارکشور(سوريه، ليبی، بحرين، يمن) ممانعت‌ از اطلاع‌رسانی تا حد قتل پيش رفته است. در ۱۹مارس محمد آل نبوس وب‌نگار درشهر بن قاضی ليبی، بدست تک تيراندازان به قتل رسيد، در ۱۸ مارس دو روزنامه‌نگار در يمن از سوی تيراندازان اجيرشده دولتی، هدف قرار گرفته‌ و از پای درآمدند.

در ليبی گزارش‌گران بدون مرز بيش از سی مورد بازداشت خودسرانه و به همين تعداد اخراج گزارشگران خارجی باز شماری کرده‌است. روش‌ها در همه‌جا مشابه است. در سوريه، بحرين و يا يمن، قدرت‌های حاکم، به تعديات خود برای دور نگاه داشتن رسانه‌ها از رويدادها افزوده‌اند، تا ازانتشار تصاوير سرکوب ممانعت کنند.

مطبوعات به ندرت در مناقشات تا اين حد به داوی تبديل شده است. رژيم‌های سرکوب‌گری که به شکل سنتی مخالف آزادی مطبوعات بودند، حال کنترل اطلاعات را به شاه‌کليدی ماندن در قدرت تبديل کرده‌اند.

فراموش نکنيم، روزنامه‌نگاران، چه آن‌جا که در تبادل آتش ميان معترضان و نيروهای دولتی گرفتار شدند، و چه آن‌جا که هدف مستقيم نيروهای دولتی قرار گرفتند، در هر دو حالت، خطر ناگزيری است که برای وظيفه اطلاع رسانی به جان می‌خرند.

از آغاز سال ميلادی تصويربرداران، که در اغلب اوقات در خط اول اطلاع‌رسانی و خط اول خشونت قرار دارند، هزينه سنگينی را پرداخت کرده‌اند. گزارش‌گران بدون مرز، ياد سه عکاس کشته شده در راه انجام وظيفه را گرامی می‌دارد. لوکاس ملبورگ دون‌گا، عکاس فرانسوی- آلمانی‌ که در ۱۴ژانويه ۲۰١١ به دست ماموران امنيتی در جريان تظاهراتی در شهرتونس زخمی و سه روز بعد در بيمارستان زندگی را وداع گفت، تيم هتراينگتون عکاس موسسه وانيتی فار و کريس هندورس عکاس موسه گتی ايماژ، که درشهرمصراتای ليبی به ضرب گلوله به قتل رسيدند.

دشمنان آزادی مطبوعات در ديگر نقاط جهان

در آسيا، برخی از رهبران تعويض شده‌اند، بدون آن‌که نظام آزادی‌ستيزی را که نمايندگی می‌کردند، تغيير کند. تين سين به جای تين شو در برمه قدرت را بدست گرفت. در ويتنام حزب کمونيست نگرين فوترونگ را به جانشينی نانگ دوک ‌مان به رياست حزب و کشور برگزيد. در اين دو کشور که ۱۴ روزنامه‌نگار(برمه) و ۱۸ وب‌نگار(ويتنام) در زندان به‌سر می‌برند، درنده‌ای به جای ديگری انتصاب شده است. آن‌ها نماد دو رژيمی هستند که دستگاه قضايی را در خدمت سانسور به‌کار گرفته و هيچ اميدی برای گشايش کشور نگشوده‌اند. منطق حزب واحد، منافع جناحی و حفظ وحدت ملی مشخصه اين ديکتاتورهای بسته است که از سرايت جنبش‌های آزادی‌خواهی دمکراتيک عصبی شده‌اند.

پس لرزه‌های بهار عرب بر سياست‌های دشمنان آزادی مطبوعات هوچين‌تا در چين و الهام علی اف در آذربايجان، که از سرايت آن به کشور خود بشدت می‌ترسند، بی‌تاثير نبوده است. در چين بيش از سی معترض، وکيل و مدافع حقوق بشر بدون آن‌که خبری ازسرنوشت‌شان منتشر شود، دستگير شده اند، از جمله هنرمند سرشناس بين‌المللی ای وی وی که محل بازداشت او نامعلوم است. در باکو تلاش برای تظاهرات با الگوی کشورهای عربی، مقامات آذربايجان را واداشته است که اقدامات عليه مخالفان و مطبوعات را افزايش دهند، ازجمله بازداشت تعدادی از کاربران فيس بوک، ربودن و تهديد گزارش‌گران روزنامه آزاد ليگ، دستگيری ولت وکوب کردن روزنامه‌نگارانی که سعی در پوشش خبری اعتراضات را دارند و در آخر مسدود کردن اينترنت.

ديگر درندگان آزادی مطبوعات، همچون عيساس افورکی در ارتيره، قربان‌قلی بردی محمداف در ترکمنستان، کيم جونگ ايل در کره شمالی، بدون هيچ تغييری در فهرست دشمنان آزادی مطبوعات در جايگاه خود هستند و همچنان بدترين رژيم‌های توتاليتر جهان را با شقاوتی وحشت‌آفرين هدايت می‌کنند. تمرکز افراطی قدرت، سرکوب و پروپاگاند دائمی، هيچ فضای آزادی باقی نمی‌گذارد.

دشمنان آزادی مطبوعات ايرانی- محمود احمدی‌نژاد که در انتخابات مورد مناقشه خرداد ١٣٨٨،مجددا به رياست جمهوری منتصب شد و علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، مسوولان اصلی سرکوب گسترده معترضان و برگزاری دادگاه‌های استالينی عليه مخالفان سياسی و روزنامه نگاران و مدافعان حقوق بشر، پس از اعتراض به انتخابات رياست جمهوری هستند. بيش از ٢٠٠ روزنامه‌نگار و وب‌نگار در ايران بازداشت و زندانی شدند. از اين تعداد ٤٠ نفر با اتهاماتی چون "توهين به مقام رهبری يا رئيس جمهور" و يا "جاسوسی, اقدام عليه امنيت ملی و نشر اکاذيب" همچنان در زندان بسر می‌برند. بيش از ١٠٠ روزنامه‌نگار و وبلاگ نويس مجبور به ترک کشور شده‌اند. در ايران امروز بيش از ٣٠٠٠ نفر از حرفه‌کاران رسانه‌ها به دليل توقيف رسانه و يا ممنوع کار شدن از سوی مقامات قضايی امنيتی، بيکار هستند. گزارشگران بدون مرز خواهان اعزام فوری گزارشگر ويژه سازمان ملل به ايران است. قعطنامه تعيين گزارش‌گر ويژه‌ برای بررسی و گزارش از وضعيت حقوق بشر در ايران در تاريخ ٢٤ مارس از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل به تصويب رسيده است.

در آن سوی آتلانتيک، يکی از درندگان شناخته شده آزادی مطبوعات به فهرست دشمنان آزادی مطبوعات در ٢٠١١ وارد شده است. شبه نظاميان زمين‌دار بزرگ ميگايل فاکوسه برخرم در هندوراس که در پی کودتای ۲۸ ژوئن ۲۰۰۹ با همکاری مستقيم ارتش و پليس به دهشت‌آفرينی عليه رسانه‌های مخالف اقدام می‌کنند. در اولين اقدام راديوهای محلی کوچک و کم‌درآمد را نشانه گرفته‌اند.

پاکستان و ساحل عاج، دو اولويت ٢٠١١

گزارش‌گران بدون مرز به گسترش فعاليت‌هايش در باره تعديات" جرايم سازمان يافته" عليه آزادی مطبوعات ادامه‌ می‌دهد. نخستين گزارش ‌در اين ‌باره در مارس ۲۰١١ منتشر شد. گروه‌های مافيايی به يکی از دشمنان آسيب‌رسان به آزادی مطبوعات بدل شده‌اند. در آستانه‌ی سفر کميسياريای عالی حقوق بشر سازمان ملل، ناوی پلای به مکزيک، اين گزارش تکميل و بازانتشار می‌يابد. در سال ۲۰۱۰، در مکزيک هفت روزنامه نگار به قتل رسيده‌اند. در پاکستان کشتار غم‌انگيز روزنامه‌نگاران ادامه دارد. در طی ۱۴ ماه، چهارده روزنامه‌نگار کشته شده‌اند. پاکستان يکی از خطرناک‌ترين کشورهای جهان برای مطبوعات است. در مناطق پر خطر مسوولان مطبوعات محلی، بايد موازين امنيتی حفاظت از روزنامه‌نگارانی را که بيشتر در معرض خطر هستند، افزايش دهند.

در اين دو کشور و هم‌چنين فيليپين، وجود واقعيتی به نام مصونيت از مجازات است که امنيت مطبوعات را در خطر قرار داده است. بی‌توجهی مسئولان محلی، آزادی عمل فضاحت‌بار مافيا و فساد گسترده عواملی هستند که باعث می‌شوند پرونده‌های اقدامات عليه روزنامه‌نگاران به شکل نادر به نتيجه‌ی برسند. برای آزادی مطبوعات هيچ‌ پيشرفتی بدون مبارزه با مصونيت از پيگرد قضايی، متصور نيست.

درباره اينترنت اولويت گزارش‌گران بدون مرز دفاع از بی‌طرفی اينترنت است که با تصويب برخی قوانين در خطر قرار گرفته است. گزارش‌گران بدون مرز با نگرانی شاهد اعمال فشار کم و بيش گسترده، بر روی شرکت‌های اين بخش‌ و از جمله شرکت‌های خدمات دهنده اينترنت است، که نقش هماهنگ‌کننده را در عرصه نت برعهده دارند.

ساحل عاج طی ماه‌های اخير در مرکز خبرهای جهان قرار داشت. گزارش‌گران بدون مرز در پی انجام ماموريت رصد کردن رسانه‌‌ای کارزار انتخاباتی رياست جمهوری در ماه‌های اکتبر و نوامبر ۲۰۱۰ همچنان وضعيت اين کشور را تحت نظر دارد و از جمله اولويت‌ها سال روان سازمان است. از حمله عليه روزنامه‌نگاران موافق با ال‌حسن اوتارا تا خطر تضيقات عليه هواداران لوران بک بو، پس از کسب قدرت از سوی رقيبش در ماه آوريل سال جاری، از نزديک بحران را دنبال می‌کند. در ترکيه (که گزارشگران بدون مرز ماموريتی در ماه آوريل انجام داد) ورای قوانين آزادی‌ستيز، از جمله قانون مبارزه با تروريسم و اقدام عليه امنيت دولت، رفتار دستگاه قضايی به دليل عدم آگاهی قضات از کارکرد مطبوعات تحقيق‌گرا، پرسش برانگيز است. دستگيری احمد سيک و نديم سنير دو روزنامه‌نگار مشهورترک برای کارهای تحقيقی‌شان در باره‌ی سازمان ارگانکن و عملکرد دستگاه قضايی و پليس ترک به خوبی نشانگر اين پديده است.

در منطقه اقليم کردستان عراق، نيروهای امنيتی احزاب در حاکميت، پاسخ مردم معترض و نااميد را با خشونت پاسخ دادند که روزنامه نگاران در صف اول اين اعمال خشونت‌ها بودند.

ويتنام در زير سيطره‌ی حزب کمونيستی که از برادر بزرگ چينی خود در عرصه عمومی و سرکوب الگوبرداری می‌کند، پيگرد قضايی عليه روزنامه‌نگاران و شهروند وب‌نگاران را افزايش داده است.

چين و ايران بزرگ ترين زندان روزنامه‌نگاران در جهان هم‌چنان از سوی گزارشگران بدون مرز تحت نظر قرار دارند.

برای بسياری از کشورهای جهان هم‌چون آذربايجان، ويتنام، اريتره و ديکتاتورهای آسيای مرکزی و در صدر آن‌ها ترکمنستان، ازبکستان، سکوت جامعه جهانی تنها قابل محکوم کردن نيست اين سکوت به معنای همدستی با اين رژيم هاست.

ما دولت‌های قانون‌مدار را فرا می‌خوانيم که در دفاع از آزادی مطبوعات در پشت منافع اقتصادی و ژئوپوليتک پنهان نشوند.