گزارش شيرين عبادی از وضعيت حقوق بشر در ايران در ماه آذر ۱۳۹۱

شيرين عبادی، مدافع حقوق بشر و برنده جايزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش های ماهانه خود، به بررسی وضعيت حقوق بشر در ايران در ماه آذر۱۳۹۱ پرداخت. به گزارش سايت کانون مدافعان حقوق بشر، خانم عبادی در مقدمه گزارش ماه آذر۱۳۹۱ به وضعيت کودکان در ايران اشاره کرده است. او در گزارش خود ابتدا به آتش سوزی در دبستانی اشاره کرده است که در پی آن ۳۱ دانش آموز زخمی و کشته شدند. خانم عبادی همچنين به مساله ايدز در کشور و کاهش سن ابتلا به ايدز در ايران پرداخته است. اين مدافع حقوق بشر در ادامه با انتقاد از بی توجهی مسوولان حکومتی به سرنوشت "بی صداترين قشر جامعه" يعنی "کودکان"، خواستار توجه بيشتر به آينده سازان فردا شده است.

خانم عبادی در ابتدای گزارش خود با انتقاد از بی توجهی مسوولان حکومتی به سرنوشت "بی صداترين قشر جامعه" يعنی "کودکان" که براساس گزارش هفته نامه اکونوميست، ايران در جدول بهترين کشورها برای آينده کودکان، در بين هشتاد کشور جهان، رتبه پنجاه و هشتم را احراز کرده است نوشت که در جدول مشابهی که در سال ۱۹۸۸ منتشر شده است، با وجودی که ايران ۸ سال جنگ با عراق را پشت سر گذاشته بود، در جايگاه چهل و هشتم قرار داشت.

اين مدافع حقوق بشر در اين خصوص به موضوع ابتلای چهار درصد کودکان کار به ايدز که براساس گفته رييس کميسيون بهداشت مجلس شورای اسلامی ايران، سن ابتلا به آن در ايران به سنين ۱۱ تا ۱۳ سال کاهش يافته است، از نبود برنامه آموزشی در خصوص ايدز در مدارس و رسانه های ايران انتقاد کرد.

برنده جايزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش خود که به دو زبان فارسی و انگليسی منتشر می شود، در سه بخش "حقوق مدنی و سياسی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "ميراث فرهنگی و محيط زيست" به بررسی وضعيت حقوق بشر در ايران پرداخته است. در بخش حقوق مدنی و سياسی در کنار نام فعالان سياسی و مدنی که برای اجرای حکم به زندان فراخوانده يا بازداشت شده اند، به فشارهای وارد شده بر خانواده زندانيان سياسی و عقيدتی نيز پرداخته شده است.

متن گزارش ماه آذر ۱۳۹۱ شيرين عبادی که در اول دی ماه منتشر شده، به شرح زير است:

گزارشی مختصر از وضعيت حقوق بشر در ايران در ماه آذر ۱۳۹۱

مقدمه

خبرگزاری کار ايران (ايلنا) در گزارشی در آذر ماه ۱۳۹۱ اعلام کرد که «در مدرسه دخترانه ای در استان آذربايجان غربی به علت نشت نفت از بخاری مدرسه و انفجار آن، ۳۱ تن از دانش آموزان اين دبستان مصدوم شدند» که از آن ميان، دو تن از دانش آموزان به نام های سيدان يگانه و الهام (آمنه) اسماعيل‌پور فوت کردند. متاسفانه گزارش فوق، نمونه ای از وضعيت اسفبار مدارس ايران را ارائه می دهد؛ مدارسی که دارای بافت قديمی بوده و به شدت فرسوده هستند و حادثه ای نظير آنچه که گفته شد، همه ساله در ديگر مدارس ايران گزارش می شود.

همچنين در طول دو ماه گذشته، تعدادی اتوبوس حامل دانش آموزان که مسوولان مربوطه آنان را برای بازديد از آثار باقی مانده از جنگ ايران و عراق به آن مناطق می بردند، به علت عدم رعايت استانداردهای لازم جهت انجام چنين سفرهايی، دچار سانحه شده است که در مجموع بيش از ۵۰ دانش آموز کشته و زخمی شده اند. اما متاسفانه همچنان برنامه اعزام اجباری دانش آموزان به مناطق مذکور ادامه دارد و اين برنامه به عنوان بخشی از درورس اجتماعی آنان معرفی شده است.

بی توجهی مسوولان حکومتی به سرنوشت "بی صداترين قشر جامعه" يعنی "کودکان" باعث شده است تا براساس گزارش هفته نامه اکونوميست، ايران در جدول بهترين کشورها برای آينده کودکان، در بين هشتاد کشور جهان، رتبه پنجاه و هشتم را احراز کند. اين در حالی است که در جدول مشابهی که در سال ۱۹۸۸ منتشر شده است، با وجودی که ايران ۸ سال جنگ با عراق را پشت سر گذاشته بود، در جايگاه چهل و هشتم قرار داشت.

از سوی ديگر براساس گفته رييس کميسيون بهداشت مجلس شورای اسلامی ايران، سن ابتلا به ايدز در ايران به سنين ۱۱ تا ۱۳ سال کاهش يافته و بيشترين علت افزايش ايدز از طريق روابط جنسی بوده است. همچنين براساس گزارش ديگری، چهار درصد کودکان کار در ايران به ايدز مبتلا هستند. در چنين شرايطی نه تنها هيچگونه برنامه آموزشی در خصوص ايدز در مدارس ايران وجود ندارد بلکه حتی در رسانه های ايران نيز مطرح نمی شود. اين در حالی است که طبق مصوبه هيات دولت در ماه گذشته، کاندوم جز اشياء لوکس تلقی و ورود آن به ايران ممنوع شده است.

نکته ديگر در حالی است که شاهد کاهش ميزان رفاه کودکان ايرانی هستيم و براساس گزارش های دولتی همه ساله يک ميليون دانش آموز به علت فقر نيمکت مدرسه را رها کرده و برای دستيابی به لقمه ای نان، راهی خيابان ها شده تا گدايی يا دست فروشی کنند و همچنين در کشوری که براساس گفته رييس سازمان نهضت سواد آموزی ده ميليون ايرانی بالای شش سال، توانايی خواندن و نوشتن ندارند که از ميان آنان حدود ۳ ميليون و ۵۰۰ هزار نفر در گروه سنی بين ۱۰ تا ۴۰ سال قرار می گيرند، رهبر جمهوری اسلامی ايران دستور توقف برنامه کنترل مواليد را داده است. بنابراين برنامه ريزان حکومتی با ارائه تسهيلاتی، شهروندان را به داشتن اولاد بيشتر تشويق کرده و سعی دارند تا ميزان جمعيت کشور را به ۱۲۰ ميليون نفر افزايش دهند.

از همين رو برنامه ريزی های غلط آموزشی و سياست های کلان اقتصادی که بر اساس اولويت های نظامی طراحی شده است، همراه با سوء مديريت و فساد اداری، آينده کودکان ايران را تهديد می کند. «کودکان، آينده سازان فردا هستند؛ امروز بايد به فکر فردا باشيم.»

علاوه بر مطالبی که در بالا بيان شد، خلاصه ای از وضعيت نقض حقوق بشر در ايران در آذر ماه ۱۳۹۱ در پی می آيد. اين گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سايت ها و رسانه های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسيده است و در سه بخش و به ۲ زبان فارسی و انگليسی منتشر می شود.

وضعيت حقوق بشر در ايران در ماه آذر ۱۳۹۱

الف- وضعيت فعالان سياسی – اجتماعی دگر انديش

۱) در اين ماه ۲۳ نفر بازداشت شدند که برخی پس از چند روز با وثيقه آزاد شدند. بازداشت شدگان عبارتند از: حسين فلاح- فعال مدنی-، بهروز قبادی، چهار تن از اعضای حزب پان ايرانيست به نام های ميلاد دهقان، حجت کلاشی، اوژن اکبری و اکبر جاويد، چهار تن از اعضای جبهه ملی ايران به نام های کورش زعيم، عيسی خان حاتمی، محمد اويسی و محسن رهامی، ۱۵ شهروند اهل اهواز به نام های علی چبيشاد، حسين چبيشاد فرزند علی، صلاح الدين چبيشاد فرزند علی، حبيب سيلاوه، سيد ياسين موسوی، سلمان چايان، محمد چايان، کريم چايان، آشور شميکلی، جليل تاتوره، قاسم زرگانی، رحيم حميدی، مکی بريهی، محمد ناصری و اميد دهدار زاده.

۲) محمدصادق ربانی املشی- استاد دانشگاه و عضو شورای ملی صلح- برای اجرای سه سال حبس تعزيری، سعيد حائری- عضو سابق کميته گزارشگران حقوق بشر- برای اجرای حکم دو سال حبس تعزيری و تحمل ۷۴ ضربه شلاق، عسل اسماعيل زاده- فعال مدنی- برای اجرای حکم ۴ ماه حبس تعزيری و ۷۴ ضربه شلاق، علی ذاکری از شهروندان معترض به نتيجه انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸، حسن ارک، احمد رياضی، حميدی شفيق و عزيزالله پورولی از فعالان مدنی آذربايجان جهت گذراندن حکم خود روانه زندان شدند.

۳) جمشيد زارعی، تقی سلحشور و وحيد شيخبيگلو از فعالان مدنی آذربايجان برای اجرای حکم قضايی احضار شدند. همچنين محمد ملکی، استاد بازنشسته دنشگاه تهران پس از آنکه منزلش مورد تفتيش قرار گرفت به دادسرا جهت اجرای حکم زندان احضار شد.

۴) علی رشيدی، اقتصاددان و عضو هيئت رهبری جبهه ملی ايران به دو سال زندان و پنج سال محروميت از حقوق اجتماعی، مريم بهرمن- فعال زن- به هشت ماه حبس تعليقی و عطاء الله محمديان، اسدالله ساعدموچشی، عابدين ساعدموچشی، مهدی ساعدموچشی، علی‌محمد ساعدپناه، فردين ساعدموچشی، صابر ايوبی و حامد اوسطی، ۸ نفر از پيروان مکتب قرآن در شهرستان موچش به يک سال حبس تعليقی محکوم شدند.

۵) محمدژيان مفتی‌زاده، حسين علايی، فؤاد مردوخ روحانی و ابوبکر امينی از پيروان مکتب قرآن سنندج به وزارت اطلاعات، هاشم آقاجری، استاد دانشگاه و عضو سازمان مجاهدين انقلاب اسلامی ايران و احمد منتظری فرزند آيت الله منتظری به دادگاه احضار شدند. همچنين برای سعيد منتظری، فرزند ديگر آيت الله منتظری در پی احضار به دادسرا، قرار کفالت صادر شد.

۶) جلسه دادگاه کاظم دهقان، حميد آرايش، محمد علی شمشيرزن، اميد علی اکبری، غلامعلی بيرمی و مهرداد کشاورز، شش تن از دراويش ساکن کوار برگزار شد.

۷) وضعيت برخی زندانيان سياسی- عقيدتی همچنان نامناسب گزارش می شود که از جمله می توان به موارد زير اشاره کرد: محمد سيف زاده از اعضای مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر، عبدالله مؤمنی از اعضای سازمان ادوار تحکيم وحدت و سيدمحمد ابراهيمی که بر اساس تشخيص پزشکان بايد به بيمارستان منتقل می شدند اما تاکنون اين اعزام صورت نگرفته است. همچنين بازجويان وزارت اطلاعات از معاينه ميرطاهر موسوی توسط پزشکی قانونی بر اساس خواسته دادستانی تهران، ممانعت کردند.

۸) يکی ديگر از موارد نقض حقوق بشر، تهديد و مجازات غيرعادلانه بستگان زندانيان سياسی است که مبادرت به اطلاع رسانی در خصوص عضو زندانی خانواده خود کرده اند. در اين ماه با گذشت بيش از يک ماه از بازداشت مهدی خزعلی، همسر، دختر و حسين خزعلی برادر مهدی خزعلی به دادسرای انقلاب احضار شدند. همچنين يکی از دختران ميرحسين موسوی و زهرا رهنورد، در پی اطلاع رسانی ها درباره وضعيت پدر و مادرشان که در حصر بسر می برند، از ملاقات با پدر و مادر خود محروم شد. از سوی ديگر کمال شريفی- زندانی سياسی- و حبيب الله گلپری‌پور- زندانی سياسی کُرد محکوم به اعدام- از داشتن ملاقات با خانواده خود محروم هستند. اين موارد در حالی است که بازجوی عليرضا رجايی، عضو شورای فعالان ملی – مذهبی و روزنامه نگار که اينک در زندان دوران محکوميت خود را طی می کند، به همسر اين زندانی سياسی گفته است که از عليرضا رجايی طلاق بگيرد.

۹) نيروهای امنيتی با حضور در مراسم چهلمين روز درگذشت ستار بهشتی، وبلاگ نويسی که در زندان درگذشت، با خانواده او درگير و مادر ستار بهشتی را مورد ضرب و شتم قرار دادند.

۱۰) آذر منصوری، عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت ايران اسلامی، از تدريس در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری تعليق شد.

۱۱) احمدرضا احمدپور، روحانی زندانی در اعتزاض به وضعيت خود در زندان دست به اعتصاب غذا زد.

ب- وضعيت کتاب و مطبوعات ، نويسندگان و روزنامه نگاران

۱) مهرداد سرجوئی، خبرنگار پارلمانی برای اجرای حکم ۳ سال حبس و مصطفی بادکوبه‌ای، اديب و شاعر منتقد دولت، جهت اجرای حکم ۱۸ ماه حبس، به زندان اوين منتقل شدند.

۲) شاهو حسينی، روزنامە نگار و معلم مهابادی به پنج سال حبس محکوم شد.

۳)هفته نامه "نصير بوشهر" با حکم دادستان بوشهر و روزنامه محلی "وارش" استان مازندران توقيف شدند.

۴) احمد زيدآبادی،روزنامه نگار زندانی و دبير کل سازمان ادوار تحکيم وحدت که در مرخصی درمانی به سر می برد و سه نفر از مديران زندانی سايت مجذوبان نور به نام های حميدرضا مرادی، مصطفی دانشجو و رضا انتصاری که برای درمان در بيمارستان بستری بودند، به زندان بازگردانده شدند.

۵) عيسی سحرخيز، روزنامه نگار زندانی که در بيمارستان بسر می برد، توسط مأموران امنيتی به زمين کوبيده شد.

۶) مدير مسئول پايگاه خبری سبزپرس و محمد نوری زاد، روزنامه نگار و نويسنده به دادسرا احضار شدند.

۷) باران کوثری، بازگير سينما اعلام کرد که از فعاليت هنری منع شده است.

۸) دولت جمهوری اسلامی ايران با ابلاغ دستور حذف بخش هايی از فيلم "من مادر هستم"، اعلام کرد که از اکران اين فيلم در شهرهای مذهبی جلوگيری می شود. همچنين به سيد علی صالحی، شاعر و منتقد نوپرداز معاصر اعلام کرد که در صورت حذف ۱۲۰ صفحه از ۱۵۰ صفحه مجموعه اشعارش، به اين کتاب اجازه انتشار خواهد داد. از سوی ديگر هرمز همايون پور، مدير انتشارات کتاب روشن از تعطيلی کتابفروشی روشن پس از تمديد نشدن مجوز اين موسسه انتشاراتی توسط دولت، خبر داد.

۹) ۲۳ نفر از مديران مسوول روزنامه های در حال انتشار، در نامه ای اعلام کردند که اگردر خصوص گرانی کاغذ تصميمی فوری اتخاذ نشود، رسانه هايشام به اجبار تعطيل می شود.

پ- ساير موارد نقض حقوق بشر

۱) در ماه آبان تعداد ۷ نفر اعدام شده اند: دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه از اعدام ۴ نفر در اين منطقه خبر داد. رسانه های وابسته به دولت ايران اتهام سه نفر از اين افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر و يک نفر ديگر را تجاوز به عنف اعلام کردند. «م- هـ» در سمنان و «ايرج.م»، «محمود.ت» و «نعمت‌الله.ع» در زاهدان اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت ايران اتهام آنان را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند.

۲) نيروهای امنيتی مانع از ملاقات فعالان سياسی و مدنی اصفهان با اکبر هاشمی رفسنجانی، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام شدند.

۳) دادستان کل کشوراز بازداشت دو نفر در ارتباط با پرونده مهدی هاشمی، فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی خبر داد.

۴) برخی رسانه های رسمی ايران گزارش دادند که تعداد زيادی استوديوی زير زمينی که به گفته آنان مروج ابتذال و مرتبط با ضد انقلاب و دشمنان ملت ايران بوده اند، کشف و ۳۰ نفر از عوامل اين شبکه ها بازداشت شده اند.

بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی

۱) وضعيت اقتصادی در ايران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ برای مثال نرخ تورم در آبان ماه ۱۳۹۱ به ۲۶.۱ درصد رسيد که اين عدد در طول ۱۵ سال اخير سابقه نداشته است. اين در حالی است که به علت شرايط بد اقتصادی و کمبود مواد اوليه که عمدتا ناشی از سوء مديرت اقتصادی و همچنين تحريم های سياسی است، تعداد زيادی از کارگران نتوانسته اند ماه ها دستمزد خود را دريافت کنند. در خصوص وضعيت کارگران می توان به موارد زير اشاره کرد:

نائب رييس سنديکای کارخانجات چای شمال ايران اعلام کرد که از مجموع ۱۸۰ کارخانه چای در شمال کشور، بيش از ۶۵ واحد توليدی چای به سبب سياستگذاری های غيرکارشناسانه دولت در خريد برگ سبز از چايکاران، تعطيل شده است. همچنين ۳۰ کارگر کارخانه صنايع فلزی ايران، پس از اتمام قرارداد توسط کارفرمای دولتی اين واحد توليدی، ۴۰۰ کارگر کارخانه زاگرس خودرو با تعطيلی اين کارخانه و ۵۵ کارگر از شرکت قطار شهری اهواز پس از اعلام اعلام قطع همکاری با اين شرکت، بيکار شدند. از سوی ديگر کارگران مجتمع دامداری مهاباد در سال جاری ۷ ماه حقوق و دستمزد دريافت نکرده‌اند. ۲۴۰۰ کارگر کارخانه‌های پروفيل ساوه و نورد لوله صفا نيز در اعتراض به عدم پرداخت شش ماه از دستمزدهای خود، دست به اعتصاب زدند.

۲) گزارش سالانه شفافيت بين المللی نشان می دهد که ايران از نظر فساد حکومتی در بين ۱۷۰ کشور جهان، در رتبه ۱۳۳ قرار دارد. ايران در گزارش شفافيت بين المللی سال ۲۰۱۱ ميلادی در رتبه ۱۲۰ قرار داشت که در سال جاری ده رتبه تنزل کرده است.

۳) پدر هادی دانشيار، فعال کارگری بازداشت شد.‎ اين در حالی است که سيد هادی دانشيار، فعال کارگری به سه سال حبس تعزيری محکوم شده است.

۴) شهناز سگوند، همسر علی نجاتی، عضو هيئت مديره سنديکای کارگران نيشکر هفت تپه پس از احضار مجدد به دادسرا، تفهيم اتهام شد.

۵) رضا شهابی، عضو هيئت مديره سنديکای شرکت واحد، در اعترض به برخورد توهين آميز مامور زندان در بيمارستان و همچنين عدم پيگيری مسئولان زندان نسبت به وخامت وضعيت جسمی اش، دست به اعتصاب تر و دارو زد.

۶) رامين زندنيا٬ بها ملکی٬ پيمان نودينيان، علی قريشی، کمال فکوريان٬ مصطفی سربازان، عزت نصرتی، پرويز ناصحی٬ محمد صديق صادقی٬ هيوا احمدی و رضا وکيلی، يازده تن از اعضای کانون صنفی معلمان کردستان هر کدام به چهار ماه حبس که به مدت دو سال به حالت تعليق در می آيد، محکوم شدند. همچنين حکم تبعيد مختار اسدی از اعضای انجمن صنفی معلمان کردستان برای پنجمين سال متوالی و حکم ممنوع الخروجی هاشم خواستار، فعال فرهنگی مجددا تمديد شد.

۷) ۴۷ نفر از کارمندان ميراث‌فرهنگی کرمان حدود پنج ماه حقوق دريافت نکردند.

۸) مسئولان دانشگاه پيام نور مهاباد با درخواست جمعی از اعضای انجمن های اين دانشگاه، جهت گردهمايی به منظورابراز همدردی با کودکان پيرانشهری که همکلاسی هايشان در آتش سوزی يک مدرسه جانباخته بودند، مخالفت کردند.

بخش سوم- ميراث فرهنگی و محيط زيست

اخبار منتشر شده از ميراث فرهنگی و محيط زيست در آذرماه نيز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعيت اين حوزه دارد.

۱) آمارهای دولتی حاکی از آن است که چوب بهره برداری شده در مجموع سال های ۸۹ و ۹۰ از جنگل های شمال ايران بالغ بر ۱.۵ ميليون مترمکعب است.

۲) ۲۵۰ اصله درخت پارک جنگلی جهان‌نما توسط پيمانکاران وزارت راه و شهرسازی قطع شد.

۳) نفوذ آب به شالوده برج آزادی تهران، بنای اين برج را تهديد می کند.

۴) انفجار شیء ناشناس در جزيره لارک که به گفته اهالی اين جزيره شبيه به مين دريايی بوده است، جان دو کودک را گرفت.

خاتمه

در پايان اين گزارش ماهانه توجه مقام های مسئول جمهوری اسلامی ايران را به وضعيت کودکان ايرانی به ويژه کودکان کار و سرنوشت کودکان بد سرپرست يا فاقد سرپرست و همچنين ضرورت تأمين حداقل رفاه و تحصيل رايگان برای کليه کودکان ايرانی، جلب می کنم. «کودکان، آينده سازان فردا هستند؛ امروز بايد به فکر فردا باشيم.»

شيرين عبادی
مدافع حقوق بشر و برنده جايزه صلح نوبل ۲۰۰۳

اول دی ۱۳۹۱

توضيح: علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاعات بيشر در خصوص اين گزارش به سايت ها و خبرگزاری های زير مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، خبرگزاری رسمی ايران (ايرنا)، خبرگزاری کار ايران (ايلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سايت های کانون مدافعان حقوق بشر، جرس، الف، کميته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نيوز، سنی آنلاين، کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکريان، ندای سبز آزادی، راديو زمانه، راديو فردا و بی بی سی.