برداشت ۲/۵ برابری قطر از سفره مشترک با ايران

شرق، آمنه شيرافکن: قطر با آن جمعيت دوميليونی، کوچک‌تر از آن بود که بخواهيم جدی‌اش بگيريم. اما حالا جدی‌تر از آن شده که بخواهيم در رقابت با سفره‌های مشترک گازی به گرد پای آنها برسيم. کمتر از يک‌سوم جمعيت اين کشور را قطری‌های اصيل تشکيل می‌دهند و بقيه را کارگران مهاجر.

گزارش «اسحاق جهانگيری» در جلسه با نمايندگان مجلس نشان از آن دارد که همين کشور کوچک حالا دوبرابرونيم بيشتر از سفره‌های مشترک برداشت می‌کند. رقم برداشت هم ناقابل است، ۱۵۶۰ميلياردمترمکعب در برابر ۶۱۵ميليارد مترمکعب. دولت يازدهم البته تلاش دارد تا رقم را بهبود بخشيده و حالا ۲۴۰ميليون مترمکعب در برابر ۵۶۰ميليون مترمکعب از سفره‌های مشترک برداشت می‌شود. روزی که «سيدمحمد خاتمی» که دولت را به «محمود احمدی‌نژاد» تحويل داد، برداشت نفت ايران و قطر تا حدودی برابر شده بود، حتی با وجود آنکه قطر ۱۰سال زودتر از ايران سرمايه‌گذاری برای برداشت از سفره‌های مشترک را آغاز کند. البته برخی از نفتی‌ها برابری برداشت از سفره‌های مشترک در پايان دوره خاتمی را رد می‌کنند.

چنانچه «سيدمحمدعلی خطيبی» معاون سابق بازاريابی و امور بين‌الملل شرکت ملی نفت، می‏‌گويد: «زمانی که ما مشغول جنگ و بازسازی ويرانی‌های پس از جنگ بوديم، قطر توانست آسوده‌خاطر برای برداشت از سفره‌های مشترک برداشت کند. در هشت‌سال دوره احمدی‏نژاد هم انواع تحريم‏ها مانع از فعاليت ما در سفره‌های مشترک شد. نمی‌شود همه‌چيز را سياسی تحليل کرد.» اما حسين دهدشتی، عضو کميسيون انرژی تاکيد دارد که سوءمديريت‌های دوره احمدی‌نژاد را نمی‌شود در مشکلات تحريم‌ها خلاصه کرد. تحريم بدون شک تاثيرگذار بوده اما ارقام عقب‌ماندگی ايران در برداشت از سفره‌های مشترک بيشتر از آن است که بخواهيم همه کاسه و کوزه را سر تحريم‌ها خراب کنيم.

روايت حيدری‌طيب از نشست خصوصی

«سيدسعيد حيدری‌طيب» در گفت‌وگو با «شرق» از نشست اسحاق جهانگيری با فراکسيون رهروان ولايت که چند هفته پيش برگزار شده، خبر می‌دهد. معاون اول رييس‌جمهوری در آن نشست به برخی اعداد و ارقام اشاره داشته که در آن‌روزها منتشر نشد.

حالا حيدری‏‌طيب می‏‌گويد: «آقای جهانگيری به بسياری پرونده‌های فساد مالی در دولت گذشته اشاره کرد، تاکيد داشتند که نمی‌شود همه اينها را به مردم گفت، اما برخی سوءمديريت‌ها بدتر از اختلاس و فساد دامن‌گستر بوده، نمونه‌اش همين سوءمديريت در سفره‌های مشترک ايران و قطر. چنانچه برداشت قطر در اين سال‌ها از سفره‌های مشترک نفتی ۱۵۶۰ميلياردمترمکعب در برابر ۶۱۵ميليارد مترمکعب برداشت ايران بود.» به‌گفته او « قطر ۱۰سال زودتر از ايران برداشت از ميادين مشترک را آغاز کرده و تاکنون ۴۵۰ميليارد دلار سرمايه‌گذاری داشته به اين ترتيب کشور قطر به‌خاطر سرمايه‌گذاری در سفره‌های مشترک با ايران تاکنون از سهم ايران صدميليارد دلار برداشت کرده که اين رقم کمتر از ديگر فسادهای مالی صورت‌گرفته نيست. برخی مشهود بوده و برخی از اين فسادها ناشی از سوءمديريت‌ها.»

عراق در آزادگان سه برابر ايران برداشت می‌کند

اميرعباس سلطانی هم می‌گويد: «الان هم در برخی حوزه‌های نفتی مشترک وضعيت چندان مساعد نيست. از جمله در سفره‌های مشترک با عراق در «آزادگان» هنوز عراقی‏‌ها سه‌برابر بيشتر از ما برداشت می‌کنند، بنابراين اينطور نيست که در دولت آقای روحانی برداشت از سفره‌های مشترک به شکل محسوسی بهبود يافته باشد.» اما حيدری‌طيب باز هم به نشست جهانگيری و رهروان ولايت اشاره دارد و اينکه «معاون اول رييس‌جمهوری تاکيد داشته اين‌روزها تلاش شده تا برداشت از سفره‌های مشترک بهبود يابد چنانچه برداشت روزانه ما الان ۲۴۰ميليون‌مترمکعب شده در برابر برداشت ۵۶۰ميليون‌مترمکعب قطری‌ها.»

قطر تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمايه انگلستان بود. پس از استقلال به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گازی، اين کشور تبديل به يکی از ثروتمندترين کشورهای منطقه شد. قطر دارای ذخاير گسترده نفتی و گازی است. چنانچه مجله «فوربس» قطر را ثروتمندترين کشور جهان معرفی کرده است. اين کشور همچنين بالاترين شاخص توسعه انسانی بين کشورهای جهان عرب را داراست.

قطر؛ مانع تازه بازگشت غول‌های نفتی به ايران

همزمان با آغاز مذاکرات ايران با غول‌های نفت و گاز جهان، قطر پس از جلوافتادگی نفتی و گازی از ايران در پارس‌جنوبی سهام غول‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون «شل» انگليس و «توتال» فرانسه را خريداری کرد و خريد سهام «انی» ايتاليا را در دستور کار قرار داد. چنانچه پس از توافق ژنو يکی از سياست‌های کلان وزارت نفت مذاکره با غول‌های نفت و گاز جهان همچون شرکت‌های توتال فرانسه، شل و بريتيش پتروليوم انگليس، ايتاليا و شرکت‌های نفتی آمريکايی بوده اما حالا قطری‌ها نگران هرگونه سرمايه‌گذاری شرکت‌های بين‌المللی در ايران هستند و از نفوذ و سهامشان برای پيشبرد اين اهداف استفاده می‌کنند.

با اين وجود، قطر به‌عنوان مهم‌ترين شريک گازی ايران در توسعه پارس‌جنوبی پس از سبقت در برداشت نفت و گاز اين ميدان مشترک با ايران حالا به يکی از بزرگ‌ترين سهامداران شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون توتال و شل انگليس تبديل شده است.

قطر دلارهای نفتی‌اش را مثل عربستان خرج اسلحه نمی‌کند، بلکه سرمايه‌گذاری می‌کند و برای شهروندانش فرصت سرمايه‌گذاری ايجاد می‌کند.