بخش بزرگی از ديپلمات‌های ايرانی ماموران امنيتی هستند، گفت‌وگوی بامدادخبر با عبدالکريم لاهيجی

بامدادخبر - عبدالرضا احمدی: جان برد وزير امور خارجه کانادا، «حمايت حکومت ايران از تروريسم» و «نقض حقوق بشر» توسط اين حکومت را از جمله مهم‌ترين عوامل تعطيلی سفارت کانادا در ايران عنوان نموده است. آنچه در ادامه می‌خوانيد، گفتگو با دکتر عبدالکريم لاهيجی، حقوقدان و نايب‌رييس فدراسيون بين‌المللی جامعه‌های حقوق‌ بشر است. آقای لاهيجی در اين گفتگو با ارزيابی علل تعطيلی سفارت کانادا به تاثير اين اقدام در مهار نقض حقوق بشر توسط حکومت ايران پرداخته است.

ارزيابی شما از اقدام اخير کانادا چيست؟ و دلايل چنين اقدامی را چه می‌دانيد؟

مسلم هيچ کشوری بی‌جهت تصميم نمی‌گيرد که روابطش را با کشوری ديگر قطع کند، يا اينکه مثلا ديپلمات‌هايش را از کشوری فرا بخواند و يا ديپلمات‌های کشوری را اخراج کند. زمانی که بر خلاف کنوانسيون وين يک کشوری مصونيت محل سفارت، مصونيت ديپلمات‌ها را تامين نمی‌کند و يا نمی‌تواند تامين نمايد اينجاست که کشوری که به حقوقش تجاوز شده است حق دارد که بر طبق مصالح ملی‌اش عمل نمايد.
در خصوص اقدام اخير کشور کانادا همان‌طور که در بيانيه رسمی آن نيز اعلام شده است سه دليل عمده برای قطع روابط ديپلماتيک اين کشور وجود دارد؛ اول حمله به سفارت انگليس در تهران که سال گذشته رخ داده است. دومين دليل مسائل مربوط به حقوق بشر است؛ روابط ايران و کانادا ۱۰ سال است که تيره گشته، بعد از قتل ناشی از شکنجه خانم زهرا کاظمی که مليتی ايرانی-کانادايی داشت روابط بين اين دو کشور بد‌تر و بد‌تر گرديد. در پرونده قتل خانم کاظمی که من هم به عنوان مشاور حقوقی وکيل پسر خانم کاظمی در آن شرکت داشتم و در جريان کامل اين پرونده بودم و اطلاع دارم که مرگ ايشان يکی از عوامل مهم در تيره شدن روابط دوکشور بود. در کنار اين موارد حمايت ايران از حکومت سوريه نيز عامل ديگری بود که به اين اقدام منجر گرديد.

دولت کانادا همانطور که گفتيد يکی از علت‌های خود را نقض حقوق بشر توسط حکومت ايران اعلام نموده است. به عقيده شما همه گير شدن اين سياست توسط ديگر کشور‌ها و تعطيلی ديگر سفارتخانه چه ميزان می‌تواند در مهار نقض حقوق بشر در ايران موثر باشد؟
ما طی سال‌های گذشته و به ويژه پس از وقايع بعد از انتخابات رياست جمهوری هر زمان که موضوع ضمانت اجرايی تصميمات سازمان ملل چه در شورای حقوق بشر و چه در مجمع عموی سازمان ملل مطرح گرديده اشاره نموده‌ايم که بايد به دنبال ضمانت‌های اجرايی سياسی هم باشيم.
ما طرفدار قطع روابط سياسی نيستيم ولی بار‌ها گفته‌ايم که دولت‌ها به خصوص دولت‌های غربی که به نوعی خودشان را موظف می‌دانند نسبت به مساله حقوق‌بشر موضع‌گيری کنند بايد تعداد ديپلمات‌های خودشان در ايران و همچنين ديپلمات‌های ايران در کشورهای خودشان را به حداقل ممکن برسانند.
در کشورهای بزرگ مانند کانادا و کشورهای اروپايی بيش از ۱۰۰ نفر ايرانی به عنوان ديپلمات مشغول کار هستند که بخش بزرگی از اين افراد غالبا ماموران امنيتی هستند؛ بنابراين بله، من موافق اين هستم که کشورهای ديگر هم از تصميم کانادا در قبال ايران تاسی کنند و حداقل تعداد ديپلمات‌های خودشان را در ايران و تعداد ديپلمات‌های جمهوری اسلامی را در کشور خودشان به حداقل ممکن برسانند.

به نظرتان اتخاذ چنين تصميماتی هزينه‌هايی را برای مردم خواهد داشت؟ و به بيان ديگر هزينه اصلی چنين اتفاقاتی به حکومت وارد خواهد شد يا به مردم؟
با توجه به اينکه نتيجه قهری چنين تصميماتی در وهله اول باعث انزوای بيشتر جمهوری اسلامی در عرصه بين‌المللی خواهد بود به خصوص با تصميمی که ديروز سازمان بين‌المللی انرژی اتمی در خصوص ايران گرفت، مسلم است که نتايج چنين اقدامی متوجه مردم ايران نيز خواهد شد، ولی بيشترين هزينه به نظرم در ارتباط با ندادن ويزا به ايرانيانی که از ايران قصد خروج دارند خواهد بود و در مورد ايرانيانی که خارج از ايران هستند می‌توانند روابط کنسولی را از طريق آن کشور و يا احتمالا کشور ثالث ديگری ادامه دهند. بنابراين من فکر نمی‌کنم برای ايرانيانی که در کشورهای خارج ايران هستند مشکل حادی پيش بيايد.