افزایش انتقادها و درخواست تغییر رئیس صدا و سیما

• سازمان صدا و سیما از سوی اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان به برخورد جناحی و رونق‌دادن به شبکه‌های ماهواره‌ای متهم شده است. کسانی نیز خواستار تغییر عزت‌الله ضرغامی شده‌اند که از منصوبان رهبر جمهوری‌اسلامی است.

دويچه وله ـ فعالیت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در هفته‌های اخیر با حاشیه‌ها، جنجال‌ها و انتقادهای فراوانی روبرو بوده است. این انتقادها با انگیزه‌های متفاوت و از سوی افراد و گروه‌های جناح‌های مختلف سیاسی انجام می‌شود.

شماری از روحانیان و اصول‌گرایان از برخی برنامه‌های صدا و سیما گلایه دارند، اصلاح‌طلبان از رویکرد جناحی این سازمان انتقاد می‌کنند و روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، "رسانه ملی" را متهم می‌کند که به رسانه‌ای خصوصی تبدیل شده است.

خصوصی‌سازی صدا و سیما

محمود میرلوحی مشاور حقوقی و پارلمانی وزارت کشور در دولت هشتم روز چهارشنبه، ۳۰ بهمن با ابراز تأسف از "بلندگوی یک‌طرفه و مونولوگ دولت شدن" صدا و سیما در هشت سال گذشته، به خبرگزاری ایسنا گفت: «عملکرد صدا و سیما نه در هشت سال دولت آقای احمدی‌نژاد و نه در دولت آقای خاتمی و نه امروز قابل رضایت نبوده و نیست که این امر نیز دلایل جدی دارد.»

او در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد که صدا و سیما در رونق شبکه‌های ماهواره‌ای نقش اول را دارد و امروز در روستاها و نقاط دوردست کشور هم از ماهواره استفاده می‌شود.

میرلوحی با اشاره به این که قانون اساسی جمهوری‌اسلامی ۳۵ سال پیش تصویب شده تاکید می‌کند با توجه به تحولاتی که در حوزه ارتباطات به وجود آمده ساختار صدا و سیما نیز باید متحول شود.

به گفته‌ی مشاور حقوقی وزارت کشور دولت هشتم همانگونه که متوجه شدیم "دیگر اقتصاد دولتی جواب نمی‌دهد" و خصوصی‌سازی در دستور کار قرار گرفت "در صدا و سیما هم به خط آخر رسیده‌ایم و باید به بند ۴۴ توجه جدی کنیم".

اشاره‌ی او به اصل ۴۴ قانون اساسی است که فعالیت‌های کلان اقتصادی، صنعتی و بازرگانی را دولتی اعلام کرده و فعالیت‌های بخش خصوصی را مکمل آن تعریف می‌کند.

انحصار فسادآور است

اصل ۴۴ در بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ نیز تغییری نکرد. با این همه رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای خرداد ۸۴ تفسیر جدیدی از اصل ۴۴ ارائه کرد که مبنای خصوصی‌سازی بخشی از فعالیت‌های کلان اقتصادی در ایران قرار گرفت.

میرلوحی صدا و سیما را به تندروی در حوزه هنر، موسیقی و سیاست، و حمایت گسترده از "نیروهای افراطی" متهم کرد و با بیان این که "تمرکز انحصار و قدرت در هر حوزه فساد می‌آورد" خواستار تغییر این وضعیت شد.

او با توجه به موانع قانونی که داشتن فرستنده‌های رادیو و تلویزیونی را در انحصار سازمان صدا و سیما قرار داده، پیشنهاد می‌کند که "می‌توان از راه میان‌بُر دیگری بهره گرفت" و یکی از شبکه‌های تلویزیونی را در اختیار دولت گذاشت.

استفاده از چنین راه‌هایی به راه‌اندازی شبکه تلویزیونی "عصر" منجر شده که گفته می‌شود برنامه‌های آن را نهادهای وابسته به سپاه پاسداران تهیه می‌کنند.

روابط عمومی سپاه یک‌شنبه ۲۷ بهمن وابستگی شبکه "عصر" به خود را تکذیب کرد و مدعی شد که این نهاد نظامی تنها از "سازمان فرهنگی هنری موج" که تولید بخشی از محصولات این شبکه را برعهده دارد حمایت می‌کند.

سهم رئیس‌جمهور، سهم سازمان اوج

سپاه پاسداران این سازمان را یک تشکل "مردم‌نهاد" معرفی می‌کند. در شرایطی که رئیس قوه مجریه حق انتخاب مجری گفت‌وگوی زنده خود در صدا و سیما را ندارد، ادعای سپردن تهیه برنامه‌های یک شبکه تلویزیونی به یک تشکل "مردم‌نهاد" باورپذیر به نظر نمی‌رسد.

حدود دو هفته پیش (۱۶ بهمن) در پی بروز اختلاف میان رئیس سازمان صدا و سیما و دولت بر سر انتخاب مجری گفت‌وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی این برنامه با حدود یک ساعت و نیم تاخیر پخش شد و بحث‌ها و اعتراض‌های فراوانی را برانگیخت.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، مجید محتشمی، سخنگوی جبهه اصلاح‌طلبان نیز "انحصار رسانه ملی" را که به گفته‌ی او گرایش‌های جناحی دارد محکوم کرد و گفت: «شاید تغییر مدیریت کلان صدا و سیما به تغییر روی‌کرد این سازمان کمک کند.»

عزت‌الله ضرغامی از همکاران پیشین سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی است که سوم مرداد ۸۳ با حکم رهبر جمهوری اسلامی، برای پنج سال به ریاست صدا و سیما منصوب شد. این حکم در سال ۸۸ بار دیگر تا تابستان ۹۳ تمدید شد.

اعتراف به خصوصی بودن شبکه عصر

در همین حال روزنامه جوان، ۲۹ بهمن در مطلبی زیر عنوان "تبلیغات میان برنامه‌ای یا برنامه‌های میان تبلیغی" از این‌که "كارخانه‌داران، كاسبان و سرمایه‌داران نیز این اجازه را پیدا كرده‌اند كه از رسانه متعلق به عموم مردم ایران به عنوان تریبونی شخصی برای تبلیغ خود و حتی پخش مراسم قرعه‌كشی‌شان استفاده كنند" انتقاد کرد و نوشت كه این تحولات "رسانه ملی را به یك شبكه خصوصی تبدیل كرده است".

روزنامه جوان همچنین نوشت: «در طول سال‌های اخیر، راه‌اندازی شبكه‌های رادیویی و تلویزیونی خصوصی دغدغه بسیاری از ارگان‌ها و سازمان‌ها بوده است، اما صدا و سیما هیچگاه راغب به ایده راه‌اندازی شبكه‌های خصوصی نبود.»

این نشریه نزدیک به سپاه در ادامه، خصوصی بودن شبکه "عصر" را که سپاه پاسداران منکر آن شده بود تایید کرده است: «شبكه خصوصی "عصر" نیز كه از سوی "سازمان هنری رسانه‌ای اوج" راه‌اندازی شده است برای آن‌كه بتواند از ایده به عمل تبدیل شود، راه دور و دراز دو ساله‌ای را طی كرده تا موافقت صدا‌ و ‌سیما جلب شود.»

گردانندگان شبکه "عصر" که برنامه‌های صدا و سیما را به اندازه کافی انقلابی نمی‌دانند، محور اصلی برنامه‌های این شبکه را پرداختن به موضوع‌هایی نظیر "دفاع مقدس، اندیشه‌های اسلامی و گفتمان انقلاب اسلامی" اعلام کرده‌اند.

سازمان اوج "تولید محصولات گرافیکی برای فضاسازی و ایجاد موج‌های تبلیغاتی" را از دیگر فعالیت‌های خود مطرح می‌کند که نمونه‌ی آن بنرهای جنجال برانگیز "صداقت آمریکایی" در مخالفت با مذاکرات هسته‌ای ژنو است.

سیاست‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی، علاوه بر جناح‌های مختلف، در روزهای گذشته اعتراض شدید ایل بختیاری را نیز در سراسر کشور برانگیخته است. آن‌ها به دلیل توهین به چهره‌های برجسته و شخصیت‌های تاریخی ایل خود در سریال "سرزمین کهن" خواستار برکناری عزت‌الله ضرغامی شده‌اند.