هشدار وقوع سونامی شديد در سواحل ايران، پاکستان، عمان و هند

راديو زمانه ـ مجله “جئوفيزيکال ريسرچ لترز” (Geophysical Research Letters) در مقاله‌ای نوشت وقوع سونامی شديد در سواحل ايران، پاکستان، عمان و هند محتمل‌تر از آن است که پيش‌بينی می‌شد.

به‌گفته اين نشريه علمی بررسی‌های جديد در غرب اقيانوس هند و گسترش مرز پوسته‌های زمين نشان می‌دهند گسل تکتونيک سواحل اين کشورها می‌تواند زمين‌لرزه‌ای به قدرت ۹ ريشتر و حتی بيشتر از آن ايجاد کند.

“زمين‌ساخت” يا تکتونيک از شاخه‌های زمين‌شناسی است که به مطالعه تغيير شکل پوسته زمين بر اثر تنش‌ها و کرنش‌های وارده در طول دوران‌های مختلف زمين‌شناسی می‌پردازد.

اين گزارش هشدار داده است که يک لايه ضخيم رسوب بر روی اين گسل قرار گرفته خطر تنش شديد در لايه‌های زيرينی زمين را افزايش داده و موجب زمين‌لرزه شديدی خواهد شد.

نشريه “جئوفيزيکال ريسرچ لترز” توضيح داده است که منطقه فرورانش “ماکران” از شرق به سوی غرب اقيانوس هند کشيده شده و همزمان به سمت سواحل جنوبی ايران و پاکستان در حرکت است و دامنه خود را به خليج فارس گسترش می‌دهد.

در اين منطقه پوسته اقيانوسی از طرف پوسته شمالی قاره تحت فشار قرار گرفته و ذوب می‌شود و همين موجب ايجاد تنش در لايه‌های زيرين گشته و با بالا و پايين شدن ناگهانی کف دريا سونامی ايجاد می‌کند.

جما اسميت، پژوهشگر دانشگاه ساتمتون و همکاران بريتانيايی‌اش می‌گويند منطقه فرورانش ماکران تاکنون کمتر فعال بوده است و بزرگ‌ترين زمين‌لرزه آن به بيش از ۶۰ سال پيش برمی‌گردد؛ در سال ۱۹۴۷ زلزله‌ای با قدرت ۷,۳ و در سال ۱۹۴۸ زمين‌لرزه‌ای با قدرت ۸,۱ ريشتر رخ داده است و از آن‌جا که اين منطقه در اين محدوده زمانی کمتر فعال بوده چنين پنداشته می‌شد که خطری هم ندارد.

پژوهشگران بريتانيايی در مورد درجه حرارت در امتداد گسل و لايه‌های زيرين نيز تحقيقاتی کرده‌اند که جما اسميت در اين‌باره می‌گويد منطقه فرورانش توسط یک لایه ضخیم از رسوبات پوشیده شده و این بدان معنی است که لایه‌های عمیق‌تر، فشرده‌تر و گرم‌تر هستند.

همه اين عوامل نگرانی پژوهشگران را از وقوع يک سونامی شديد افزايش داده است.

خطر وقوع سونامی در سواحل خليج فارس از آن رو اهميت دارد که نيروگاه اتمی بوشهر فاصله چندانی با خليج فارس ندارد.

مقامات ايران پيش از اين احتمال وقوع سونامی در سواحل جنوبی ايران را رد و بر امن بودن نيروگاه اتمی بوشهر تأکيد می‌کردند.

تقويت احتمال وقوع سونامی در نزديکی نيروگاه بوشهر، نگرانی از بروز يک فاجعه اتمی ديگر نظير آن‌چه که در فوکوشيما ژاپن رخ داد را افزايش می‌دهد.

در روزهای اخير نيز مناطق جنوبی ايران، از جمله اطراف بوشهر چندين بار لرزيده‌اند و زمين‌لرزه‌های کوچک همچنان ادامه دارد.

يوکيا آمانو، مدير کل آژانس بين‌المللی انرژی اتمی چند روز پيش خواهان حضور کارشناسان آژانس در بوشهر شد تا امن بودن اين نيروگاه را مورد بررسی قرار دهند.