پایان گفت‌وگوهای ایران و ۱+۵ در روز نخست؛ دیدار نمایندگان ایران و آمریکا

روز نخست مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ که در شهر ژنو سوییس برگزار شده بود، پایان یافت. این مذاکرات در حالی صورت گرفته که دو طرف فضای حاکم بر گفت‌وگوها را "مثبت" توصیف کرده‌اند.

راديو فردا ـ به گزارش خبرگزاری ایسنا، پس از برگزاری نوبت دوم مذاکرات در روز سه‌شنبه، ۲۳ مهر یک منبع نزدیک به هیات ایرانی این گفت‌وگوها را «جدی و رو در رو» توصیف کرد و افزود سئوال‌ها و جواب‌های متعددی در این نشست مطرح شد.

به گفته این منبع آگاه نمایندگان ۱+۵ پرسش‌هایی درباره جزییات بسته پیشنهادی ایران مطرح کردند که به آنها پاسخ داده شد.

گزارش‌ها حکایت از آن دارد که صبح سه‌شنبه در آغاز گفت‌وگوها محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، بسته پیشنهادی تهران را ارائه داد و پس از آن دور دوم گفت‌وگوها در سطح معاونان وزیر ادامه یافت.

خبرگزاری ایرنا هم گزارش داده است که کاترین اشتون در نوبت دوم مذاکرات حضور نداشت و به جایش هلگا اشمید معاون وی گروه ۱+۵ را در گفت‌وگوها نمایندگی می‌کرد. در سوی مقابل نیز ریاست تیم مذاکره‌کنندگان ایرانی را در نوبت دوم عباس عراقچی، معاون حقوقی و بين‌المللی وزير امور خارجه بر عهده داشت.

پس از پایان مذاکرات، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران و کاترین اشتون نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی بار دیگر با یکدیگر ملاقات کردند.

خبرگزاری ایرنا گزارش داد عباس عراقچی و وندی شرمن، معاونان وزارت خارجه ایران و آمریکا نیز پس از مذاکرات با یکدیگر دیدار دوجانبه داشته‌اند.

پیش از این محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران با همتای آمریکایی خود جان کری در نیویورک به مدت نیم ساعت گفت‌وگوی دو جانبه داشت.

این برای نخستین بار است که دو مذاکره‌کننده اصلی در گفت‌وگوها حضور ندارند.

پیشتر ایران خواستار آن شده بود که این مذاکرات در سطح وزیر انجام شود که ۱+۵ با آن موافقت نکرد. در پی آن محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، اعلام کرد که فقط در افتتاحیه مذاکرات شرکت می‌کند.

اما عباس عراقچی که نمایندگی هیات ایرانی در مذاکرات را بر عهده داشت به خبرنگاران گفت که هدف تیم ایرانی، «تضمین حقوق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است که شامل فعالیت‌های غنی‌سازی و اطمینان از ماهیت صرفا صلح‌آمیز این برنامه می‌شود».

وی گفت که برای رسیدن به این هدف تهران خواستار «اجرای حق ایران برای توسعه و تحقیق و تولید و استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز» است.

«همکاری بین‌المللی در اجرای حقوق ایران»، «رفع کامل تمام تحریم‌های یک جانبه و چندجانبه» و «همکاری در زمینه نگرانی‌های مشترک و علایق مشترک» از دیگر خواسته‌هایی بود که آقای عراقچی مطرح کرد.

عراقچی با این حال جزییات بیشتری در مورد گام‌هایی که ممکن است دو طرف برای اعتمادسازی بردارند، ارائه نداد.

او اما تاکید کرد که ایران حاضر نیست در تاریکی و ابهام گام بردارد، بلکه از هم‌اکنون باید مسیر و هدف و زمان‌بندی‌ها مشخص باشد.

از سوی دیگر مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون، پس از نوبت اول مذاکرات به رادیو فردا گفت که به اعتقاد آنها طرح هیات ایرانی مفید بوده است، اما باید درباره جزییات طرح تامل و بحث کرد.

آقای مان همچنین درباره واکنش ۱+۵ به طرح ایران اظهار داشت صحبت در این‌باره هنوز خیلی زود است و باید تا فردا (چهارشنبه) و پایان مذاکرات صبر کرد.

این بار برخلاف گفت‌وگوهای پیشین این هیات ایرانی است که بیشتر تاکید می‌کند یک چارچوب زمانی مشخص (شش ماه تا یک سال) برای فیصله دادن به مناقشه هسته‌ای تعیین شود.

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به تازگی در این باره گفته بود: «ما آماده مذاکره برای مذاکره نیستیم. مذاکرات ما باید نتیجه داشته باشد و ما گفتیم که احساس می‌کنیم می‌توانیم ظرف یک سال به اجرای مرحله نهایی برسیم.»

اما همچنانکه اسرائیل و شماری از قانونگذاران آمریکایی با لغو یا تخفیف تحریم‌ها مخالفند و دولت آمریکا تحت فشار گذاشته‌اند، در ایران نیز حسن روحانی و دستگاه دیپلماسی وی از جانب اصولگرایان تحت فشار است.

این در حالی است که حسن روحانی دولتی از محمود احمدی‌نژاد‍ مورد حمایت اصولگرایان تحویل گرفته که با کسری شدید بودجه روبرو است و تحریم‌های بین‌المللی شریان‌های اقتصادی ایران را فشرده، به طوری که این ماه دولت علنا اعلام کرد برای پرداخت یارانه‌ها با مشکل مواجه شده است.

این قشر از اصولگرایان که زمانی سخنرانی‌ها و سفرهای جنجالی و نامه‌های بی‌پاسخ محمود احمدی‌نژاد را مورد ستایش قرار می‌دادند، تحرکات دیپلماتیک حسن روحانی و محمد جواد ظریف را برنمی‌تابند. مکالمه تلفنی روحانی و اوباما یکی از این موارد بود. کسانی مثل احمد خاتمی، در نمازجمعه از شعار «مرگ بر آمریکا» تمجید کردند یا افرادی که گفته شد سازمان‌دهی شده بودند، به خودروی وی در فرودگاه کفش پرتاب کردند.

گفت‌وگوهای ایران و گروه ۱+۵ روز چهارشنبه نیز ادامه می‌یابد. کشورهای غربی چندین سال است که ایران را متهم به پنهانکاری در برنامه هسته‌ای می‌کنند. غنی‌سازی و به ویژه غنی‌سازی ۲۰ درصدی یکی از عمده نگرانی‌هایی است که این کشورها در مورد برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده‌اند.