محمد خاتمی: صحنه را خالی کنيم، ظالمان عرصه را پر می‌کنند

کلمه - رئيس‌جمهور سابق کشورمان سخنان خود را با تسليت ايام فاطميه گفت:« حضرت زهرا يک عالم است، عارف است، زاهد است، دارای بينشی قوی است و البته معصوم است، همچنين که پيامبرعظيم الشان اسلام و اوليای گرام اينگونه بوده‌اند.»

به گزارش روابط عمومی دفتر سيد محمد خاتمی، رئيس بنياد باران ادامه داد:« در ورای اينها و به خاطر همه اين خصوصيت‌ها؛ زهرا(س) يک الگو و معلم است، معلم زندگی دين خدا دين هدايت است، هدايت انسان به سوی کمال و اين بزرگواران راه کمال را پيمودند و به ما نشان دادند و بخصوص زندگی را برای ما معنا کردند.»

خاتمی در مراسم عزاداری حضرت فاطمه(س) که به سنت هر ساله با حضور گسترده چهره‌های سياسی و مذهبی، هنرمندان، اساتيد دانشگاه و اقشار مختلف مردم در دفتر وی بزگرار شد با بيان اينکه در مورد دين دو بينش و ديدگاه يک بعدی به ويژه در خصوص اسلام وجود داشته است، اظهار داشت:«يک ديد، ديد صوفيانه است که دين را فقط متکفل کمال بخشيدن آدمی و رسيدن او به کمال ابدی می‌داند. البته هدف اقصی دين نيز همين است که انسان به زندگی جاويد کمال يافته برسد.»

وی تصريح کرد:«مشکل کار اين است که به تعبير فارابی اين ديد می‌گويد درک وجود حقيقی مستلزم ترک وجود طبيعی است. يعنی شما بايد دنيا را رها کنيد، در خود فرو رويد تا به کمال واقعی برسيد، غافل از اينکه اگر شما دنيا را رها کنند دنياخواران و دنياداران، شما را و زندگی و دنيا را رها نمی‌کنند بلکه دنيا را بر شما سخت می کنند و جای شما را می‌گيرند.»

رئيس دولت اصلاحات با تاکيد بر اينکه «خالی کردن صحنه زندگی به قصد رسيدن به هدف غايی، سبب می‌شود که ظالمان، زورگويان و دنياخواران عرصه را پر کنند»، ادامه داد:« به همين دليل فارابی اين بينش را از اقسام مدينه جاهله می داند که می گويد درک وجود حقيقی مستلزم ترک وجود طبيعی است، دنيا را نفی می کنند و طبعا زندگی مدنی و اجتماعی و پرداختن به آن زندگی را مورد غفلت قرار می‌دهند.»

خاتمی در تشريح ديد دوم که به ظاهربينان تعلق دارد، گفت:« آنها دين را در ظواهر می بينند، ظواهری که مهم هستند اما قالب و صورتی هستند برای يک واقعيت بزرگتر. البته هدف اصلی و نهايی دين، رساندن انسان به کمال است و کمال واقعی و اصلی در جهان ديگر تحقق پيدا خواهد کرد يا بهتر بگوييم نتيجه کمال در اين دنيا در دنيای ديگر ظاهر می‌شود و هدف اصلی دين هم اين است.»

وی سپس با طرح اين سئوال که«از آنجا که انسان به وجود می‌آيد تا به نشئه ديگر می‌رسد،چه بايد کرد؟»، اظهار داشت:«ديد اول می گويد اين فاصله را رها کنيد و ديد دوم می گويد فقط به ظواهر بپردازيد و نه به عمق‌ها.متاسفانه بر اثر حکومت‌های جبار و مسبتند، هم ديد صوفيانه بر دنيای اسلام به اين معنا تقويت شده و هم ظاهرگرايی و ظاهر بينی، قدر ديد و درصدر نشست و وآنچه فراموش شد روح دين است.»

رئيس دولت اصلاحات تصريح کرد:« علاوه بر رسالتی که دين برای کمال بخشيدن به انسان دارد و هر انسانی بايد با عرفان و آگاهی و عبادت و سلوک و معنويت آن مراحل کمالی را درک کند تا بتواند آن نتايج کمال را در زندگی جاويد و ابدی ببينيد، دين ناظر بر زندگی اين جهانی هم هست، دست کم با برداشتی که ما داريم و در واقع در مقايسه اسلام با ساير دين‌های بزرگ، به اين بخش زندگی عنايت و توجه شده است.»

به گفته خاتمی اين بدان معناست که شهر خدای آگوستين در برابر شهر دنيا در اسلام با يکديگر عجين می‌شود، در واقع شهر خدا در همين زمين و به دست خود انسان بايد محقق شود.

وی يادآورد شد:«در اينجاست که روح دين اهميت فراوان پيدا می‌کند، ظواهر دينی هم ناظر به اين روح است و اگر از اين روح تهی شد ارزشی ندارد. به نظرم برای اين روح می‌توان مشخصاتی را جستجو کرد ولی اجمالا اشاره می کنم که آن روح، عدالت است و اخلاق.»

رئيس‌جمهور سابق کشورمان با اشاره به آيه شريفه« لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»، اظهار داشت:« در اينجا محور خود انسان و آگاهی است.اين انسان است که بايد به قسط و عدل و عدالت در همين دنيا قيام کند و در روابط و مناسبتاتی که در جامعه برقرار می‌شود عدالت و اخلاق حاکم باشد و انسان متکفل و مسئول در برابر اين مسئله است.»

وی ادامه داد:« پيامبر فقط معلم است و مذکر، اين انسان است که بايد با آگاهی خود قسط را برقرار کند، اخلاق و عدالت، روح زندگی اين جهانی است که اگر بود آن زندگی، زندگی مناسب دينی است و اگر نبود، هرنامی داشته باشد آن زندگی، زندگی مطلوب دينی نيست.»

رئيس بنياد باران، پيامبراکرم(ص)، حضرت زهرا(س) و حضرت اميرالمومنين(ع) را نمونه معلمان چنين زندگی‌ای دانست و گفت:« وقتی می‌گوييم عدالت و اخلاق، منظور عدالت و اخلاق شخصی نيست البته مهم است بلکه منظور اين است که سيستم و نظام عادلانه و اخلاقی باشد.»

وی در ادامه و پيش از قرائت فرازی از فرمايشات حضرت صديقه طاهره، گفت:«امروز در فن تحليل در دنيا مطرح است گرايش‌های مختلفی وجود دارد، از جمله اينکه وقتی ما به يک متن مراجعه می کنيم يک گفته يا نوشته را می‌بينيم، بايد به آن سوی آن برويم و ناگفته را ببينيم و ناشنيده و نانوشته را ببينم، البته در اصول ما هم بحث ابتدايی اينکه ممدوح و مفهوم گفته شده است.»

خاتمی سپس اظهار داشت:« بعد از آن حادثه تلخ، زنان مهاجر و انصار خدمت حضرت فاطمه(س) رسيدند و چند جمله‌ای با ايشان سخن گفتند و احوال ايشان را جويا شدند که حضرت پاسخ دادند بسيار بد است.»

وی افزود:« سپس ايشان فرمودند: « واطمئنوا للفتنة جأشاً» مطمئن باشيد فتنه‌ای فراگير خواهد آمد و دامنگير و گريبانگير شما خواهد شد،« وأبشروا بسيف صارم» منتظر شمشير بران باشيد که بر سر شما فرود خواهد آمد،« وبهرج شامل» به گسست و هرج و مرج و از هم پاشيدگی جامعه خواهد رسيد،« واستبداد من الظالمين» دچار استبداد، خودکامگی و تماميت خواهی ظالمين خواهيد شد که آن استبداد« يدع فيئکم زهيداً» آنچه که بايد در اختيار شما قرار بگيرد و حقی که شما از زندگی داريد بسيار ناچيز می‌گذارند که به دست شما برسد، يعنی يک محروميت اجتماعی و اقتصادی بسيار سخت در انتظار شماست،« وجمعکم حصيداً » آنچه شما می کاريد را آن اسبتداد و ستم خواهد درويد، يعنی بهره‌های شما را او خواهد گرفت،« فيا حسرة لکم ، وأنی بکم ، وقد عميت عليکم » و آن حسرت و افسوس بر شما که شما را چه می شود که اين همه مسئله بر شما تاريک و مبهم مانده است.»

رئيس جمهور سابق کشورمان تصريح کرد:« اينها نشانه بينش بالای حضرت زهرا(س) است که پيش بينی روزهای بعد و نقطه‌ای که از آن انحراف شروع شد و وضعيتی که جامعه اسلامی به آن می رسد را نشان داد، نکته پشت اين سخنان اين است که اين وضع مورد قبول حضرت زهرا(س) و مورد قبول دين خدا نيست.»

وی افزود:« حضرت زهرا(س) جامعه‌ای را مطلوب می‌دانند که جامعه ای بدون فتنه و هرج و مرج باشد و دارای انسجام و پيوند، جامعه‌ای که در آن از استبداد و خودکامگی به هر نام و عنوانی خبری نباشد، جامعه‌ای که به لحاظ اجتماعی و اقتصادی عدالت حاکم باشد و هرکسی به حق خود برسد و به آنچه شايسته است برسد و نيز جامعه‌ای که افرادش بيدار باشند.»

رئيس بنياد باران تاکيد کرد:«خطاب حضرت زهرا به مردم و مهاجران و انصار است و آنها را مورد خطاب خود قرار می‌دهد گرچه اين زنان و مردان خود مستقيما آن جريان را به وجود نياوردند ولی حضرت می‌فرمايد که شما مسئوليد و نمی‌توانيد بنشينيد و ببينيد که ديگران چه می کنند و آن هنگام که آن حادثه رخ داد ديگر شما و غير شما، کسانی که مستقيم و غيرمستقيم دست اندرکار بودند فرق نمی‌کند و همه و همه مسئوليت دارند.»

خاتمی در بخش پايانی سخنان خود با اشاره به روايات متعددی که امروز را روز شهادت حضرت زهرا(س) می‌داند، گفت:« امروز روز سختی است برای خانواده اهل بيت و خانواده علی(ع)، زن جوان و بازمانده محبوب و مطلوب رسول خدا که پيامبر اکرم بر دست او بوسه می زد و او را مادر خود می داند، يعنی مادر آن حقيقت محمديه‌ای که از ازل تا ابد گسترده است می‌داند در اوج جوانی در بستر افتاده است و گرداگرد او امير المومنين، فرزندان او و نيز برخی بستگان او حضور دارند و فضايی بسيار غمگينانه در اين خانه کوچکولی به بزرگی همه زيبايی‌ها و حقيقت‌ها حاکم است.»

وی افزود:« در گوشه اين اتاق کوچک، دختری پنج شش ساله به نام زينب(س) ايستاده است، زينب ميراث دار زهرا است، بعد از زهرا، زينب زهرای دوم است، ما می توانيم تصور کنيم که آن لحظات برای آن فرزند عزيز با آن همه مهر و عطوفت و علاقه‌ای که بين او مادرش است چقدر لحظه سختی است ولی من نمی‌دانم آن لحظه بر زينب کبری سخت‌تر گذشت يا وقتی از خيمه بيرون آمد و ديد در گودال قتلگاه به جای خويشان و به جای نزديکان، دشمنانی با تيغ‌ها و نيزه‌ها و سنگ‌ها گرداگرد بدن مبارک اباعبدالله را گرفته‌اند، من معقتدم که اين لحظه، لحظه سخت تری است.»

سيدمحمد خاتمی خاطر نشان کرد:« گرچه او دختر فاطمه و دختر علی است و دل او از آسمان‌ها روشن‌تر شد و از درياها گسترده‌تر است و همين خصوصيات است زينب کبری را ميراث‌دار حضرت زهرا(س) می‌کند، سلام بر زينب و سلام بر زهرا و سلام بر اميرالمومين علی بن ابيطالب و اولاد راستين او.»