سازمان ملل هر دو طرف درگیر در سوریه را به جنایت جنگی متهم کرد

• سازمان ملل می‌گوید هم هواداران و هم مخالفان بشار اسد بدون نگرانی از مجازات، علیه غیرنظامیان مرتکب جنایات سنگین می‌شوند. خطر حمله خارجی بر ضد رژیم سوریه فعلا برطرف شده اما تردیدهای جدی در مورد کارآمدی طرح روسیه وجود دارد.

دويچه وله ـ تازه‌ترین گزارش شورای حقوق بشر سازمان ملل روز چهارشنبه (۱۱ سپتامبر/ ۲۰ شهریور) در ژنو سوئیس منتشر شد. این هیئت تحقیقی که از سوی این شورا مأمور بررسی اوضاع سوریه شده بود در این گزارش تصریح می‌کند که هم در صف نیروهای امنیتی و ارتش سوریه و هم در جناح مخالفان بشار اسد جنایتکاران جنگی حضور دارند.

تنظیم‌کنندگان گزارش یادشده می‌گویند بیشتر حمله‌ها از سوی دو طرف با سلاح‌های متعارف صورت می‌گیرند اما با توجه به حمله شیمیایی ۲۱ اوت به حومه دمشق، پایان جنگ در شرایط کنونی از هر زمان دیگری ضروری‌تر به نظر می‌رسد.

این کمیسیون تحقیق با هدایت چهار حقوقدان در گزارش خود آورده است که نیروهای دولتی سوریه حملات گسترده خود علیه غیرنظامیان را ادامه می‌دهند و در جریان آنها مرتکب قتل، شکنجه، تجاوز و آدم‌ربایی می‌شوند. محققان سازمان ملل این اعمال را "جنایت علیه بشریت" خوانده‌اند.

بنا بر گزارش کمیسیون تحقیق وابسته به شورای حقوق بشر سازمان ملل، البته شورشیان سوری نیز مرتکب "جنایت جنگی"، از جمله قتل، اعدام‌های بدون محاکمه، شکنجه و گروگانگیری شده‌اند.

"همواره وحشیانه‌تر، همواره بی‌رحمانه‌تر"

ناظران سازمان ملل می‌گویند در هر دو سوی جنگ داخلی سوریه جنایتکاران جنگی وجود دارد که ظاهرا نگران مجازات خود نیستند. تنظیم‌کنندگان گزارش تأکید می‌کنند که عاملان این جنایت باید تحت هر شرایطی تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند. کمیسیون تحقیق می‌گوید گزارش خود را بر اساس شواهد، قرائن و مدارک موجود تنظیم کرده است.

گزارش روز چهارشنبه تصریح می‌کند که طرفین درگیر در سوریه هر چه جنگ بیشتر پیش می‌رود، وحشیانه‌تر و بی‌رحمانه‌تر برخورد می‌کنند. گزارش تنظیم‌شده توسط کمیسیون تحقیق در اختیار شورای حقوق بشر سازمان ملل قرار گرفت. این گزارش در نهایت به شورای امنیت این سازمان ارسال خواهد شد.

تازه‌ترین گزارش شورای حقوق بشر سازمان ملل به پیامدهای انسانی جنگ داخلی سوریه در فاصله نیمه ماه مه تا نیمه ژوئیه پرداخته و به همین دلیل در آن به حمله شیمیایی ۲۱ اوت اشاره‌ای نشده است. پیش‌بینی می‌شود گزارش هیئت تحقیق سازمان ملل در مورد حمله شیمیایی اوایل هفته آینده منتشر شود.

شرط پوتین برای آمریکا

طرح روسیه برای نظارت بین‌المللی بر سلاح‌های شیمیایی بشار اسد حمله آمریکا به سوریه را فعلا به تعویق انداخته است. هر چند تردیدهایی در مورد عملی‌شدن این طرح وجود دارد. رئیس جمهوری ایالات متحده نیز در نطق شامگاه سه‌شنبه (۱۰ سپتامبر/ ۱۹ شهریور) خود گزینه نظامی را منتفی ندانست.

این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، پیش از آن از آمریکا خواسته بود حمله نظامی را ملغی کند. او شامگاه سه‌شنبه از سوریه خواست نه‌تنها سلاح‌های شیمیایی خود را تحت کنترل بین‌المللی درآورد، بلکه کل زرادخانه شیمیایی خود را نابود کند. خبرگزاری روسی "اینترفکس" به نقل از پوتین نوشت که این خواسته جدی است.

پوتین در عین حال از آمریکا خواست از حمله نظامی صرف نظر کند و این موضوع را شرط چشم‌پوشی جدی سوریه از تسلیحات خود دانست. او در عین حال مدعی شد که بشار اسد تسلیحات شیمیایی را به زرادخانه خود افزوده تا قدرت هسته‌ای اسرائیل را جبران کند.

صرف نظر از پای‌بندی یا عدم اعتنای رژیم سوریه به طرح روسیه، کارشناسان پیاده‌کردن مفاد ذکرشده در طرح را پرخطر و نیازمند ماه‌ها یا سال‌ها زمان می‌دانند.