وین در آستانه تاریخ ساز شدن؟

فرارو- پس از ژنو حالا نوبت وین است، تا تاریخ ساز شدن این شهر زمان زیادی باقی نیست. مقدمات آن این هفته فراهم می شود، با تدوین پیش نویس توافق جامع و نهایی یکی از مهمترین پرونده های مناقشه برانگیز جهان ظرف ده سال گذشته.

به گزارش فرارو، هیات مذاکرات کننده جمهوری اسلامی ایران، ظهر سه شنبه هفته جاری به سرپرستی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای جمهوری اسلامی ایران، از فرودگاه مهرآباد تهران راهی وین می شوند تا سه روز مذاکره حساس، نفس گیر و سرنوشت ساز را طی روزهای 24، 25 و 26 اردیبهشت ماه با طرف های مقابل داشته باشد.

به گفته عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران، همچون سنوات گذشته، مذاکره کنندگان ارشد هسته ای ایران و گروه 1+5 با ضیافت شام آماده برگزاری مذاکرات می شوند.

کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد هسته ای گروه 1+5 به همراه معاونانش، هلگا اشمید و استفان كلمنت، سه شنبه شب این بار هم در اقامتگاه سفیر ایران در وین، میزبان جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و شام کاری را با هیات مذاکره کننده ایران صرف خواهد کرد.

در این ضیافت شام، دو طرف آخرین هماهنگی های پیش از آغاز مذاکرات برای تدوین پیش نویس توافق جامع را انجام خواهند داد. گفتگو درباره نتایج مذاکرات کارشناسان از جمله گفتگوهای دو طرف در دیدار سه شنبه شب خواهد بود.

هفته گذشته هیات های کارشناسی ایران و گروه 1+5 در حاشیه سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری در معاهده ان. پی. تی 2015 که از هشتم تا ۱۹ اردیبهشت (۲۸ آوریل تا ۹ می‌) در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شد، به منظور گفتگو درباره پیش نویس توافق جامع هسته ای با یکدیگر گفتگو کردند.

پس از پایان نشست اخیر کارشناسان ایران و 1+5 در نیویورک، سخنگوی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه آلمان و فرانسه، آن ‌ را مثبت ارزیابی کردند.

سخنگوی اتحادیه اروپا با مفید قلمداد کردن آخرین دور مذاکرات کارشناسی میان ایران و شش قدرت جهانی در نیویورک گفت: هدف از گفت‌وگوها تعمیق بیشتر دانش دو طرف نسبت به مسائل موجود و همچنین مشارکت در آماده‌سازی زمینه برای دور بعدی گفت‌وگوها در وین بود.

مارتین شفر، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت: در ماه‌های اخیر در مراحل مختلف مذاکراتی از جمله رایزنی‌های کارشناسی در نیویورک پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم.

سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان با سخت و دشوار خواندن مذاکرات هفته آینده در وین تأکید کرد: ما انتظار داریم که دستیابی به توافق نهایی با ایران در موضوع هسته‌ای در پایان مهلت 6ماهه تعیین شده (پایان ماه جولای) امکان پذیر شود البته دو طرف همچنان در برخی موارد دیدگاه‌های متفاوتی درمورد برخی از برنامه‌های مهم برنامه هسته‌ای ایران دارند.

وی در عین حال تأکید کرد: دولت آلمان همچنان اعتقاد دارد که می‌توان در مذاکرات هسته‌ای از راه دیپلماتیک به یک راه حل جامع دست یافت.

لوران فابیوس،‌ وزیر خارجه فرانسه نیز ضمن ابراز رضایت از روند پیشرفت در گفت‌و‌گوهای هسته‌ای گفت که امیدواریم توافقنامه نهایی با ایران تا پایان زمان مقرر شده در توافق ژنو به سرانجام برسد.

فابیوس در گفتگو با «واشنگتن‌پست» همچنین با اشاره به موضوع غنی‌سازی به عنوان یکی از محورهای مورد اختلاف در مذاکرات هسته‌ای گفت: «ما در ابتدا این مسأله را قبول نداشتیم اما اکنون غنی‌سازی می‌تواند وجود داشته باشد به شرط آن‌که محدود بوده و برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار نگیرد.»

پیش از این تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، در پاسخ به انتقادات در داخل کشور بارها اعلام کرده بود که گروه 1+5 در قالب توافق ژنو، حق غنی سازی ایران را به رسمیت شناخته است.

بر این اساس به نظر می رسد که ایران و 1+5 برای دستیابی به توافق جامع در رابطه با حق غنی سازی با یکدیگر اختلاف نظری نداشته باشند.

به غیر از غنی سازی اورانیوم، راکتور آب سنگین اراک، همکاری صلح آمیز هسته ای و رفع تحریم ها از دیگر موضوعاتی است که در مسیر توافق جامع مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

با این حال همانطور که دو طرف در مورد حق غنی سازی ایران به توافق دست پیدا کردند بر اساس اعلام دیپلمات های غربی ایران و شش قدرت جهانی در زمینه تبیین سناریوهایی برای حل‌‌و فصل اختلافات درباره رآکتور هسته‌ای اراک پیشرفت‌هایی داشته‌اند.

رآکتور اراک از بحث‌برانگیزترین موضوعات در جریان مذاکرات ایران و 1+5 بوده٬ که به ادعای غربی ها حتی بدون اصلاح و تغییر عمده می‌تواند میزان قابل ‌توجهی پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب هسته‌ای تولید کند.

بر همین اساس جمهوری اسلامی برای رفع نگرانی های غرب در مورد راکتور آب سنگین اراک طرح بازطراحی این راکتور را ارایه کرده است که به نظر می رسد این طرح مورد موافقت گروه 1+5 قرار گرفته است.

بنابراین شواهد و قرائن حکایت از آن دارد که در صورت وجود اراده در طرف غربی برای حل و فصل موضوع هسته ای ایران، دستیابی به توافق جامع دور از دسترس نیست.

هر چند در میان به گفته عباس عراقچی، "نیروهای شر" و "خرابکار" تهدیدی برای دستیابی ایران و گروه 1+5 به توافق جامع و نهایی هستند.

حسن بهشتی پور در گفتگو با فرارو، اعلام کرده بود که نیروهای شر و خرابکار، نیروهای هماهنگ و دارای منافع مشترکی نیستند که خواستار عدم دستیابی ایران و گروه 1+5 به توافق جامع هستند. به گفته او این نیروها تنها در ضدیت با دستیابی ایران و 1+5 به توافق با یکدیگر اشتراک نظر دارند.

ایران و 1+5 از ابتدای آغاز دور تازه مذاکرات اراده خود را برای حل و فصل موضوع هسته ای نشان داده اند و سنگ اندازی مخالفان و گروه های فشار خارج از مذاکرات از جمله اسرائیل و تندروهای داخلی در ایران و آمریکا، نتوانسته خلل در عزم و اراده دو طرف در این رابطه ایجاد کند.

از این رو با توجه به مفید قلمداد شدن مذاکرات کارشناسی در نیویورک این که دو طرف در دور تازه مذاکرات در وین، مشکل حادی پیش رو داشته باشند خیلی اندک است و تنها وقت دو طرف صرف چانه زنی روی کلمات و بندهای توافق جامع خواهد شد.