بيم و اميد در سخن، ولی در عمل چه؟! الاهه بقراط

اوباما و روحانی مواضع دولت های پيشين خود را در رابطه با مسائل جهان و برنامه اتمی رژيم ايران تکرار کردند. اوباما با صراحت و روشنی و روحانی با تکلف و کلی‌گويی. سخنرانی روحانی بيشتر به سخنرانی‌های خاتمی شباهت داشت. ولی دو نکته احمدی نژادی نيز در آن بود. يکی آنجا که از قول فردوسی توصيه کرد: "چو ديديد سرما، بهار آوريد" و ديگری در آيه ای که در پايان سخنانش از بندگان «صالح» نام برد: "بندگان صالح، وارثان زمين اند"!

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

نه حسن روحانی به هنگام سخنرانی اوباما در سالن مجمع عمومی سازمان ملل حضور داشت و نه اوباما به هنگام سخنرانی روحانی در سالن بود.

بر خلاف جنجالی که بر سر ديدار روحانی و اوباما جريان يافت، چنين ديداری روی نداد.

اوباما درباره مناسبات آمريکا و جمهوری اسلامی و هم چنين برنامه اتمی با صراحت تمام همان مواضع پيشين را تکرار کرد. حتا اعلام آمادگی آمريکا برای گشايش رابطه تخريب شده ايران و آمريکا و برای حل مشکل برنامه اتمی نيز جديد نبود. آمريکا بارها از دوران رييس جمهوری های پيشين خود برای حل مشکلات با جمهوری اسلامی به طور پيدا و پنهان تمايل نشان داده و حتا اقدام کرده اما هميشه با امتناع جمهوری اسلامی روبرو شده است.

درباره برنامه اتمی، موضع اوباما در سخنانش منطبق بر همان موضع قديمی جامعه جهانی بود: ايران حق دستيابی به انرژی هسته ای برای مصارف صلح آميز را دارد ولی آمريکا از هيچ اقدامی برای جلوگيری از توليد تسليحات هسته ای توسط جمهوری اسلامی فروگذار نخواهد کرد.

تأکيد اوباما بر نقش آمريکا در تأمين صلح و گسترش دموکراسی و توقعی که جهانيان از آن به عنوان يک کشور قدرتمند دارند، به ويژه در برابر حکومت هايی که مردم خود را به خاک و خون می کشند، و هم چنين تأييد و تأکيد وی بر تصميم آمريکا به حمايت از خواست مردم مصر و تونس و کشورهای ديگر برای تغيير، پيامی غيرمستقيم به جمهوری اسلامی نيز بود.

متن سخنرانی روحانی برخلاف سخنان اوباما که ساده و صريح بود، بسيار متکلف و کلی بود. روحانی از بيم و اميد سخن گفت و از آری به صلح و گفتگو و نه به جنگ و خشونت. از مردمسالاری دينی در ايران و پشتوانه مردمی در مشروعيت حکومت ها. وی از «دوران انتقالی در سياست بين المللی» سخن گفت ولی توضيح نداد قرار است چه انتقالی و از چه کسی به چه کسی صورت گيرد. روحانی از ظهور بازيگران تازه در صحنه سياست جهانی سخن گفت که بايد به حساب آيند. وی اعلام کرد آنهايی که ايران را تهديد می دانند خودشان هميشه تهديد بوده اند و يا در حال تهديد هستند. روحانی بدون اينکه به نقش جمهوری اسلامی در حمايت از گروه های تروريستی اشاره کند، خشونت و تروريسم را در منطقه محکوم کرد.

درباره برنامه اتمی، روحانی نيز همان مواضعی را تکرار کرد که پيش از اين از سوی جمهوری اسلامی و هم چنين احمدی نژاد و خاتمی اعلام شده بود. وی با تأکيد بر داشتن حق غنی سازی اورانيوم، آمادگی جمهوری اسلامی را که تا کنون بارها در رابطه با گفتگوهای پيشين اعلام شده بود، باز هم برای گفتگو و «اعتمادسازی» اعلام کرد ولی اين را هم گفت که در پی تنش با آمريکا نيست. وی با اين توضيح که سخنان اوباما را دنبال کرده است، افزود که می توان به «چهارچوبی برای مديريت اختلافات» دست پيدا کرد.

حسن روحانی به عنوان رييس دولت رژيمی که در ساختار حقوقی آن، خشونت به طور کاملا قانونی و روزانه اعمال می شود، واژه ها و جملات زيادی را در اين سخنرانی به رد خشونت اختصاص داد. نخستين سخنرانی روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل تلطيف يافته تر از سخنرانی های احمدی نژاد و به سخنرانی های خاتمی شبيه بود. اما دو نکته احمدی نژادی نيز در سخنان وی وجود داشت. يکی آنجا که از قول فردوسی توصيه کرد: «چو ديديد سرما، بهار آوريد» و ديگری در آيه ای که در پايان سخنرانی اش از بندگان «صالح» نام برد: «بندگان صالح، وارثان زمين اند»!

اينکه آيا سخنرانی های اوباما و روحانی راهگشای بهبود مناسبات ايران و آمريکا می شود يا نه، موضوعی است که آينده نشان خواهد داد ولی درباره داشتن «اختيارات کامل» حسن روحانی بايد گفت که عدم حضور هيئت جمهوری اسلامی در ضيافت ناهاری که از سوی بان کی مون ترتيب داده شده بود، در مورد اين «اختيارات» جای ترديد بسيار می گذارد.