از هر ۱۰ دانشجو ۶ نفر سابقه مصرف ريتالين دارند

ايلنا: يک آسيب شناس گفت: افزايش مصرف قرص ريتالين به ويژه در شب های امتحان باعث ايجاد اختلالات فيزيولوژيکی در فرد می شود و زمينه اعتياد و وابستگی به مواد مخدر و محرک را در فرد افزايش می دهد.

مصطفی فروتن در گفت و گو با خبرنگار ايلنا با بيان اينکه تارخچه توليد قرص ريتالين در کشور به ۶۰ تا ۷۰ سال پيش بر ميگردد، گفت: کارآيی اين دارو به جهت درمان افسردگی است و به خاطر ترکيباتی که دارد معمولا برای درمان افراد در خود مانده، افسرده‌ها و کودکان پيش فعال مورد استفاده قرار می‌گيرد.

اين روانشناس به زير ساخت‌های اين دارو اشاره کرد و افزود: زير ساخت‌های اين دارو اشتراک‌هايی با داروهای محرکی همچون کوکائين، حشيش و اکستازی دارد لذا مصرف نادرست و بدون تجويز پزشک متخصص اثرات بدی را بر روی فرد خواهد اشت.

مصرف کنندگان افراطی قرص ريتالين چه کسانی هستند؟

وی به الگوهای نادرست مصرف قرص ريتالين اشاره کرد و ادامه داد: متاسفانه بسياری از زنان و دختران در باشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی اين قرص را به عنوان يک داروی لاغری مصرف می‌کنند همچنين بسياری از رانندگان برای زود رسيدن به مقصد و نخوابيدن در ميان راه به مصرف اين داره می‌پردازند.

فروتن به دانشجويان و دانش‌اموزان به عنوان گروه بزرگ مصرف کنندگان قرص ريتالين اشاره کرد و گفت: در سالهای اخير شاهد به عنوان ارتقای سطح تحصيلی و ميزان مطالعه، شاهد افزايش گرايش دانش‌آموزان و دانشجويان به اين دارو هستيم.

وی ادامه داد: در چند دوره اخير علاوه بر شدت گرفتن گرايش جوانان به ريتالين شاهد کاهش سريع سن مصرف کنندگان ريتالين در بين جوانان هستيم به طوری که اين گرايش‌ها از مقاطع کارشناسی در دانشگاه‌ها به مقاطع دبيرستان و حتی راهنمايی کشيده شده است.

اثرات و علايم مصرف ريتالين

اين آسيب شاس درباره اثرات و علايم مصرف سوء قرص ريتالين، گفت: کسانی که در مراحل اوليه مصرف ريتالين قرار دارند و يا هنوز ميزان مصرف دارويی آنان حساس نشده است دچار سردردهايی همچون ميگرن می‌شوند و همچنين اختلالات گوارشی، پرخاشگری مضمن، تپش قلب از علايم و اثرات اين دارو در مصرف کنندگان جديد است.

وی ادامه داد: ريتالين در افرادی مصرف بيشتری دارند علاوه بر افزايش ميزان اثرات گروه اول، در مراحل بعدی مبتلا به سردرد‌های شديد، اختلال در خواب همچون هذيان‌گويی و خواب روی و حتی در موارد خاصی خطر مرگ و شوک ناگهانی در اين گروه ديده می‌شود.

کنکور و فصل امتحانات عامل افزايش ۵۰ درصدی مصرف ريتالين

فروتن تاکيد کرد: براساس گزاش‌های عينی به عمل آمده از داروخانه‌های مجاور خوابگاه دانشجويان مصرف ريتالين با مناسبت‌های موضوعی نظير فصل امتحانات و کنکور به نوعی ارتباط مستقيم دارد و تا ۵۰ درصد مصرف اين دارو را افزايش می‌دهد.

وی ادامه داد: بر اساس همين تحقيق‌ها از هر ۱۰ دانشجو ۶ نفر آنان سابقه مصرف ريتالين را دارند که اين آمار با توجه به اثر وابستگی به مواد مخدر، خطرناک است.

اين آسيب‌شناس هشدار داد: داروی ريتالين فقط با تشخيص پزشک متخصص بايد مصرف شود و فروش اين داروها بدون نسخه پزشک مجاز نيست ولی شاهد اين معضل هستيم که در برخی از داروخانه‌ها اين دارو به عنوان دارو آزاد با قيمت بالاتری بفروش می‌رسد.

اين روانشناس با بيان اينکه در حال حاضر بسياری از موادمخدر و محرک به عنان جانشين ريتالين به دانشجويان در شب‌های امتحان فروخته می‌شود، اظهار کرد: از آنجايی که اين دارو به عنوان يک ماده اعتياد آور شناخته نمی‌شود لذا با مشکلاتی نظير افزايش مصرف اين دارو رو به رو هستيم و علاوه بر اين مشکلات بسياری از مواد محرک و مخدر به جای ريتالين به فروش می‌رسد.

وی ادامه داد: نبايد به هيچ عنوان فراموش کرد که مصرف ريتالين وابستگی به مواد مخدر و محرک را به ارمغان می‌آورد و ناخودآگاه مصرف کنندگان را به يک سمت ديگر می‌کشاند که اين تمايل در مرحله اول با بدن درد و ضعف جسمانی بارز می‌شود.

درمان و کاهش اثرات ريتالين

اين آسيب‌شناس درمان را برای افراد مصرف‌کنندگان جديد و مبتدی ريتالين به مراتب راحت‌تر عنوان کرد و گفت: می‌توان با مصرف مايعات جهت افزايش تعرق و ورزش‌های هوازی اثر اين دارو را تا حد زيادی خنثی کرد که البته تقويت تغذيه در اين زمينه بی‌تاثير نيست.

قرص شب امتحان يا قرص دانشجويی

فروتن به نام مستعار و آسيب رسان اين دارو اشاره کرد و ادامه داد: متاسفانه اين قرص نام‌های عجيبی همچون قرص شب امتحان يا قرص دانشجويی جهت جلب توجه دانشجويان و دانش‌اموزان به خود گرفته که همچنان تبليغات مخرب آن ادامه دارد.

وی ادامه داد: بايد برای تمامی جوانان عوارض و عواقب اين دارو بيان شود چرا که بسياری از اين افراد بدون داشتن اطلاعات لازم اين دارو را مصرف می‌کنند.

ترکيبات قرص ريتالين

اين روانشناس درباره ترکيبات و ماهيت اين دارو، اظهار کرد: ريتالين يک محرک از خانواده آمفتامين‌هاست که باعث ترشح دوپامين و نهايتا افزايش سرخوشی بدون دليل می‌شود و در ظاهر مغز فرد پس از مصرف اين دارو گزارشی مبنی بر خستگی بدن و نياز به خواب درک و دريافت نمی‌کند و فرد می‌تواند با کمبود خواب دچار مشکلی نشود.

وی ادامه داد: مصرف ريتالين موجب می‌شود که فرد احساس توانمندی و بی نيازی به استراحت می‌کند در حالی که اين بی نيازی کاذب است و بدن نتوانسته است که نياز خود را رفع کند که همين عدم ارضای نياز بدن باعث پرخاشگری در فرد می شود.

اين آسيب شناس هشدار داد: مصرف بی رويه ريتالين می تواند زمينه مصرف شيشه و کراک را در فرد فراهم کند.

علت مصرف افراطی ريتالين چيست

فروتن درباره علت مصرف افراطی اين دارو گفت: هميشه افرادی هستند که ميخواهند راه صد ساله را يک شبه طی کنند و معتقد هستند که کمبود زمان را با افزايش سرعت ميتوان جبران کرد لذا در تمام کشورهای دنيا شاهد هستيم که افراد برای انجام يک شبه کارهای عقب مانده خودشان به مصرف مواد و داروهای ضد خواب روی می آورند.

وی ادامه داد: مصرف داروهای ضد خواب در کشورهای مختلف با توجه به فرهنگ ها و خرده فرهنگ های حاکم متفاوت است به طوری که در برخی از کشورها، حشيش در برخی ديگر کراک و در کشورهای ديگری نيز کوکايين مصرف می‌شود.

اين روانشناس گفت: در کشور ما نيز اغلب رانندگان و محصلان برای شب بيداری ها و جبران عقب ماندگی در کارهايشان به مصرف اين دارو گرايش پيدا می کنند در حالی که اگر يک برنامه جامع و درستی را از پيش در نظر می گرفتند لازم نبود دست به مصرف نادرست اين دارو بزنند.

راهکارهای مهار مصرف افراطی ريتالين

فروتن با بيان اينکه بايد در گام اول خود فرد دست به مصرف افراطی اين دارو نزند، ادامه داد: دانش آموزان، دانشجويان و رانندگانی که کارهای خود را به عقب انداخته اند و سعی دارند با شب بيداری کارهای عقب مانده خود را جبران کنند می توانند با يک برنامه مستمر و از پيش تعيين شده نياز خود را به اين دارو به کلی منتفی کنند.

وی به کاهش سن مصرف کنندگان ريتالين اشاره کرد و افزود: اين کاهش سن يک زنگ خطر برای جامعه و مسئولان است پس چه بهتر که قشر جوان را با برگزاری کلاس های آموزشی از عوارض خطرناک اين دارو آگاه کنيم و در گام اول بهتر است که اين کلاس ها را در مدارس و دانشگاه ها برگزار کنيم.

اين روانشناس به تخلف برخی از داروخانه ها در فروش قرص های ريتالين اشاره کرد و گفت: بايد نظارت بر عملکرد داروخانه بيشتر شود و يک مبارزه جدی با فروشندگان داروهای قاچاق اجرا شود.

وی همچنين به کم کاری و غفلت رسانه ملی در اين زمينه اشاره و کرد و ادامه داد: متاسفانه رسانه ملی به عنوان يک رکن مهم و نقش آفرين در جامعه هيچ اقدام مناسبی در اين زمينه نداشته و حتی يک برنامه آموزشی در اين زمينه برای جوانان در نظر نگرفته است.

مسئولان مراکز آموزشی در افزايش مصرف ريتالين مقصر هستند

اين آسيب شناس با بيان اينکه بيشترين قشر مصرف کننده قرص ريتالين را دانشجويان و دانش آموزان تشکيل داده اند، افزود: هدف اصلی قشر جوان برای مصرف اين دارو موفقيت در آزمون های تحصيلی است که اين حساسيت به مراتب در امتحانات پايان ترم دانشگاه ها و کنکور بيشتر حس می شود

وی ادامه داد: اينکه دانشجويان و دانش آموزان دغدغه امتحانات را دارند و به دنبال موفقيت در اين آزمون ها هستند اتفاق خوب و پسنديده ای است که باعث می شود آينده ای روشن در انتظار کشور باشد ولی بايد اين سوال را مطرح کرد که مراکز آموزشی خود چه برنامه ای برای افزايش احتمال موفقيت جوانان در نظر گرفته‌اند.

فروتن از برنامه ريزی برخی از دانشگاه ها و مدارس انتقاد کرد و گفت: متاسفانه مسئولان برخی از مراکز آموزشی چند امتحان سخت را نزديک بهم و حتی در يک روز برگزار می کنند که همين بی برنامه بودن اين مراکز، دانش آموز يا دانشجو را مجبور به مصرف قرص ريتالين و انواع داروهای ضد خواب می کند.