مذاکره در وين، مناظره در تهران

ایسنا ـ کارزار جديدی در راه است؛ «مناظره» در بحبوحه «مذاکره». بازيگران قديم می‌خواهند بازی جديدی آغاز کنند؛ «جليلی» مقابل «ظريف».

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجويان ايران(ايسنا)، اعضای جبهه پايداری که اين روزها نقش «منتقدان توافق ژنو» را بازی می‌کنند، چند روز پيش تصميم تازه‌ای گرفتند که احتمالا به زودی عملی شود. طبق اين تصميم قرار شده تيم مذاکره دولت پيشين که «سعيد جليلی» کاپيتان آن بود، مقابل تيم «محمدجواد ظريف» در مجلس بنشينند و توافق ژنو را از نظر حقوقی بررسی کنند. البته دعوت‌کنندگان قرار گذاشته‌اند اين مناظره غيررسمی، غيرعلنی باشد.

بر اساس گفته «جواد کريمی قدوسی» عضو جبهه پايداری و عضو کميسيون امنيت ملی مجلس «از هیأت رئيسه مجلس درخواست شده تا در جلسه‌ای غيرعلنی از تيم مذاکره‌کننده هسته‌ای فعلی و قبلی دعوت کنند تا به تحليل حقوقی توافق ژنو بپردازند». او گفته که «علی لاريجانی»، رئيس مجلس با درخواست ۱۰۰ نماينده «موافقت» کرده است.

البته ضرغام صادقی ديگر نماينده مجلس گفته که «اين موضوع در حال حاضر در دست بررسی است و هيچگونه نظر قطعی در اين رابطه داده نشده است».

اين تصميم منتقدان توافق ژنو پس از آن بود که راه‌های ديگری که اين گروه پيش از اين طی کرده بودند به نتيجه‌ای نرسيد؛ از جمله درخواست برای مناظره در تلويزيون که ضرغامی رئيس سازمان صداوسيما نپذيرفت، برگزاری همايش دلواپسيم که انتقادات بسياری را از سوی خود اصولگرايان متوجه برگزارکنندگان کرد و آخرين آن هم برگزاری تجمع گروهی دانشجو مقابل مجلس که البته موفق به کسب مجوز نشد.

گروه‌ها و افرادی که خود را به عنوان منتقدان توافق مطرح می‌کنند، مدعی‌اند در توافق صورت گرفته، داده‌ها با ستانده‌ها مطابقت ندارد و تيم مذاکره بيش از حد عقب‌نشينی کرده است. توافق ژنو سوم آذرماه سال ۹۲ پس از مذاکرات فشرده ميان مذاکره‌کنندگان ايرانی و ۱+۵ حدود ساعت ۵ صبح (به وقت تهران) در هتل اينترکنتيننتال ژنو، امضا شد. اين توافق به طور موقت (شش ماهه) و برای ادامه مذاکرات صورت گرفت که در پی آن طرفين موظف به اجرای تعهداتی شدند اما از همان آغازين روزهای امضای اين توافق گروه‌های منتسب به جريان اصولگرا که عمدتاً از جبهه پايداری بودند به انتقاد از اين توافق پرداختند.

آتش اين انتقادات زمانی تندتر شد که حسن روحانی با اشاره به توافق ژنو گفت: چرا فقط يک عده معدود که از جای معدودی تغذيه می‌شوند، صبحت می‌کنند؟ البته نمی‌گوييم آن‌ها حرف نزنند ولی فقط چرا آن‌ها صحبت می‌کنند؟ چرا فقط يک عده کم‌سواد صحبت کنند و اساتيد دانشمند و بزرگان دانشگاه ما خصوصی حرف بزنند؟

اظهار «نگرانی» منتقدان توافق که منتسب به جريان اصولگرا می‌شوند، در حالی است که شخصيت‌های ميانه‌رو اين جريان اين نگرانی‌ها را بی‌مورد قلمداد می‌کنند و دليل عمده آن‌ها نيز اين است که پرونده هسته‌ای زير نظر مستقيم مقام معظم رهبری است.

علی‌اکبر ولايتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بين‌الملل در آخرين موضع‌گيری درباره مذاکرات ژنو در گفت‌وگويی اختصاصی با ايرنا گفته است: «شيوه تيم فعلی مذاکره‌کننده هسته‌ای حکايت از تجربه آنها در مذاکرات دارد و جمهوری اسلامی ايران هم از کار خود و هم مذاکره‌کنندگانش مطمئن است.» او درباره تيم قبلی مذاکره‌کننده نيز اينطور گفته که: «شيوه تيم قبلی مذاکره‌کننده را قبول ندارم».

ولايتی پيش از اين هم در جريان مناظره‌های انتخاباتی از تيم مذاکرات قبل، در حضور جليلی گلايه کرده بود. او با اشاره به دوره مذاکرات علی لاريجانی با طرف غربی گفته بود: «بنده می‌دانم و اطلاع دقيق دارم از اين موضوع که (در مذاکرات) به توافق رسيدند و مسأله هسته‌ای را حل کردند، اما يکدفعه کسی در داخل حرف ديگری زد و مشابه اين مسأله برای ما هم اتفاق افتاد که بعداً عرض می‌کنم.» در اين مناظره جليلی در پاسخ ولايتی گفت: «اين اطلاعاتی که شما گفتيد، صحيح نيست.» و ولايتی پاسخ داد: «هرچه ما می‌گوييم دکتر می‌فرمايند اين که شما می‌گوييد درست نيست و آنچه من می‌گويم درست است. اما بنده اطلاع دقيق دارم که حرفی که عنوان کردم درست است و مشابه اين برای من هم اتفاق افتاد.»

ولايتی همچنين در گفت‌وگوی اخير خود گفته است: «مادامی که اين کار (مذاکرات) تحت نظارت مقام معظم رهبری انجام می‌شود، ما نگرانی نداريم ... تيم مذاکره‌کننده نيز از افرادی تشکيل شده که سابقه طولانی کار ديپلماتيک و بين‌المللی دارند. همه اعضای تيم مذاکره‌کننده همکاران من در زمان حضورم در وزارت امور خارجه بودند و من همه آن‌ها را می‌شناسم. همه اين‌ها سابقه و تجربه طولانی در کار مذاکره به خصوص در صحنه بين‌المللی دارند و افرادی کارآزموده‌اند.»

محمدباقر قاليباف نيز در سخنانی در همايش تجليل از «پيشکسوتان روحانی رزمنده»، گفته بود: «مقام معظم رهبری بر اين پرونده مهم، نظارت دقيق و عميق دارند و در حقيقت اداره‌کننده اصلی موضوع هستند ... بنابراين مهم است که باور کنيم و کاملاً بپذيريم که اين پرونده، اين‌گونه اداره می‌شود.»

محسن رضايی دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام هم در همين رابطه گفت: «مذاکره‌کنندگان کشورمان چون زير نظر مقام معظم رهبری کار می‌کنند، با مخالفت‌های افراط گونه دلواپس نمی‌شوند و نبايد بشوند.»

اين اظهارنظر چهره‌های ميانه‌رو اصولگرا البته بدون پاسخ نمانده است. آيت‌الله علم‌الهدی امام جمعه مشهد در جمع بسيجيان، اين استدلال را بهانه بنی‌اسرائيلی خوانده و گفته: «اين مطلب صحيح است که مقام معظم رهبری اين قدرت را دارند، اما اين‌که ما کنار بايستيم و بگوييم ايشان در صحنه هستند، اين همان بهانه و ايراد بنی‌اسرائيل به حضرت موسی(ع) است.»

با همه اين‌ها، برخی معتقدند برگزاری مناظره ميان دو تيم مذاکره قبلی و فعلی به سود تيم ظريف تمام خواهد شد. حامد قادرمرزی نماينده مجلس نهم به تدبير گفته است: «اگر هیأت رئيسه با برگزاری چنين نشستی موافقت کند، اتفاقاً به سود تيم دولت يازدهم است و چه بهتر که اين اتفاق رخ دهد؛ چراکه در آن نشست مسئولان دولت قبل بايد توضيح دهند که چرا حتی در طول اين سال‌ها به يک توافقنامه دست پيدا نکرديم.» او اضافه کرده که «ای کاش اين آقايان برای مسائل اقتصادی و معيشتی مردم نيز از مسئولان دولت قبل دعوت کنند و از آنان توضيح بخواهند که چرا به اينجا رسيديم.»

با اين همه، تلاش «منتقدان توافق ژنو» برای تأثيرگذاری بر روند مذاکرات به قوت خود باقی است. مذاکرات در شهر وين ادامه دارد و «ظريف» بايد فکری هم به حال مناظره با کسانی کند که زمانی در شهر آلماتی مذاکره می‌کردند. اگر تصميم جديد بازيگران نقش منتقد عملی شود، کار ظريف سخت‌تر خواهد شد. گويا دلواپسی‌های اين عده شديدتر از آن است که با برگزاری همايش و تجمع تسلی پيدا کند.