ادامه کار برای ناشران کوچک مشکل است

مدیر انتشارات امرود گفت: اگر اهالی نشر، دخل و خرج خود را روبروی یک تاجر یا دلارفروش بگذارند، آن فرد به ناشر خواهد گفت که دیوانه‌ است. این حالت یعنی دیوانه خطاب کردن ناشر در روزهای خوب و بد ناشرها و امروز که در شرایط تحریم هستیم، وجود خواهد داشت.

پونه ندایی، مدیر انتشارات امرود در گفتگو با خبرنگار مهر، با ابزار نگرانی درباره مسائل و مشکلات نشر گفت:‌ مسائل و مشکلات اقتصادی وجود دارند و باعث اعمال فشار شدیدی بر اهالی نشر می‌شوند، اما آسیب اصلی را مشکلات معنوی و معرفتی که ناشی از همین موضوعات اقتصادی هستند، در جامعه به جا خواهند گذاشت.

وی افزود: در هر کشوری بخشی به نام فرهنگ وجود دارد که مستقیما به زیرساخت‌های آن کشور مربوط می‌شود. در مواقع بحرانی که کشور دچار تهدید می‌شود، بخش فرهنگ اولین و آسیب‌پذیرترین بخشی است که مورد تاثیر و تغییر قرار می‌گیرد و تحت فشار قرار می‌گیرد. بسیاری معتقدند که تامین نیازهای اقتصادی مهم‌تر از فرهنگ و در راستای آن کتاب هستند. مرتب فکر می‌کنم که در چنین شرایطی باید چه کار کرد؟ آیا باید کار نشر را تعطیل کرد یا با وجود این همه سختی به کار ادامه داد؟

این شاعر گفت: اگر شرایط فعلی تداوم داشته باشد، تعطیل شدن ناشران کوچک، بسیار طبیعی خواهد بود. تنها دستاویزی که برای ادامه کار می‌ماند، سرمایه‌های شخصی و فردی است که ما از آن‌ها بی‌بهره‌ایم. اگر بخواهم به صورت موردی و فقط درباره نشر امرود صحبت کنم، اولین مشکلی که پیش نظر می‌آید، گرانی کاغذ است که باعث شد ما نتوانیم به یک سری از تعهدات خود عمل کنیم و از تعدادی از نویسندگان عذرخواهی کردیم.

ندایی ادامه داد: با شرایطی که گرانی کاغذ ایجاد کرد، ناچار شدیم کتاب عده‌ای از نویسندگان و پدیدآورندگان را با تاخیر چاپ کنیم و کتاب عده‌ای دیگر را هم چاپ نکنیم. به دلیل وجود قراردادهایی که با اهالی نشر داریم، فقط ضرر می‌دهیم. به عبارت دیگر کتاب‌ها را به این منظور چاپ می‌کنیم که به تعهدات خود پایبند باشیم. در حال حاضر قدرت خرید مردم پایین آمده است و کتابفروشی‌ها هم دچار رکود فروش هستند. طبیعتا ما هم به عنوان ناشر چنین وضعی داریم.

مدیر انتشارات امرود گفت:‌ پیش از این یک سری از کتاب‌های ما توسط معاونت فرهنگی وزارت ارشاد خریداری شده‌اند اما گفته شده که معاونت بودجه‌ای برای پرداخت رقم خرید ندارد. طلب‌های دیگری هم از پخش و پخشی‌ها داریم. این طلب‌ها همان پولی است که باید وارد چرخه کار ما شود. در حال حاضر در فکر این هستم که برای چاپ کتاب‌هایی که قراردادشان را امضا کرده‌ام، وام بگیرم. البته ارشاد یا دیگر نهادها هم مشکلات خودشان را دارند چون اساسا پولی در گردش نیست.

وی در ادامه گفت: در شرایط فعلی نمی‌توانم چشم‌اندازی برای آینده نشر امرود متصور شوم. ما نشر کوچکی هستیم و واقعا ادامه کار برایمان مشکل است. فقط امیدوارم با وجود همه سختی‌ها، کار را ادامه بدهم؛ همان‌ طور که طی سال‌های مختلف و با وجود معظلات مختلف ادامه پیدا کرده است. امید دارم که شرایط بهتر شود. بالاخره ما هم جزیی از کشور هستیم و فرقی ندارد که مشکل برای کدام جزء به وجود آمده است. اگر مشکلی پیش بیاید، دامن همه کشور را گرفته است.

ندایی افزود: به نظرم همکاران ما در نشر باید با کاهش هزینه‌ها کار را نجات بدهند. یعنی سعی کنیم با هزینه کمتر، بمانیم. حرف‌هایی از کاغذ دولتی با ارز دولتی زده شده است. من در این زمینه اطلاعات زیادی ندارم چون این گونه مسائل، موضوعات اقتصادی از دست ما خارج‌ هستند. اگر ارشاد بتواند کاغذ ارزان در اختیار ناشران قرار بدهد، بسیار خوب خواهد شد اما همان‌طور که اشاره کردم، ارشاد هم مشکلات خودش را دارد، چون که پول در گردش نیست. بنابراین مرتبا ایراد گرفتن و تقصیر را به گردن دیگری انداختن دردی را دوا نمی‌کند.

سردبیر مجله «شوکران» گفت: کار فرهنگی به کل کار عشق است. اگر ناشران یا اهالی نشر، میزان دخل و خرج خود را روبروی یک تاجر یا دلارفروش توضیح بدهد، آن فرد به ناشر خواهد گفت که دیوانه‌ است. این حالت یعنی دیوانه خطاب کردن ناشر چه در روزهای خوب و چه در روزهای بد ناشرها و امروز که در شرایط تحریم هستیم، وجود خواهد داشت.

وی گفت: مشکل اصلی من، کاغذ یا مسائل اقتصادی نیست. مشکل من ایده‌آل‌ها و آرزوهای بزرگی است که روزی که کار نشر را شروع کردم، به دنبالشان بودم. امروز نگران هستم که نکند این آرزوها کمرنگ شوند. ناشران ما خالصانه کار می‌کنند. کار به این که برخی کپی یا بی‌اخلاقی می‌کنند، ندارم. نگرانی من و ناشرهای دلسوز این نیست که تحریم وجود دارد یا کاغذ گران شده است، بلکه ما از مردن آرزوهایمان می‌ترسیم. آرزویی که ما داشتیم، بالا بردن سطح فرهنگ مردم بود. خب اگر ما ناشرها تعطیل شویم، انتظار می‌رود که رسانه‌ای مانند تلویزیون این بار را به دوش بکشد اما آیا صدا و سیمای ما واقعا همان‌طور که امام خمینی گفتند، صدا و سیما یک دانشگاه است، یک دانشگاه است؟

ندایی در پایان گفت: بنابراین این نگرانی است که باعث برهم زدن تمرکز ما ناشران می‌شود که تکلیف فرهنگ جامعه چه می‌شود؟ مشکلات اقتصادی، گونه کوچک مشکلات هستند که در مقاطع زمانی حل می‌شوند، اما مسائل معنوی، فرهنگی و اخلاقی از موضوعاتی هستند که اگر ضربه بخورند، بازسازی‌شان با مشکلات و سختی‌های بسیاری همراه خواهد بود.